Танах іўр ת נ ך тэрмін які выкарыстоўваецца ў іўдаізме для канона яўрэйскай Бібліі Танах таксама вядомы як Масарэцкі тэк

Танах (іўр.: תַּנַ "ךְ) — тэрмін, які выкарыстоўваецца ў іўдаізме для канона яўрэйскай Бібліі. Танах таксама вядомы як Масарэцкі тэкст або Мікра. Назва Танах з’яўляецца абрэвіятурай, створанай з пачатковых літар яўрэйскага алфавіта з трох традыцыйных падраздзяленняў Масарэцкага тэксту: Торы («вучэння», таксама вядомай як ), Невеім («Прарокі») і Кетувім («Пісанне»). Назва «Мікра» (іўр.: מקרא), што азначае «тое, што чытаюць», з’яўляецца альтэрнатывай яўрэйскім тэрмінам Танаху. Кнігі Танаху былі перададзеныя згодна з вуснай традыцыяй, якая перадавалася ад пакалення да пакалення, і якая называюцца .

Танах

Асноўваецца на	Тора, Нэвіім і Ктувім
Вытворная праца	Mishnah^[d], Mishneh Torah^[d], Шулхан арух, Sefer Hamitzvot^[d], Jewish commentaries on the Bible^[d], Arba'ah Turim^[d], Hilchot HaRif^[d], Tanakh Ram^[d], Midrash HaGadol^[d], Yalkut Shimoni^[d], Halachot Gedolot^[d], Талмуд і Chofetz Chaim^[d]
Форма мастацтва	анталогія^[d]
Жанр	рэлігійная літаратура^[d]
Выданне	Масарэцкі тэкст, Aleppo Codex^[d], Септуагінта, Mikraot Gedolot - Haketer^[d], Hebrew Bible: A Critical Edition^[d], Tanakh Ram^[d] і Стары Запавет
Выданне або пераклад	Стары Запавет
Мова твора або назвы	іўрыт і арамейскія мовы
Поўны твор даступны на	mgketer.org
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Згодна з Талмудам, большая частка зместа Танаха была складзена каля , і з таго часу застаецца нязменным. Сучасныя навукоўцы лічаць, што працэс кананізацыі Танаха быў завершаны паміж 200 да н.э. і 200 н.э.

У яўрэйскім тэксце першапачаткова зычныя былі напісаны з некаторым дадаткам галосных літар. У пачатку Сярэднявечча навукоўцы вядомыя як стварылі адзіную фармалізаваную сістэму гучання. Гэта было зроблена галоўным чынам , у школе, на аснове вуснай традыцыі чытання Танаха, адсюль і назва . Яна таксама ўключала некаторыя з і вавілонскіх інавацый. Нягледзячы на параўнальна позні працэс кадыфікацыі, некаторыя традыцыйныя крыніцы і некаторыя артадаксальныя яўрэі лічаць, што вымаўленне ірэчытатывы выцякаюць з адкрыцця на Сінаі, так як немагчыма, каб прачытаць арыгінальны тэкст без вымаўлення і рэчытатываў паўз. Спалучэнне тэксту (іўр.: מקרא мікра́), вымаўлення (іўр.: ניקוד ніку́д) і рэчытатываў (іўр.: טעמים тэамі́м) даюць магчымасць чытачу зразумець і просты сэнс, а таксама нюансы ў сказе ў патоку тэксту.

Тэрміналогія

Танах складаецца з трох частак, гэты падзел добра адлюстраванны ў . Аднак на працягу гэтага перыяду тэрмін «Танах» не выкарыстоўвалася. Замест гэтага, выкарыстоўвалася назва Мікра (іўр.: מקרא, што азначае «чытанне» або «тое, што чытаюць»), таму што біблейскія тэксты чыталіся публічна. Мікра па-ранейшаму выкарыстоўваецца на іўрыце і па сёнашні дзень, разам з Танахах, для абазначэння яўрэйскіх пісанняў.

Кнігі Танаху

Тора

Тора (іўр.: תּוֹרָה літаральна «вучэнне, закон») складаецца з пяці кніг, якія агульнавядомыя пад назвай «Пяць кніг Майсея». Друкаваныя версіі Торы часта называюць «пяць пяцічастак Торы».

У яўрэйскай мове пяць кніг Торы называюцца па першаму слову кожнай з кніг. Ніжэй дадзены назвы на яўрэйскай мове з перакладам на беларускую:

1. (בְּרֵאשִׁית «Напачатку») — Быцце

2. (שמות «Імёны») — Выхад

3. (ויקרא «Прызваў») — Левіт

4. (במדבר «У пустыні») — Лічбы

5. (דְּבָרִים «Вось словы») — Другі Закон

Нэвіім (Прарокі)

Частка Нэвіі́м (іўр.: נְבִיאִים, «Прарокі») складаецца з васьмі кніг. Гэты падзел уключае кнігі, якія падпадаюць у перыяд, пачынаючы з уваходу Ізраіля ў да часоў Вавілонскага заваявання, гэта значыць «перыяд прарокаў». У Нэвіім не ўваходзяць Хронікі і кніга Руфі, якія таксама адносяцца да дадзенага перыяду. Прарокаў часта падзяляюць на Ранніх (נביאים ראשונים «першых») з гістарычным дыскурсам і Пазнейшых (נביאים אחרונים «апошніх»), якія змяшчаюць больш павучанняў і прароцтваў.

1. (יְהוֹשֻעַ) — Ісус Навін

2. (שופטים) — Суддзі

3. (שְׁמוּאֵל) — Самуіла (I і II)

4. (מלכים) — Цароў (I і II)

5. (יְשַׁעְיָהוּ) — Ісайя

6. (יִרְמְיָהוּ) — Ярэмія

7. (יְחֶזְקֵיאל) — Езекііль

8. Дванаццаць прарокаў (תרי עשר):

(הוֹשֵׁעַ) — Осія
(יוֹאֵל) — Іяіль
(עָמוֹס) — Aмас
(עֹבַדְיָה — Аўдзей
(יוֹנָה) — Ёна
(מִיכָה) — Міхей
(נַחוּם) — Навум
(חֲבַקּוּק) — Авакум
(צְפַנְיָה) — Сафонія
(חַגַּי) — Агей
(זְכַרְיָה) — Захарыя
(מַלְאָכִי) — Малахія

Кетувім

Кетувім (כְּתוּבִים, «Пісанні») складаюцца з адзінаццаці кніг і дзеляцца на чатыры часткі: «Кнігі ісціны» (ספרי אמת), куды ўваходзяць Псалмы, Прытчы і кніга Ёва (першыя літары яўрэйскіх назваў гэтых трох кніг утвараюць яўрэйскае слова «ісціна» (אמת)), «Кнігі мудрасці» — Ёў, Эклезіяст, Прытчы, «Паэтычныя кнігі», якія складаюцца з Псалмаў, Плачу Ераміі і Песні Песняў, і «Гістарычныя кнігі», куды ўваходзяць кнігі Ездры, Неяміі і Хронікі.

(תהלים) — Псалмы
(משלי) — Прытчы
(אִיּוֹב) — Ёва
(שִׁיר הַשׁשִׁירִים) — Песнь пясней
(רוּת) — Руф
(איכה) — Плач Ераміі
(קֹהְלְת) — Эклезіяст
(אֶסְתֵר) — Есфір
(דָּנִיֵּאל) — Данііл
(עזרא ונחמיה) — Ездра і Неямія
(דברי הימים) — Хронікі (I і II)