Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Бэта-часціца (β-часціца) — зараджаная часціца (электрон ці пазітрон), выпускаемая ў выніку бэта-распаду . Паток бэта-часціц называецца бэта-промнямі ці бэта-выпраменьваннем.
Адмоўна зараджаныя бэта-часціцы з'яўляюцца электронамі (β−), станоўча зараджаныя — пазітронамі (β+).
Бэта-промні трэба адрозніваць ад другасных і трацічных электронаў, якія ўтвараюцца ў выніку іанізацыі паветра — гэтак званыя дельта-промні і эпсілон-промні.
Уласцівасці
Энергіі бэта-часціц размеркаваны бесперапынна ад нуля да некаторай максімальнай энергіі, якая залежыць ад ізатопа, якому пагражае распад; гэтая максімальная энергія ляжыць у дыяпазоне ад 2,5 кэВ (для рэнію-187) да дзесяткаў МэВ (для кароткачасовых ядзер, далёкіх ад лініі бэта-стабільнасці).
Бэта-промні пад дзеяннем электрычнага і магнітных палёў адхіляюцца ад прамалінейнага накіравання. Хуткасць часціц у бэта-промнях блізка да хуткасці святла. Бэта-промні здольны іанізаваць газы, выклікаць хімічныя рэакцыі, люмінесцэнцыю, уплываць на фотапласцінкі.
Радыеактыўнасць
Значныя дозы знешняй бэта-выпраменьванні могуць выклікаць прамянёвыя апёкі скуры і прывесці к прамянёвай хваробе. Яшчэ больш небяспечна ўнутранае апраменьванне ад бэта-актыўных радыенуклідаў, якіх папалі ўнутр арганізма. Бэта-выпраменьванне мае значна меншую пранікальную здольнасць, чым гама-выпраменьванне (аднак на парадак вялікую, чым альфа-выпраменьванне). Пласт любога рэчыва з павярхоўнай тугасцю парадку 1 г/см2 (напрыклад, некалькі міліметраў алюмінію ці некалькі метраў паветра) практычна поўнасцю паглынае бэта-часціцы з энергіяй наўкола 1 МэВ.
См. таксама
- Іанізавальнае выпраменьванне
- Альфа-часціца
- Бэта-распад
- Гама-выпраменьванне
- Ядзерная рэакцыя
Зноскі
- В.А. Григорьев, А. А. Колюбин, В. А. Логинов. Электронные методы ядерно-физического эксперимента. 1988 год.
- И. Н. Бекман. РАДИОХИМИЯ. Том 1. РАДИОАКТИВНОСТЬ И РАДИАЦИЯ. Учебное пособие. Издательство ОНТОПРИНТ, 2011 - 398 с. ISBN 978-5-905722-05-9
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Beta chascica b chascica zaradzhanaya chascica elektron ci pazitron vypuskaemaya y vyniku beta raspadu Patok beta chascic nazyvaecca beta promnyami ci beta vypramenvannem Beta raspad Admoyna zaradzhanyya beta chascicy z yaylyayucca elektronami b stanoycha zaradzhanyya pazitronami b Beta promni treba adroznivac ad drugasnyh i tracichnyh elektronay yakiya ytvarayucca y vyniku ianizacyi pavetra getak zvanyya delta promni i epsilon promni UlascivasciEnergii beta chascic razmerkavany besperapynna ad nulya da nekatoraj maksimalnaj energii yakaya zalezhyc ad izatopa yakomu pagrazhae raspad getaya maksimalnaya energiya lyazhyc u dyyapazone ad 2 5 keV dlya reniyu 187 da dzesyatkay MeV dlya karotkachasovyh yadzer dalyokih ad linii beta stabilnasci Beta promni pad dzeyannem elektrychnaga i magnitnyh palyoy adhilyayucca ad pramalinejnaga nakiravannya Hutkasc chascic u beta promnyah blizka da hutkasci svyatla Beta promni zdolny ianizavac gazy vyklikac himichnyya reakcyi lyuminescencyyu uplyvac na fotaplascinki RadyeaktyynascZnachnyya dozy zneshnyaj beta vypramenvanni moguc vyklikac pramyanyovyya apyoki skury i pryvesci k pramyanyovaj hvarobe Yashche bolsh nebyaspechna ynutranae apramenvanne ad beta aktyynyh radyenukliday yakih papali ynutr arganizma Beta vypramenvanne mae znachna menshuyu pranikalnuyu zdolnasc chym gama vypramenvanne adnak na paradak vyalikuyu chym alfa vypramenvanne Plast lyuboga rechyva z pavyarhoynaj tugascyu paradku 1 g sm2 napryklad nekalki milimetray alyuminiyu ci nekalki metray pavetra praktychna poynascyu paglynae beta chascicy z energiyaj naykola 1 MeV Sm taksamaIanizavalnae vypramenvanne Alfa chascica Beta raspad Gama vypramenvanne Yadzernaya reakcyyaZnoskiV A Grigorev A A Kolyubin V A Loginov Elektronnye metody yaderno fizicheskogo eksperimenta 1988 god I N Bekman RADIOHIMIYa Tom 1 RADIOAKTIVNOST I RADIACIYa Uchebnoe posobie Izdatelstvo ONTOPRINT 2011 398 s ISBN 978 5 905722 05 9