Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Мёртвае мора — бяссцёкавае салёнае возера на мяжы Ізраіля і Іарданіі. Займае самую нізкую частку самай глыбокай тэктанічнай катлавіны , узровень вады на 400 м ніжэй узроўню акіяна. Складаецца з 2 катлавін — больш глыбокай паўночнай і мелкай паўднёвай, якая падзелена дамбамі на басейны для выпарэння вады і наступнай здабычы мінеральных солей. Плошча 940 км², даўжыня 80 кіламетраў, найбольшая шырыня 15 кіламетраў. Найбольшая глыбіня — 394 м.
| Мёртвае мора | |
|---|---|
| іўр.: ים המלח | |
 Карта Мёртвага мора | |
| Морфаметрыя | |
| Вышыня над узроўнем мора | -417 м |
| Даўжыня |
|
| Шырыня | 18 км |
| Плошча |
|
| Аб’ём | 148 000 гектаметр кубічны |
| Найбольшая глыбіня | 360 м |
| Сярэдняя глыбіня | 400 м |
| Гідралогія | |
| Салёнасць | 33,7 % |
| Басейн | |
| Плошча вадазбору | 41 650 км² |
| Упадаюць | Іардан |
| Размяшчэнне | |
| Краіны | Ізраіль, Іарданія, Палесціна |
  Мёртвае мора | |
| | |
| | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Становішча ўрэзу вады непастаяннае і вагаецца ў межах некалькіх метраў у залежнасці ад колькасці атмасферных ападкаў і адбору вады на арашэнне і водазабеспячэнне басейну ракі Іардан — адзінай ракі, якая ўпадае ў Мёртвае мора. Больш значныя ваганні назіраліся ў геалагічным мінулым: 23 тыс. гадоў назад узровень быў на 200 м вышэй, пазней апускаўся на 300 м ніжэй сучаснай адзнакі. Катлавіна возера тэктанічнага паходжання, утварылася 1,5-2 млн. гадоў назад.
Тэмпература вады да глыбіні 40 м зменьшваецца па сезонах і складае 16 °C зімой і 36 °C летам, ніжэй пастаянная — 21 °C. Кліматычныя ўмовы (сухі пустынны клімат, тэмпература паветра ад 14 °C у студзені да 30 °C і больш у ліпені) спрыяюць вялікаму выпарэнню і выклікаюць вялікую салёнасць вады — 332 ‰ (у кожным літры вады — 322 г солей). Элементны склад солей у 1 літры вады: хлору — 212 г, магнію — 41 г, натрыю — 39 г, кальцыю — 17 г, калію — 7 г, брому — 5 г, іншых элементаў — 1 г. У водах Мёртвага мора растворана 44 млрд. тон солей. Высокая мінералізацыя вады з'явілася прычынай адсутнасці ў возеры арганічнага жыцця (за выключэннем некаторых відаў анаэробных бактэрый). Берагі Мёртвага мора пустынныя, з рэдкімі аазісамі. На ўзбярэжжы бальнеалагічныя курорты. У паўднёвай частцы - здабыча мінеральных солей.
Крыніцы
- https://eleven.co.il/land-of-israel/geography/12728/
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
Спасылкі
- Мёртвае мора Архівавана 21 мая 2011.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Myortvae mora byasscyokavae salyonae vozera na myazhy Izrailya i Iardanii Zajmae samuyu nizkuyu chastku samaj glybokaj tektanichnaj katlaviny uzroven vady na 400 m nizhej uzroynyu akiyana Skladaecca z 2 katlavin bolsh glybokaj paynochnaj i melkaj paydnyovaj yakaya padzelena dambami na basejny dlya vyparennya vady i nastupnaj zdabychy mineralnyh solej Ploshcha 940 km dayzhynya 80 kilametray najbolshaya shyrynya 15 kilametray Najbolshaya glybinya 394 m Myortvae moraiyr ים המלחKarta Myortvaga moraMorfametryyaVyshynya nad uzroynem mora 417 mDayzhynya 67 kmShyrynya 18 kmPloshcha 605 km 2016 Ab yom 148 000 gektametr kubichnyNajbolshaya glybinya 360 mSyarednyaya glybinya 400 mGidralogiyaSalyonasc 33 7 BasejnPloshcha vadazboru 41 650 km Upadayuc IardanRazmyashchenneKrainy Izrail Iardaniya PalescinaMyortvae mora Medyyafajly na Vikishovishchy Stanovishcha yrezu vady nepastayannae i vagaecca y mezhah nekalkih metray u zalezhnasci ad kolkasci atmasfernyh apadkay i adboru vady na arashenne i vodazabespyachenne basejnu raki Iardan adzinaj raki yakaya ypadae y Myortvae mora Bolsh znachnyya vaganni naziralisya y gealagichnym minulym 23 tys gadoy nazad uzroven byy na 200 m vyshej paznej apuskaysya na 300 m nizhej suchasnaj adznaki Katlavina vozera tektanichnaga pahodzhannya utvarylasya 1 5 2 mln gadoy nazad Temperatura vady da glybini 40 m zmenshvaecca pa sezonah i skladae 16 C zimoj i 36 C letam nizhej pastayannaya 21 C Klimatychnyya ymovy suhi pustynny klimat temperatura pavetra ad 14 C u studzeni da 30 C i bolsh u lipeni spryyayuc vyalikamu vyparennyu i vyklikayuc vyalikuyu salyonasc vady 332 u kozhnym litry vady 322 g solej Elementny sklad solej u 1 litry vady hloru 212 g magniyu 41 g natryyu 39 g kalcyyu 17 g kaliyu 7 g bromu 5 g inshyh elementay 1 g U vodah Myortvaga mora rastvorana 44 mlrd ton solej Vysokaya mineralizacyya vady z yavilasya prychynaj adsutnasci y vozery arganichnaga zhyccya za vyklyuchennem nekatoryh viday anaerobnyh bakteryj Beragi Myortvaga mora pustynnyya z redkimi aazisami Na yzbyarezhzhy balnealagichnyya kurorty U paydnyovaj chastcy zdabycha mineralnyh solej Krynicyhttps eleven co il land of israel geography 12728 LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 10 Malajziya Mugadzhary Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2000 T 10 544 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0169 9 t 10 SpasylkiMyortvae mora Arhivavana 21 maya 2011