Azərbaycanca
Türkçe
Ордэн Слана (дацк.: Elefantordenen) — найвышэйшая нацыянальная ўзнагарода Даніі.
| Ордэн Слана | |||
|---|---|---|---|
| Elefantordenen | |||
| |||
| Арыгінальная назва | Elefantordenen | ||
| Краіна |  Данія | ||
| Тып | ордэн | ||
| Кім уручаецца | манарх Даніі[d] | ||
| Дата заснавання | 1 снежня 1693 | ||
| Статус | уручаецца | ||
| Чарговасць узнагарод | |||
| Малодшая | ордэн Данеброг | ||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Апісанне
Ордэн Слана мае самы арыгінальны знак з усіх узнагарод свету. Большасць іншых ордэнскіх знакаў, нават пры ўсёй рэдкасці і незвычайнасці іх формаў, задумваліся як больш-менш плоскія, каб адным сваім бокам яны маглі шчыльна прылягаць да адзення. Знак ордэна слана ўяўляе сабой мініяцюрную аб'ёмную скульптурку: слон, пакрыты белай эмалью і ўпрыгожаны дыяментамі, нясе на спіне баявую вежку, да якой, у сваю чаргу, мацуецца кольца. Перад вежкай сядзіць чорны паганяты.
На міжнароднай мове эмблем слон сімвалізуе мудрасць, справядлівасць, вялікадушнасць і іншыя высакародныя якасці. У Даніі ён увесь час сустракаецца і ў іншых узнагародах, а таксама ў мастацкіх гравюрах і розных творах мастацтва, якія шмат у чым насычаны іншасказаннямі.
Гісторыя
Дацкія рыцары, як і рыцары іншых краін, ахвотна далучаліся да крыжовых паходаў. Старажытная легенда апавядае, што ў час аднаго з такіх паходаў дацкія рыцары атрымалі перамогу над сарацынамі, якія змагаліся на . У памяць пра сустрэчу з гэтым велічэзным жывёлам і ў гонар здабытай перамогі ў 1190 годзе ў Даніі і быў заснаваны ордэн Слана. Аднак пэўную (а не легендарную) гісторыю гэтага ордэна можна прасачыць толькі з сярэдзіны XV стагоддзя, калі яго аднавіў дацкі кароль Крысціян II, каб узнагароджваць ім асоб абодвух палоў.
У статуце ордэна Слана гэтага часу адлюстроўваўся яшчэ і рэлігійны характар ордэнскага «Брацтва Найсвяцейшай Дзевы Марыі», аднак у эпоху Рэфармацыі эмблематыка гэтага старажытнага ордэна пазбавілася свайго рэлігійнага зместу. Яшчэ раз ордэн Слана быў адноўлены ў 1623 годзе, калі стаў свецкай прыдворнай узнагародай, прычым толькі мужчынскай. Ордэнская зорка — васьміканцовая, шытая з круглых сярэбраных пласцінак. У цэнтры яе, на чырвоным аксамітавым полі, змешчана вялікая разетка з чатырохканцовым крыжам у абрамленні лаўровых галін, перавязаных уверсе і ўнізе залатымі стужкамі.
Статут ордэна быў перагледжаны ў 1693 г. каралём Крысціянам V, і членства ў ім было абмежавана да манарха, прынцаў крыві і трыццаці рыцараў. Ордэн павінен быў уручацца толькі суверэнам, дацкім і замежным. Таму з 1850 г. ордэн стаў вельмі выключным і — за некалькімі выключэннямі — уручаўся толькі асобам каралеўскай крыві і главам дзяржаў. У XX стагоддзі было ўзнагароджана толькі сем чалавек, якія не належалі да гэтай катэгорыі: Уінстан Чэрчыль (былы прэм'ер-міністр, 1950), фельдмаршал Бернард Мантгомеры (камандуючы сухапутнымі сіламі саюзнікаў, 1945), генерал Дуайт Эйзенхаўэр (вярхоўны галоўнакамандуючы экспедыцыйнымі сіламі, 1945), а таксама датчане (1912), (1919), Нільс Бор (1947) і былы глава фірмы , прадпрымальнік (2000). З глаў дзяржаў быў пазбаўлены гэтага ордэна Нікалае Чаўшэску. Ордэн дае права на зварот «Ekscellence» (правасхадзіцельства) і зварот у пісьме «HE», даючы, такім чынам, свайму ўладальніку рыцарскі статус. Займае найвышэйшую пазіцыю ў парадку старшынства дацкіх узнагарод. У 1958 г. змены ў статуце яўна дапусцілі ўзнагароджанне жанчын (да гэтага з 1892 г. лічылася што статут дазваляе гэта няяўна, пад агульнай назвай «рыцар»).
Галерэя
-
![image]()
Знак на ланцугу -
![image]()
Знакі ордэна Слана. -
![image]()
Ланцуг ордэна. Малюнак.
Литература
- Иностранные и русские ордена до 1917 года / Ил. художник В. Трофимов. — СПб.: Дорваль; Бриз, 1993. — С. 77-79. — 196 с. — ISBN 5-8308-0042-X.
- Jørgen Pedersen. Riddere af Elefantordenen 1559—2009. — Odense: da:Syddansk Universitetsforlag, 2009. — 476 с. — ISBN 978-87-7674-434-2.
- Сто великих наград. — М.: Вече, 2000. — 432 с. — ISBN 5-7838-1171-8
Зноскі
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ордэн Слана- Ланцуг Ордэна Слана. Андрэй Хазін
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Orden Slana dack Elefantordenen najvyshejshaya nacyyanalnaya yznagaroda Danii Orden SlanaElefantordenenAryginalnaya nazva ElefantordenenKraina DaniyaTyp ordenKim uruchaecca manarh Danii d Data zasnavannya 1 snezhnya 1693Status uruchaeccaChargovasc uznagarodMalodshaya orden Danebrog Medyyafajly na VikishovishchyApisanneOrden Slana mae samy aryginalny znak z usih uznagarod svetu Bolshasc inshyh ordenskih znakay navat pry ysyoj redkasci i nezvychajnasci ih formay zadumvalisya yak bolsh mensh ploskiya kab adnym svaim bokam yany magli shchylna prylyagac da adzennya Znak ordena slana yyaylyae saboj miniyacyurnuyu ab yomnuyu skulpturku slon pakryty belaj emalyu i yprygozhany dyyamentami nyase na spine bayavuyu vezhku da yakoj u svayu chargu macuecca kolca Perad vezhkaj syadzic chorny paganyaty Na mizhnarodnaj move emblem slon simvalizue mudrasc spravyadlivasc vyalikadushnasc i inshyya vysakarodnyya yakasci U Danii yon uves chas sustrakaecca i y inshyh uznagarodah a taksama y mastackih gravyurah i roznyh tvorah mastactva yakiya shmat u chym nasychany inshaskazannyami GistoryyaDackiya rycary yak i rycary inshyh krain ahvotna daluchalisya da kryzhovyh pahoday Starazhytnaya legenda apavyadae shto y chas adnago z takih pahoday dackiya rycary atrymali peramogu nad saracynami yakiya zmagalisya na U pamyac pra sustrechu z getym velicheznym zhyvyolam i y gonar zdabytaj peramogi y 1190 godze y Danii i byy zasnavany orden Slana Adnak peynuyu a ne legendarnuyu gistoryyu getaga ordena mozhna prasachyc tolki z syaredziny XV stagoddzya kali yago adnaviy dacki karol Krysciyan II kab uznagarodzhvac im asob abodvuh paloy U statuce ordena Slana getaga chasu adlyustroyvaysya yashche i religijny haraktar ordenskaga Bractva Najsvyacejshaj Dzevy Maryi adnak u epohu Refarmacyi emblematyka getaga starazhytnaga ordena pazbavilasya svajgo religijnaga zmestu Yashche raz orden Slana byy adnoyleny y 1623 godze kali stay sveckaj prydvornaj uznagarodaj prychym tolki muzhchynskaj Ordenskaya zorka vasmikancovaya shytaya z kruglyh syarebranyh plascinak U centry yae na chyrvonym aksamitavym poli zmeshchana vyalikaya razetka z chatyrohkancovym kryzham u abramlenni layrovyh galin peravyazanyh uverse i ynize zalatymi stuzhkami Statut ordena byy peragledzhany y 1693 g karalyom Krysciyanam V i chlenstva y im bylo abmezhavana da manarha pryncay kryvi i tryccaci rycaray Orden pavinen byy uruchacca tolki suverenam dackim i zamezhnym Tamu z 1850 g orden stay velmi vyklyuchnym i za nekalkimi vyklyuchennyami uruchaysya tolki asobam karaleyskaj kryvi i glavam dzyarzhay U XX stagoddzi bylo yznagarodzhana tolki sem chalavek yakiya ne nalezhali da getaj kategoryi Uinstan Cherchyl byly prem er ministr 1950 feldmarshal Bernard Mantgomery kamanduyuchy suhaputnymi silami sayuznikay 1945 general Duajt Ejzenhayer vyarhoyny galoynakamanduyuchy ekspedycyjnymi silami 1945 a taksama datchane 1912 1919 Nils Bor 1947 i byly glava firmy pradprymalnik 2000 Z glay dzyarzhay byy pazbayleny getaga ordena Nikalae Chayshesku Orden dae prava na zvarot Ekscellence pravashadzicelstva i zvarot u pisme HE dayuchy takim chynam svajmu yladalniku rycarski status Zajmae najvyshejshuyu pazicyyu y paradku starshynstva dackih uznagarod U 1958 g zmeny y statuce yayna dapuscili yznagarodzhanne zhanchyn da getaga z 1892 g lichylasya shto statut dazvalyae geta nyayayna pad agulnaj nazvaj rycar GalereyaZnak na lancugu Znaki ordena Slana Lancug ordena Malyunak LiteraturaInostrannye i russkie ordena do 1917 goda Il hudozhnik V Trofimov SPb Dorval Briz 1993 S 77 79 196 s ISBN 5 8308 0042 X Jorgen Pedersen Riddere af Elefantordenen 1559 2009 Odense da Syddansk Universitetsforlag 2009 476 s ISBN 978 87 7674 434 2 Sto velikih nagrad M Veche 2000 432 s ISBN 5 7838 1171 8ZnoskiSpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Orden Slana Lancug Ordena Slana Andrej Hazin