Антрапаніміка (ад грэч. ἄνθρωπος «чалавек» і ὄνομα «імя») — раздзел анамастыкі, які вывучае імёны, прозвішчы, імёны па бацьку, і пад.
Прадмет антрапанімікі
Антрапаніміка даследуе:
- асаблівасці ўтварэння антрапонімаў,
- асноўныя прынцыпы намінацыі чалавека,
- шляхі пераходу апелятыва ў антрапонім і наадварот,
- храналагічныя характарыстыкі антрапонімаў, іх змены ў часе, утварэнне розных форм найменавання чалавека,
- словаўтварэнне розных класаў антрапонімаў,
- функцыянаванне тых ці іншых антрапонімаў у мове на розных храналагічных зрэзах.
Антрапаніміка таксама вырашае ўласна практычныя праблемы:
- правапіс антрапонімаў,
- перадача антрапонімаў у іншых мовах.
Развіццё антрапанімікі
Антрапаніміка, разам з тапанімікай, вылучылася ў асобную галіну анамастыкі ў 1960—1970-х гг. Да гэтага ў навуковых працах на азначэнне антрапанімікі часта ўжываўся тэрмін «анамастыка».
У 1960-х пачалося сістэмнае навуковае вывучэнне беларускіх антрапонімаў. З’явіліся працы Мікалая Бірылы:
- Бірыла М. В. Беларускія антрапанімічныя назвы ў іх адносінах да антрапанімічных назваў іншых славянскіх моў (рускай, украінскай, польскай). Мінск, 1963.
- Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія ў 3 ч. Ч. 1. Уласныя імёны, імёны-мянушкі, імёны па бацьку, прозвішчы / М. В. Бірыла. — Мн.: Навука і тэхніка, 1966. — 328 с.
- Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія ў 3 ч. Ч. 2. Прозвішчы, утвораныя ад апелятыўнай лексікі / М. В. Бірыла. — Мн.: Навука і тэхніка, 1969. — 505 с.
- Бірыла М. В. Беларуская антрапанімія. 3. Структура ўласных мужчынскіх імён. Мінск, 1982.
- Бірыла М. В. Тыпалогія і геаграфія славянскіх прозвішчаў. Мінск, 1988.
Літаратура
- Сучасная беларуская мова: Уводзіны. Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія. Лексікалогія. Лексікаграфія. Фразеалогія. Фразеаграфія: Вучэб. дапам. / Я. М. Камароўскі, В. П. Красней, У. М. Лазоўскі і інш. — 2-е выд., дапрац. і дап. — Мн. : Выш. школа, 1995. — 334 с. ISBN 985-06-0075-6.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Antrapanimika ad grech ἄn8rwpos chalavek i ὄnoma imya razdzel anamastyki yaki vyvuchae imyony prozvishchy imyony pa backu i pad Pradmet antrapanimikiAntrapanimika dasledue asablivasci ytvarennya antraponimay asnoynyya pryncypy naminacyi chalaveka shlyahi perahodu apelyatyva y antraponim i naadvarot hranalagichnyya haraktarystyki antraponimay ih zmeny y chase utvarenne roznyh form najmenavannya chalaveka slovaytvarenne roznyh klasay antraponimay funkcyyanavanne tyh ci inshyh antraponimay u move na roznyh hranalagichnyh zrezah Antrapanimika taksama vyrashae ylasna praktychnyya prablemy pravapis antraponimay peradacha antraponimay u inshyh movah Razviccyo antrapanimikiAntrapanimika razam z tapanimikaj vyluchylasya y asobnuyu galinu anamastyki y 1960 1970 h gg Da getaga y navukovyh pracah na aznachenne antrapanimiki chasta yzhyvaysya termin anamastyka U 1960 h pachalosya sistemnae navukovae vyvuchenne belaruskih antraponimay Z yavilisya pracy Mikalaya Biryly Biryla M V Belaruskiya antrapanimichnyya nazvy y ih adnosinah da antrapanimichnyh nazvay inshyh slavyanskih moy ruskaj ukrainskaj polskaj Minsk 1963 Biryla M V Belaruskaya antrapanimiya y 3 ch Ch 1 Ulasnyya imyony imyony myanushki imyony pa backu prozvishchy M V Biryla Mn Navuka i tehnika 1966 328 s Biryla M V Belaruskaya antrapanimiya y 3 ch Ch 2 Prozvishchy utvoranyya ad apelyatyynaj leksiki M V Biryla Mn Navuka i tehnika 1969 505 s Biryla M V Belaruskaya antrapanimiya 3 Struktura ylasnyh muzhchynskih imyon Minsk 1982 Biryla M V Typalogiya i geagrafiya slavyanskih prozvishchay Minsk 1988 LitaraturaSuchasnaya belaruskaya mova Uvodziny Fanetyka Fanalogiya Arfaepiya Grafika Arfagrafiya Leksikalogiya Leksikagrafiya Frazealogiya Frazeagrafiya Vucheb dapam Ya M Kamaroyski V P Krasnej U M Lazoyski i insh 2 e vyd daprac i dap Mn Vysh shkola 1995 334 s ISBN 985 06 0075 6