Сара́таў (руск.: Саратов) — горад (з 1780 года) у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Саратаўскай вобласці. Насельніцтва — 841,4 тыс. чал. (2007). Заснаваны ў 1590 годзе.
Горад
![]()
Саратаў на карце Расіі ± ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Буйнейшы горад на паўднёвым усходзе еўрапейскай часткі Расіі. Размешчаны на правым беразе ракі Волга, прыкладна на аднолькавай адлегласці ад Валгаграда і Самары.
Гісторыя

Заснаваны ў 1590 годзе як вартаўнічая крэпасць. У другой палове XVIII стагоддзя — буйны перавалачны пункт і цэнтр гандлю рыбай і соллю, а з XIX стагоддзя — збожжам. Губернскі горад з 1780 года. У пачатку XX стагоддзя — буйнейшы і найбольш добраўпарадкаваны горад Паволжа. У 1909 годзе ў горадзе заснаваны ўніверсітэт.
У 1926—1927 гадах у Саратаве дзейнічала Беларускае студэнцкае зямляцтва.
Пры індустрыялізацыі 1930-х гадоў у горадзе былі пабудаваныя буйныя машынабудаўнічыя заводы, а пасля вайны — прыборабудаўнічыя і радыёэлектронныя прадпрыемствы абароннага профіля. Горад стаў важным прамысловым і навуковым цэнтрам Паволжа. Сярод асноўных прамысловых прадпрыемстваў горада: , падшыпнікавы завод, ААТ «Саратаўбудшкло».
Геаграфія
Саратаў размешчаны за 858 км на паўднёвы ўсход ад Масквы, на правым высокім беразе Волгі (Валгаградскае вадасховішча). Горад працягнуўся ўздоўж Волгі на 34 км, ад ракі Гуселка на поўначы да чыгуначнай станцыі Нафтавая на поўдні. Цэнтральная і паўднёвая часткі горада размешчаныя ў катлавіне (50—80 м н.у.м.), акружанай з трох бакоў невысокімі гарамі Прыволжскага ўзвышша: Сакаловая (165м), Лысая (286м), Лопаціна (274м), Шастакавая (251м), Увек (135м).
Узгоркі ў заходняй частцы горада пакрытыя лесам (). Тэрыторыя горада моцна падзеленая ярамі і балкамі, якія цягнуцца да Волгі. Галоўныя з іх на поўнач ад Сакаловай горы: Маханы, Сеча, Аляксееўскі, Дудакоўскі, Сляпыш.
Адукацыя і культура
- Саратаўская дзяржаўная кансерваторыя імя Л. В. Собінава
- Саратаўскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт
- Саратаўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя М. Г. Чарнышэўскага
- Саратаўскі акадэмічны тэатр оперы і балета
Гарады-пабрацімы
Далас, ЗША (2004)
Чапел-Хіл[d], ЗША
Вядомыя ўраджэнцы і жыхары
- Віктар Эльпідыфоравіч Барысаў-Мусатаў (1870—1905) — рускі жывапісец.
- Георгій Міхайлавіч Бенядзіктаў (1916—1992) — архітэктар.
- Юрый Рыгоравіч Бойка (1925—2004) — урач-патолагаанатам. Доктар медыцынскіх навук (1965), прафесар (1965).
- Барыс Якаўлевіч Брэгвадзэ — расійскі артыст балета.
- Павел Варфаламеевіч Кузняцоў — расійскі мастак.
- (1927—2013) — расійскі вучоны ў галіне аўтаматычнага кіравання, акадэмік Расійскай акадэміі навук.
- Алег Севяр’янавіч Мішараў (1922—1997) — вучоны ў галіне дзіцячай хірургіі.
- Алег Паўлавіч Табакоў — расійскі акцёр і рэжысёр.
- Барыс Аляксандравіч Соцкі (1930—1995) — беларускі фізік-тэарэтык.
- Святлана Уладзіславаўна Чэкан (нар. 1966) — беларускі палітык.
- Вера Леанідаўна Яснапольская (1916—1996) — расійскі савецкі архітэктар, мастак, графік.
- Надзея Васільеўна Бондарава (1925—1987) — спецыяліст у галіне інфекцыйных хвароб. Доктар медыцынскіх навук (1969), прафесар (1969).
Транспарт
- Саратаўскі трамвай
Зноскі
- https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
- БелЭн 2002.
- https://www.dallasecodev.org/465/Sister-Friendship-Cities
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9). — С. 529.
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10). — С. 492.
Літаратура
- Саратаў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 177. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Саратаў
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Sara tay rusk Saratov gorad z 1780 goda u Rasii administracyjny centr Saratayskaj voblasci Naselnictva 841 4 tys chal 2007 Zasnavany y 1590 godze Gorad Saratay rusk Saratov Gerb Scyag d Kraina RasiyaRegiyon Saratayskaya voblascKaardynaty 51 32 pn sh 46 00 u d H G Ya OKiraynik Mihail Alyaksandravich Isaey d Zasnavany 1590Ploshcha 393 km Vyshynya centra 50 mVodnyya ab ekty VolgaNaselnictva 838 042 chal 2020 Chasavy poyas UTC 3Telefonny kod 7 8452Pashtovyya indeksy 410000Aytamabilny kod 64 164Aficyjny sajt saratovmer ruSaratay na karce Rasii Medyyafajly na Vikishovishchy Bujnejshy gorad na paydnyovym ushodze eyrapejskaj chastki Rasii Razmeshchany na pravym beraze raki Volga prykladna na adnolkavaj adleglasci ad Valgagrada i Samary GistoryyaSaratayskaya kanservatoryya Zasnavany y 1590 godze yak vartaynichaya krepasc U drugoj palove XVIII stagoddzya bujny peravalachny punkt i centr gandlyu rybaj i sollyu a z XIX stagoddzya zbozhzham Gubernski gorad z 1780 goda U pachatku XX stagoddzya bujnejshy i najbolsh dobrayparadkavany gorad Pavolzha U 1909 godze y goradze zasnavany yniversitet U 1926 1927 gadah u Saratave dzejnichala Belaruskae studenckae zyamlyactva Pry industryyalizacyi 1930 h gadoy u goradze byli pabudavanyya bujnyya mashynabudaynichyya zavody a paslya vajny pryborabudaynichyya i radyyoelektronnyya pradpryemstvy abaronnaga profilya Gorad stay vazhnym pramyslovym i navukovym centram Pavolzha Syarod asnoynyh pramyslovyh pradpryemstvay gorada padshypnikavy zavod AAT Sarataybudshklo GeagrafiyaSaratay razmeshchany za 858 km na paydnyovy yshod ad Maskvy na pravym vysokim beraze Volgi Valgagradskae vadashovishcha Gorad pracyagnuysya yzdoyzh Volgi na 34 km ad raki Guselka na poynachy da chygunachnaj stancyi Naftavaya na poydni Centralnaya i paydnyovaya chastki gorada razmeshchanyya y katlavine 50 80 m n u m akruzhanaj z troh bakoy nevysokimi garami Pryvolzhskaga yzvyshsha Sakalovaya 165m Lysaya 286m Lopacina 274m Shastakavaya 251m Uvek 135m Uzgorki y zahodnyaj chastcy gorada pakrytyya lesam Terytoryya gorada mocna padzelenaya yarami i balkami yakiya cyagnucca da Volgi Galoynyya z ih na poynach ad Sakalovaj gory Mahany Secha Alyakseeyski Dudakoyski Slyapysh Adukacyya i kulturaSaratayskaya dzyarzhaynaya kanservatoryya imya L V Sobinava Saratayski dzyarzhayny medycynski yniversitet Saratayski dzyarzhayny yniversitet imya M G Charnysheyskaga Saratayski akademichny teatr opery i baletaGarady pabracimy Dalas ZShA 2004 Chapel Hil d ZShAVyadomyya yradzhency i zhyharyAsnoyny artykul Vyadomyya asoby Saratava Viktar Elpidyforavich Barysay Musatay 1870 1905 ruski zhyvapisec Georgij Mihajlavich Benyadziktay 1916 1992 arhitektar Yuryj Rygoravich Bojka 1925 2004 urach patolagaanatam Doktar medycynskih navuk 1965 prafesar 1965 Barys Yakaylevich Bregvadze rasijski artyst baleta Pavel Varfalameevich Kuznyacoy rasijski mastak 1927 2013 rasijski vuchony y galine aytamatychnaga kiravannya akademik Rasijskaj akademii navuk Aleg Sevyar yanavich Misharay 1922 1997 vuchony y galine dzicyachaj hirurgii Aleg Paylavich Tabakoy rasijski akcyor i rezhysyor Barys Alyaksandravich Socki 1930 1995 belaruski fizik tearetyk Svyatlana Uladzislavayna Chekan nar 1966 belaruski palityk Vera Leanidayna Yasnapolskaya 1916 1996 rasijski savecki arhitektar mastak grafik Nadzeya Vasileyna Bondarava 1925 1987 specyyalist u galine infekcyjnyh hvarob Doktar medycynskih navuk 1969 prafesar 1969 TranspartSaratayski tramvajZnoskihttps web archive org web 20200822004543 https rosstat gov ru storage mediabank CcG8qBhP mun obr2020 rar BelEn 2002 https www dallasecodev org 465 Sister Friendship Cities Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 9 Kulibin Malaita Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1999 T 9 560 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0155 9 t 9 S 529 Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 10 Malajziya Mugadzhary Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2000 T 10 544 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0169 9 t 10 S 492 LitaraturaSaratay Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 177 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Saratay