Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Графства Мэн (фр.: Comté du Maine) — французскае сярэднявечнае графства. Яго аснову склала каралінгскае графства, складзенае з земляў біскупства Ман з гарадамі Ман (сучасны Ле-Ман) і . Сталіцай яго быў горад Ман.
| Гістарычная дзяржава | |
| Мэн | |
|---|---|
| — 1481 | |
| Сталіца | |
Гісторыя
Графства Мэн і герцагства Ман у раннім Сярэднявеччы
Першым згаданым графам Мэна быў (памёр у 839/840). У другой палове IX стагоддзя графства набыло важнае стратэгічнае значэнне ў сувязі з нармандскімі і брэтонскімі ўварваннямі. Нашчадкі Раргона былі вымушаны адбіваць іх. У бітвах з нарманамі загінула некалькі графаў.
Паралельна з графствам Мэн у VIII—IX стст. існавала герцагства Ман (ducatus Cenomannicus), якое вылучалася ў якасці ўладання каралінгскім прынцам. Магчыма гэта герцагства ўяўляла штосьці накшталт маркі, якая аб’ядноўвала некалькі графстваў, у тым ліку і графства Мэн. Яно размяшчалася ў Ніжняй Нармандыі да Сены. У 748 годзе маярдом Піпін Кароткі аддаў гэта герцагства свайму зводнаму брату Грыфону. У 790 годзе Карл Вялікі перадаў яго свайму сыну Карлу Юнаму. Карл II Лысы і Людовік II Заіка таксама былі ў маладосці герцагамі Мана. Граф Мэна , які загінуў у 885 годзе, таксама вядомы як Ragnoldus dux Cinnomanicus.
Пасля гібелі Рагенольда імператар Карл III Тоўсты прызначыў маркізам Нейстрыі свайго набліжанага , а графства Мэн аддаў (памёр у 900). Гэта прызначэнне аспрэчыў сын папярэдніка Рагенольда, . Пасля звяржэння імператара Карла Газлен падтрымаў абранне каралём . У 893 годзе Эд зрушыў Ражэ і аддаў Мэн Газлену, але той не змог утрымаць графства. У 895 годзе Ражэ вярнуў сабе яго назад. Газлен працягваў барацьбу супраць Ражэ, а потым і яго сына (памёр у 939/955), але ў выніку памірыўся з Гуга і аддаў за яго дачку.
Буфернае графства паміж Нармандскім герцагствам і
Пасля ўтварэння герцагства Нармандыі ў 913 годзе графства Мэн апынулася заціснутым паміж ім і графствам Анжу, якое набірала сілу і кіраўнікі якога паспрабавалі падпарадкаваць сабе Мэн. Граф быў вымушаны прызнаць сябе васалам графаў Анжу. Яго сын, , які не меў дзяцей, прызнаў сваім спадчыннікам герцага Нармандыі Вільгельма I, які ў 1063 годзе, нягледзячы на процідзеянне мясцовай знаці, захапіў графства. У якасці графа ён пасадзіў свайго сына Роберта I Куртгёза.
Але мясцовая знаць працягвала бунтаваць супраць Вільгельма, у чым яе падтрымліваў граф Анжу . У 1069 годзе графам Мэна быў прызнаны (пам. 1097), сын Аца II д’Эстэ і Герсенды дзю Мэн, унучкі графа . У 1093 годзе ён прадаў Мэн свайму кузену (пам. 1110), сыну Ланселена дэ Бажансі, сеньёра дэ Ла Флеш, і Паўлы дзю Мэн, іншай унучкі графа Герберта I. Элі выдаў сваю дачку за графа Анжу Фулька V Маладога (1095—1143), які і атрымаў у спадчыну Мэн пасля смерці Элі ў 1110 годзе. Кароль Англіі і герцаг Нармандыі Генрых I Баклерк быў вымушаны прызнаць гэта, але Фульк наўзамен прызнаў сябе васалам Генрыха па графстве Мэн.
У 1151 годзе ўнук Фулька, Генрых II Плантагенет, аб’яднаў у сваіх руках Нармандыю, Анжу і Мэн. У 1152 годзе ён стаў каралём Англіі.
Капетынгскі апанаж
У 1204 годзе кароль Францыі Філіп II Аўгуст адабраў у караля Англіі Іаана Беззямельнага Нармандыю, Анжу, Мэн і Турэнь, далучыўшы іх да .
У 1246 годзе Анжу і Мэн былі вылучаны як апанаж малодшаму брату караля Францыі Людовіка IX Святога, Карлу I Анжуйскаму. Яго сын, кароль Неапаля Карл II Кульгавы, перадаў у 1290 годзе Анжу і Мэн сыну караля Францыі Філіпа III, Карлу Валуа (1270—1325), як пасаг сваёй дачкі Маргарыты. Яго сын, Філіп VI, стаўшы ў 1328 годзе каралём Францыі, ізноў далучыў Анжу і Мэн да дамена.
У 1350 годзе Анжу і Мэн былі вылучаны як апанаж Людовіку I Анжуйскаму (1339—1384), сыну караля Іаана II Добрага. Яго нашчадкі валодалі Анжу і Мэнам да 1481 года, калі бяздзетны (1436—1481) завяшчаў Анжу і Мэн каралю Францыі.
Герцагства Мэн пры Бурбонах
У 1670 годзе кароль Францыі Людовік XIV зрабіў Мэн герцагствам і вылучыў у якасці апанажа свайму ўзаконенаму пазашлюбнаму сыну ад , (1670—1736).
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Patrice Morel, «Les Comtes du Maine au IX siècle», in Revue Historique et Archéologique du Maine, Le Mans, 2005, 4° série T.5, tome CLVI de la Collection, p. 177—264 (avec Index des principaux personnages ; Bibliographie).
- Robert Latouche, «Les premiers comtes héréditaires du Maine», in Revue Historique et Archéologique du Maine, Le Mans, 1959, tome CXV de la Collection, p.37 — 41
- Robert Latouche, Histoire du Comté du Maine pendant le X° et XI° siècles, Bibliothèque de l’École des Hautes Études, Paris, 1910.
- Gérard Louise, " La seigneurie de Bellême Xe-XIIe siècles ", dans Le pays bas-Normand, 1990, n°3 (199), p. 161—175
- Jean-Pierre Brunterc’h, " le duché du Maine et la marche de Bretagne " dans La Neustrie. Les Pays au nord de la Loire de 650 à 850, colloque historique international publié par Hartmut Atsma, 1989, tome 1.
- François Neveux, la Normandie des ducs aux rois Xe-XIIe siècle, Rennes, Ouest-France, 1998
- Julien Bodreau, Les coûtumes du pais du ???? et comté du Maine, Paris, Gervais Alliot, 1645. Un des grands et plus importants coutumiers du début du XVII siècle, concernant les régions du Maine, de Paris et d’Anjou. Renseignements précieux sur le règlement des litiges financiers: dernières volontés, successions, donations, la communauté de biens ainsi que les peines encourues par les contrevenants. Publications des procès verbaux des arrêts de la cour.
- Louis Mathurin, Remarques et notes sommaires sur la Coutume du Maine, avec un recueil des Jugemens & Sentences rendües au Siège Présidial & Sénéchaussées du Mans, & des Arests de la Cour intervenuz sur l’interprétation d’aucuns Articles, Le Mans, Chez Hiérôme Olivier Marchand Libraire & Imprimeur, demeurant proche de l’Eglise Saint Julien, 1657.
- Auguste Bry, Le Maine et l’Anjou, historiques, archéologiques et pittoresques. Recueil des sites et des monuments les plus remarquables sous le rapport de l’art et de l’histoire des départements de la Sarthe, de la Mayenne et de Maine-et-Loire, Nantes et Paris, 1856—1860 ;
- Abbé Angot, " Les vicomtes du Maine ", dans Bulletin de la Commission historique et archéologique de la Mayenne, 1914, n° 30, p. 180—232, 320—342, 404—424.
Спасылкі
- France Balade
- Fondation for Medieval Genealogy : Графы дзю Мэн
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Grafstva Men fr Comte du Maine francuzskae syarednyavechnae grafstva Yago asnovu sklala karalingskae grafstva skladzenae z zemlyay biskupstva Man z garadami Man suchasny Le Man i Stalicaj yago byy gorad Man Gistarychnaya dzyarzhavaMen 1481Stalica Le ManU panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Men znachenni GistoryyaGrafstva Men i gercagstva Man u rannim Syarednyavechchy Pershym zgadanym grafam Mena byy pamyor u 839 840 U drugoj palove IX stagoddzya grafstva nabylo vazhnae strategichnae znachenne y suvyazi z narmandskimi i bretonskimi yvarvannyami Nashchadki Rargona byli vymushany adbivac ih U bitvah z narmanami zaginula nekalki grafay Paralelna z grafstvam Men u VIII IX stst isnavala gercagstva Man ducatus Cenomannicus yakoe vyluchalasya y yakasci yladannya karalingskim pryncam Magchyma geta gercagstva yyaylyala shtosci nakshtalt marki yakaya ab yadnoyvala nekalki grafstvay u tym liku i grafstva Men Yano razmyashchalasya y Nizhnyaj Narmandyi da Seny U 748 godze mayardom Pipin Karotki adday geta gercagstva svajmu zvodnamu bratu Gryfonu U 790 godze Karl Vyaliki peraday yago svajmu synu Karlu Yunamu Karl II Lysy i Lyudovik II Zaika taksama byli y maladosci gercagami Mana Graf Mena yaki zaginuy u 885 godze taksama vyadomy yak Ragnoldus dux Cinnomanicus Paslya gibeli Ragenolda imperatar Karl III Toysty pryznachyy markizam Nejstryi svajgo nablizhanaga a grafstva Men adday pamyor u 900 Geta pryznachenne asprechyy syn papyarednika Ragenolda Paslya zvyarzhennya imperatara Karla Gazlen padtrymay abranne karalyom U 893 godze Ed zrushyy Razhe i adday Men Gazlenu ale toj ne zmog utrymac grafstva U 895 godze Razhe vyarnuy sabe yago nazad Gazlen pracyagvay baracbu suprac Razhe a potym i yago syna pamyor u 939 955 ale y vyniku pamiryysya z Guga i adday za yago dachku Bufernae grafstva pamizh Narmandskim gercagstvam i Paslya ytvarennya gercagstva Narmandyi y 913 godze grafstva Men apynulasya zacisnutym pamizh im i grafstvam Anzhu yakoe nabirala silu i kirayniki yakoga pasprabavali padparadkavac sabe Men Graf byy vymushany pryznac syabe vasalam grafay Anzhu Yago syn yaki ne mey dzyacej pryznay svaim spadchynnikam gercaga Narmandyi Vilgelma I yaki y 1063 godze nyagledzyachy na procidzeyanne myascovaj znaci zahapiy grafstva U yakasci grafa yon pasadziy svajgo syna Roberta I Kurtgyoza Grafski palac u Le Mane dze naradziysya karol Genryh II Plantagenet Ale myascovaya znac pracyagvala buntavac suprac Vilgelma u chym yae padtrymlivay graf Anzhu U 1069 godze grafam Mena byy pryznany pam 1097 syn Aca II d Este i Gersendy dzyu Men unuchki grafa U 1093 godze yon praday Men svajmu kuzenu pam 1110 synu Lanselena de Bazhansi senyora de La Flesh i Payly dzyu Men inshaj unuchki grafa Gerberta I Eli vyday svayu dachku za grafa Anzhu Fulka V Maladoga 1095 1143 yaki i atrymay u spadchynu Men paslya smerci Eli y 1110 godze Karol Anglii i gercag Narmandyi Genryh I Baklerk byy vymushany pryznac geta ale Fulk nayzamen pryznay syabe vasalam Genryha pa grafstve Men U 1151 godze ynuk Fulka Genryh II Plantagenet ab yadnay u svaih rukah Narmandyyu Anzhu i Men U 1152 godze yon stay karalyom Anglii Kapetyngski apanazh U 1204 godze karol Francyi Filip II Aygust adabray u karalya Anglii Iaana Bezzyamelnaga Narmandyyu Anzhu Men i Turen daluchyyshy ih da Gerb grafay dzyu Men pry Kapetyngah U 1246 godze Anzhu i Men byli vyluchany yak apanazh malodshamu bratu karalya Francyi Lyudovika IX Svyatoga Karlu I Anzhujskamu Yago syn karol Neapalya Karl II Kulgavy peraday u 1290 godze Anzhu i Men synu karalya Francyi Filipa III Karlu Valua 1270 1325 yak pasag svayoj dachki Margaryty Yago syn Filip VI stayshy y 1328 godze karalyom Francyi iznoy daluchyy Anzhu i Men da damena U 1350 godze Anzhu i Men byli vyluchany yak apanazh Lyudoviku I Anzhujskamu 1339 1384 synu karalya Iaana II Dobraga Yago nashchadki valodali Anzhu i Menam da 1481 goda kali byazdzetny 1436 1481 zavyashchay Anzhu i Men karalyu Francyi Gercagstva Men pry Burbonah U 1670 godze karol Francyi Lyudovik XIV zrabiy Men gercagstvam i vyluchyy u yakasci apanazha svajmu yzakonenamu pazashlyubnamu synu ad 1670 1736 Gl taksamaZnoskiLitaraturaPatrice Morel Les Comtes du Maine au IX siecle in Revue Historique et Archeologique du Maine Le Mans 2005 4 serie T 5 tome CLVI de la Collection p 177 264 avec Index des principaux personnages Bibliographie Robert Latouche Les premiers comtes hereditaires du Maine in Revue Historique et Archeologique du Maine Le Mans 1959 tome CXV de la Collection p 37 41 Robert Latouche Histoire du Comte du Maine pendant le X et XI siecles Bibliotheque de l Ecole des Hautes Etudes Paris 1910 Gerard Louise La seigneurie de Belleme Xe XIIe siecles dans Le pays bas Normand 1990 n 3 199 p 161 175 Jean Pierre Brunterc h le duche du Maine et la marche de Bretagne dans La Neustrie Les Pays au nord de la Loire de 650 a 850 colloque historique international publie par Hartmut Atsma 1989 tome 1 Francois Neveux la Normandie des ducs aux rois Xe XIIe siecle Rennes Ouest France 1998 Julien Bodreau Les coutumes du pais du et comte du Maine Paris Gervais Alliot 1645 Un des grands et plus importants coutumiers du debut du XVII siecle concernant les regions du Maine de Paris et d Anjou Renseignements precieux sur le reglement des litiges financiers dernieres volontes successions donations la communaute de biens ainsi que les peines encourues par les contrevenants Publications des proces verbaux des arrets de la cour Louis Mathurin Remarques et notes sommaires sur la Coutume du Maine avec un recueil des Jugemens amp Sentences rendues au Siege Presidial amp Senechaussees du Mans amp des Arests de la Cour intervenuz sur l interpretation d aucuns Articles Le Mans Chez Hierome Olivier Marchand Libraire amp Imprimeur demeurant proche de l Eglise Saint Julien 1657 Auguste Bry Le Maine et l Anjou historiques archeologiques et pittoresques Recueil des sites et des monuments les plus remarquables sous le rapport de l art et de l histoire des departements de la Sarthe de la Mayenne et de Maine et Loire Nantes et Paris 1856 1860 Abbe Angot Les vicomtes du Maine dans Bulletin de la Commission historique et archeologique de la Mayenne 1914 n 30 p 180 232 320 342 404 424 SpasylkiFrance Balade Fondation for Medieval Genealogy Grafy dzyu Men