Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Нарвежская мова (нарв. norsk [nɔʂːk]) — мова германскай групы, афіцыйная мова Нарвегіі.
| Нарвежская мова | |
|---|---|
 | |
| Саманазва | norsk |
| Краіны | Нарвегія |
| Афіцыйны статус | Нарвегія (дзве афіцыйныя мовы — букмал і нюнорск) |
| Арганізацыя, якая рэгулюе | Букмал і нюнорск рэгулююцца Нарвежскім моўным саветам (Norsk språkråd); рыксмал рэгулюецца Нарвежскай акадэміяй |
| Агульная колькасць носьбітаў | 4,6 млн. |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
| Індаеўрапейская сям'я
| |
| Пісьменнасць | лацініца |
| Моўныя коды | |
| ДАСТ 7.75–97 | нор 506 |
| ISO 639-1 | no — нарвежская nb — букмал nn — нюнорск |
| ISO 639-2 | nor — нарвежская nob — букмал nno — нюнорск |
| ISO 639-3 | nor — нарвежская nob — букмал nno — нюнорск |
| Ethnologue | nor |
| nor | |
| ABS ASCL | 1503 |
| IETF | no |
| Glottolog | norw1258 |
 Вікіпедыя на гэтай мове | |
Гістарычная нарвежская мова найбольш блізкая да фарэрскай і ісландскай моў. Аднак дзякуючы значнаму ўплыву дацкай мовы і некатораму ўплыву шведскай, нарвежская ў цэлым блізкая і да гэтых моў. Больш сучасная класіфікацыя адносіць нарвежскую разам з дацкай і шведскай у групу мацерыковых скандынаўскіх моў, у адрозненне ад астраўных скандынаўскіх моў.
Гісторыю нарвежскай мовы падзяляюць на 2 перыяды: старажытнанарвежскі (з IX ст.) і нованарвежскі (з 1525). 3 1380 (пасля далучэння Нарвегіі да Даніі) пачала распаўсюджвацца дацкая пісьмовая мова, якая ў XVI ст. атрымала статус афіцыйнай мовы. У выніку значнага ўплыву нарвежскага субстрату адбылося адасабленне дацка-нарвежскай літаратурнай мовы, якая ў XIX ст. атрымала назву рыксмал. Другі варыянт літаратурнай нарвежскай мовы — лансмал, створаны ў XIX ст. І. Осэнам на аснове сінтэзу мясцовых дыялектаў. У 1929 годзе рыксмал і лансмал былі афіцыйна перайменаваны ў букмал і нюнорск.
Найбольш пашыраны букмал, блізкі па структуры да дацкай мовы. Асноўныя адрозненні букмала ад сучаснай дацкай мовы: музычны націск, частае выкарыстанне дыфтонгаў на месцы дацкіх манафтонгаў, глухія змычныя зычныя пасля галосных, сістэма трох родаў.
Пісьменства на аснове лацінскага алфавіта. Найбольш старажытныя помнікі — рунічныя надпісы «эпохі вікінгаў» і рукапісныя помнікі 2-й пал. XII ст. (законы, легенды і інш.).
Літаратура
- Нарвежская мова // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. С. 159.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Narvezhskaya mova narv norsk nɔʂːk mova germanskaj grupy aficyjnaya mova Narvegii Narvezhskaya movaSamanazva norskKrainy NarvegiyaAficyjny status Narvegiya dzve aficyjnyya movy bukmal i nyunorsk Arganizacyya yakaya regulyue Bukmal i nyunorsk regulyuyucca Narvezhskim moynym savetam Norsk sprakrad ryksmal regulyuecca Narvezhskaj akademiyajAgulnaya kolkasc nosbitay 4 6 mln KlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiIndaeyrapejskaya syam ya Germanskaya galinaSkandynayskaya grupaKantynentalnaya padgrupa dd dd Pismennasc lacinicaMoynyya kodyDAST 7 75 97 nor 506ISO 639 1 no narvezhskaya nb bukmal nn nyunorskISO 639 2 nor narvezhskaya nob bukmal nno nyunorskISO 639 3 nor narvezhskaya nob bukmal nno nyunorskEthnologue nornorABS ASCL 1503IETF noGlottolog norw1258Vikipedyya na getaj move Gistarychnaya narvezhskaya mova najbolsh blizkaya da farerskaj i islandskaj moy Adnak dzyakuyuchy znachnamu yplyvu dackaj movy i nekatoramu yplyvu shvedskaj narvezhskaya y celym blizkaya i da getyh moy Bolsh suchasnaya klasifikacyya adnosic narvezhskuyu razam z dackaj i shvedskaj u grupu macerykovyh skandynayskih moy u adroznenne ad astraynyh skandynayskih moy Gistoryyu narvezhskaj movy padzyalyayuc na 2 peryyady starazhytnanarvezhski z IX st i novanarvezhski z 1525 3 1380 paslya daluchennya Narvegii da Danii pachala raspaysyudzhvacca dackaya pismovaya mova yakaya y XVI st atrymala status aficyjnaj movy U vyniku znachnaga yplyvu narvezhskaga substratu adbylosya adasablenne dacka narvezhskaj litaraturnaj movy yakaya y XIX st atrymala nazvu ryksmal Drugi varyyant litaraturnaj narvezhskaj movy lansmal stvorany y XIX st I Osenam na asnove sintezu myascovyh dyyalektay U 1929 godze ryksmal i lansmal byli aficyjna perajmenavany y bukmal i nyunorsk Najbolsh pashyrany bukmal blizki pa struktury da dackaj movy Asnoynyya adroznenni bukmala ad suchasnaj dackaj movy muzychny nacisk chastae vykarystanne dyftongay na mescy dackih manaftongay gluhiya zmychnyya zychnyya paslya galosnyh sistema troh roday Pismenstva na asnove lacinskaga alfavita Najbolsh starazhytnyya pomniki runichnyya nadpisy epohi vikingay i rukapisnyya pomniki 2 j pal XII st zakony legendy i insh LitaraturaNarvezhskaya mova Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 11 Mugir Paliklinika Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2000 T 11 S 159