Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Абало́на (поплаў, пойма, абалонь, абалонне) — частка рачной даліны, якая затапляецца ракой пры разводдзі ці ў час паводак.
Шырыня абалон раўнінных рэк звычайна складае ад шырыні ўласна рэчышча да некалькіх дзясяткаў шырынь рэчышча, у асобных выпадках дасягаючы 40 км. Участкі былой абалоны, якія знаходзяцца вышэй за ўзровень сучаснага падняцця ўзроўню вады ў час разводдзя ці паводкі, называюцца . Часам выдзяляюць некалькі ўзроўняў абалоны, напрыклад нізкую і высокую. Таксама адрозніваюць цэнтральную і прытэрасную часткі абалоны. Апошняя можа быць як павышанай так і паніжанай ў залежнасці ад баланса наносаў. Край абалоны часта адзначаны крутым склонам, на броўцы якога часам размяшчаюцца прырэчышчавыя валы.
Пры разліве рака выносіць на абалону наносы, якія пры адкладанні звычайна паступова павышаюць узровень яе паверхні. Адначасова з акумуляцыяй (адкладам наносаў) на паверхні абалоны адбываецца бесперапыннае падмыванне яе берагоў рачным патокам на адных участках і нарошчванне пляжаў — у іншых, з-за чаго контуры абалоны пастаянна змяняюцца.
У залежнасці ад тыпаў рэчышчавых працэсаў, характэрных для пэўных участкаў ракі, паверхня абалоны можа выглядаць вельмі разнастайна, так, напрыклад пры меандраванні на ёй бываюць , якія перамяжоўваюцца з градамі, складзенымі з наносаў.
Поймавыя глебы, якія пастаянна папаўняюцца глеем, што прыносіць рака, звычайна вельмі ўрадлівыя. Да таго ж расліннасць абалоны адыгрывае значную ролю ў фарміраванні яе рэльефу, замацоўваючы паверхню і спрыяючы накапленню наносаў. Пры асваенні большая частка абалоны занятая , якія лічацца лепшымі кармавымі ўгоддзямі. У час затаплення абалоны паплавы звычайна ператвараюцца ў месцы нерасту, што мае вялікае значэнне для .
Акрамя рачных, існуюць азёрныя абалоны.
Зноскі
Літаратура
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
- Пойма, поплаў // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 587. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Пойма (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Abalo na poplay pojma abalon abalonne chastka rachnoj daliny yakaya zataplyaecca rakoj pry razvoddzi ci y chas pavodak Abalona padchas razvoddzya Shyrynya abalon rayninnyh rek zvychajna skladae ad shyryni ylasna rechyshcha da nekalkih dzyasyatkay shyryn rechyshcha u asobnyh vypadkah dasyagayuchy 40 km Uchastki byloj abalony yakiya znahodzyacca vyshej za yzroven suchasnaga padnyaccya yzroynyu vady y chas razvoddzya ci pavodki nazyvayucca Chasam vydzyalyayuc nekalki yzroynyay abalony napryklad nizkuyu i vysokuyu Taksama adroznivayuc centralnuyu i pryterasnuyu chastki abalony Aposhnyaya mozha byc yak pavyshanaj tak i panizhanaj y zalezhnasci ad balansa nanosay Kraj abalony chasta adznachany krutym sklonam na broycy yakoga chasam razmyashchayucca pryrechyshchavyya valy Pry razlive raka vynosic na abalonu nanosy yakiya pry adkladanni zvychajna pastupova pavyshayuc uzroven yae paverhni Adnachasova z akumulyacyyaj adkladam nanosay na paverhni abalony adbyvaecca besperapynnae padmyvanne yae beragoy rachnym patokam na adnyh uchastkah i naroshchvanne plyazhay u inshyh z za chago kontury abalony pastayanna zmyanyayucca U zalezhnasci ad typay rechyshchavyh pracesay harakternyh dlya peynyh uchastkay raki paverhnya abalony mozha vyglyadac velmi raznastajna tak napryklad pry meandravanni na yoj byvayuc yakiya peramyazhoyvayucca z gradami skladzenymi z nanosay Pojmavyya gleby yakiya pastayanna papaynyayucca gleem shto prynosic raka zvychajna velmi yradlivyya Da tago zh raslinnasc abalony adygryvae znachnuyu rolyu y farmiravanni yae relefu zamacoyvayuchy paverhnyu i spryyayuchy nakaplennyu nanosay Pry asvaenni bolshaya chastka abalony zanyataya yakiya lichacca lepshymi karmavymi ygoddzyami U chas zataplennya abalony paplavy zvychajna peratvarayucca y mescy nerastu shto mae vyalikae znachenne dlya Akramya rachnyh isnuyuc azyornyya abalony ZnoskiBelarus 1995 LitaraturaEncyklapedyya pryrody Belarusi U 5 i t T 4 Nedalka Stayralit Redkal I P Shamyakin gal red i insh Mn BelSE imya Petrusya Broyki 1985 599 s il 10 000 ekz Pojma poplay Belarus encyklapedychny davednik Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast M V Drako A M Hilkevich Mn BelEn 1995 S 587 800 s 5 000 ekz ISBN 985 11 0026 9 Pojma rusk artykul z Vyalikaj saveckaj encyklapedyi