Azərbaycanca
Türkçe
Таропа (руск.: Торо́па) — рака ў Цвярской вобласці Расіі, правы прыток Заходняй Дзвіны.
| Таропа | |
|---|---|
| руск. Торопа | |
 | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня |
|
| Басейн | 1 950 км² |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Каардынаты | 56°46′45″ пн. ш. 31°48′43″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Заходняя Дзвіна |
| • Каардынаты | 56°03′43″ пн. ш. 31°30′26″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Дзвіна → Рыжскі заліў |
| Краіна | |
| Рэгіён | Цвярская вобласць |
| Код у | 01020000112199000000070 |
 | |
 выток вусце | |
 — выток,  — вусце | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Назва
Назва Таропы балцкага паходжання. Балцкі гідранімічны аналаг — заходнелітоўская рэка Tarpija (каля жамойцкага Цяльшэя).
Гэтыя рачныя назвы звязаныя з літоўскім tarpti «змяшчацца, уцісквацца», tarpas «прамежак, прагал; прорва (паміж адным і другім)», tarpe «паміж, пасярод». Далей да індаеўрапейскага *ter- «церці, высвідроўваць».
Назва Таропы з таго ж семантычнага шэрагу, што і назвы ракі Віцьба, возера Мядзел, якія звязаныя з літоўскім viduje «пасярэдзіне», протабалцкім коранем med- са значэннем «сярэдзіна; сярэдні; пасярод, паміж».
Утварэнне такіх гідронімаў было матываванае семантыкай «працярэблівання» рэчышчам ракі сабе шляху паміж берагоў. Блізкую семантыку маюць дняпроўскія гідронімы тыпу Бася, Беседзь, Бестань (ад літоўскага besti, bastyti «ўтыкаць; капаць, пракопваць»).
Значэнне назвы Таропа можна прыблізна перадаць як «Сярэдзінная (рака)», рака, што працярэбіла сабе шлях паміж берагамі.
Гідраграфія
Даўжыня — 174 км, плошча вадазбору — 1950 км². Выток каля сяла Тарапаца Андрэапальскага раёна Цвярской вобласці, на заходніх схілах Валдайскага ўзвышша.
Ледастаў з канца лістапада — пачатку снежня, адкрываецца ў красавіку. Расход вады за 49 км ад вусця — 19,7 м³/с. Жыўленне ракі змяшанае, з перавагай снегавога.
На рацэ размешчаны горад Таропец і пасёлак Старая Таропа.
У высокім цячэнні на рацэ шмат азёр, самыя вялікія з іх — Ясы, Кудзянец і Кудзінскае.
Крыніцы
- Geographic Names Server — 2018.
- В. Н. Топоров. О северо-западнорусском локусе балтийской гидронимии (из цикла «По окраинам древней Балтии») // Res Balticae. 1995. С. 34.
- A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 340.
- J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 1071—1073.
Артыкулу нестае спасылак на крыніцы. |
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Taropa rusk Toro pa raka y Cvyarskoj voblasci Rasii pravy prytok Zahodnyaj Dzviny Taroparusk ToropaHaraktarystykaDayzhynya 174 kmBasejn 1 950 km VadacyokVytok Kaardynaty 56 46 45 pn sh 31 48 43 u d H G Ya OVusce Zahodnyaya Dzvina Kaardynaty 56 03 43 pn sh 31 30 26 u d H G Ya ORazmyashchenneVodnaya sistema Dzvina Ryzhski zaliyKraina RasiyaRegiyon Cvyarskaya voblascKod u 01020000112199000000070vytokvusce vytok vusce Medyyafajly na VikishovishchyNazvaNazva Taropy balckaga pahodzhannya Balcki gidranimichny analag zahodnelitoyskaya reka Tarpija kalya zhamojckaga Cyalsheya Getyya rachnyya nazvy zvyazanyya z litoyskim tarpti zmyashchacca uciskvacca tarpas pramezhak pragal prorva pamizh adnym i drugim tarpe pamizh pasyarod Dalej da indaeyrapejskaga ter cerci vysvidroyvac Nazva Taropy z tago zh semantychnaga sheragu shto i nazvy raki Vicba vozera Myadzel yakiya zvyazanyya z litoyskim viduje pasyaredzine protabalckim koranem med sa znachennem syaredzina syaredni pasyarod pamizh Utvarenne takih gidronimay bylo matyvavanae semantykaj pracyareblivannya rechyshcham raki sabe shlyahu pamizh beragoy Blizkuyu semantyku mayuc dnyaproyskiya gidronimy typu Basya Besedz Bestan ad litoyskaga besti bastyti ytykac kapac prakopvac Znachenne nazvy Taropa mozhna pryblizna peradac yak Syaredzinnaya raka raka shto pracyarebila sabe shlyah pamizh beragami GidragrafiyaDayzhynya 174 km ploshcha vadazboru 1950 km Vytok kalya syala Tarapaca Andreapalskaga rayona Cvyarskoj voblasci na zahodnih shilah Valdajskaga yzvyshsha Ledastay z kanca listapada pachatku snezhnya adkryvaecca y krasaviku Rashod vady za 49 km ad vuscya 19 7 m s Zhyylenne raki zmyashanae z peravagaj snegavoga Na race razmeshchany gorad Taropec i pasyolak Staraya Taropa U vysokim cyachenni na race shmat azyor samyya vyalikiya z ih Yasy Kudzyanec i Kudzinskae KrynicyGeographic Names Server 2018 lt a href https wikidata org wiki Track Q1194038 gt lt a gt V N Toporov O severo zapadnorusskom lokuse baltijskoj gidronimii iz cikla Po okrainam drevnej Baltii Res Balticae 1995 S 34 A Vanagas Lietuviu hidronimu etimologinis zodynas Vilnius 1981 S 340 J Pokorny Indogermanisches etymologisches Worterbuch Bern Munchen 1959 1969 C 1071 1073 Artykulu nestae spasylak na krynicy Zmest artykulay music byc pravyaralnym abo ih moguc vydalic Vy mozhace adredagavac artykul i dadac spasylki na aytarytetnyya krynicy Shablon pastayleny 22 chervenya 2022 goda