Azərbaycanca
Türkçe
Вы́чагда (руск.: Вы́чегда, комі: Эжва) — рака на поўначы Еўрапейскай часткі Расіі ў Рэспубліцы Комі і Архангельскай вобласці, правы і самы вялікі прыток ракі Паўночная Дзвіна.
| Вычагда | |
|---|---|
| руск. Вычегда, комі Эжва | |
 Каля сяла Ірта | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 1130 км |
| Басейн | 121 000 км² |
| Расход вады | 1 160 м³/с |
| Вадацёк | |
| Выток | Ціманскі краж |
| • Месцазнаходжанне | Ціманскі краж |
| • Каардынаты | 62°19′45″ пн. ш. 55°32′49″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Паўночная Дзвіна |
| • Месцазнаходжанне | Котлас |
| • Каардынаты | 61°17′00″ пн. ш. 46°37′10″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Паўночная Дзвіна → Белае мора |
| Краіна | |
| Рэгіёны | Рэспубліка Комі, Архангельская вобласць |
| Код у | 03020200112103000013575 |
 выток вусце | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Даўжыня — 1130 км, плошча вадазборнага басейна — 121 тыс. км². Сярэдні расход вады 1160 м³/с. Выток ракі знаходзіцца на паўднёвым ускрайку Ціманскага кража. Упадае ў Паўночную Дзвіну каля горада Котлас.
Рэльеф басейна ракі склаўся ў выніку неаднаразовых абледзяненняў і асабліва апошняй трансгрэсіі Паўночнага мора. Паверхня раўнінная з сярэдняй вышынёй 120—150 м. Рачныя даліны шырокія, алювіяльныя даліны вузкія, без тэрас. Жыўленне снегавое (43—48 %), вялікая доля падземнага (да 35—40 %). У пойме ракі вялікая колькасць праток і старыц. Замярзае ў лістападзе, вызваляецца да лёду ў красавіку. Суднаходная на 935 км ад вусця.
Асноўны прытокі: , Вым, Ярэнга, Нем, Паўночная Кельтма, Локчым, Сысола. Сярод прытокаў: Ікса, Старая Вычагда, Вялікая Ватса, Віледзь, Чакула, Чулега, Вуктыль, Віль, Кензан, Пузла і інш.
Каля ракі гарады Сыктыўкар, Сальвычагодск, Котлас.
Зноскі
- Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 102. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
- Река Вычегда // Государственный водный реестр РФ (руск.)
Літаратура
- Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 102. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)
Спасылкі
- Река Вычегда // Государственный водный реестр РФ (руск.)
- Агафонова С. А., Завадский А. С., Рулёва С. Н. Вычегда // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Vy chagda rusk Vy chegda komi Ezhva raka na poynachy Eyrapejskaj chastki Rasii y Respublicy Komi i Arhangelskaj voblasci pravy i samy vyaliki prytok raki Paynochnaya Dzvina Vychagdarusk Vychegda komi EzhvaKalya syala IrtaHaraktarystykaDayzhynya 1130 kmBasejn 121 000 km Rashod vady 1 160 m sVadacyokVytok Cimanski krazh Mescaznahodzhanne Cimanski krazh Kaardynaty 62 19 45 pn sh 55 32 49 u d H G Ya OVusce Paynochnaya Dzvina Mescaznahodzhanne Kotlas Kaardynaty 61 17 00 pn sh 46 37 10 u d H G Ya ORazmyashchenneVodnaya sistema Paynochnaya Dzvina Belae moraKraina RasiyaRegiyony Respublika Komi Arhangelskaya voblascKod u 03020200112103000013575vytok vusce Medyyafajly na Vikishovishchy Dayzhynya 1130 km ploshcha vadazbornaga basejna 121 tys km Syaredni rashod vady 1160 m s Vytok raki znahodzicca na paydnyovym uskrajku Cimanskaga krazha Upadae y Paynochnuyu Dzvinu kalya gorada Kotlas Relef basejna raki sklaysya y vyniku neadnarazovyh abledzyanennyay i asabliva aposhnyaj transgresii Paynochnaga mora Paverhnya rayninnaya z syarednyaj vyshynyoj 120 150 m Rachnyya daliny shyrokiya alyuviyalnyya daliny vuzkiya bez teras Zhyylenne snegavoe 43 48 vyalikaya dolya padzemnaga da 35 40 U pojme raki vyalikaya kolkasc pratok i staryc Zamyarzae y listapadze vyzvalyaecca da lyodu y krasaviku Sudnahodnaya na 935 km ad vuscya Asnoyny prytoki Vym Yarenga Nem Paynochnaya Keltma Lokchym Sysola Syarod prytokay Iksa Staraya Vychagda Vyalikaya Vatsa Viledz Chakula Chulega Vuktyl Vil Kenzan Puzla i insh Kalya raki garady Syktyykar Salvychagodsk Kotlas ZnoskiGeograficheskij enciklopedicheskij slovar Geograficheskie nazvaniya Gl red A F Tryoshnikov Red kol E B Alaev P M Alampiev A G Voronov i dr M Sov enciklopediya 1983 S 102 538 s 100 000 ekz rusk Reka Vychegda Gosudarstvennyj vodnyj reestr RF rusk LitaraturaGeograficheskij enciklopedicheskij slovar Geograficheskie nazvaniya Gl red A F Tryoshnikov Red kol E B Alaev P M Alampiev A G Voronov i dr M Sov enciklopediya 1983 S 102 538 s 100 000 ekz rusk SpasylkiReka Vychegda Gosudarstvennyj vodnyj reestr RF rusk Agafonova S A Zavadskij A S Rulyova S N Vychegda Nauchno populyarnaya enciklopediya Voda Rossii rusk