Azərbaycanca
Türkçe
Тэрарызм (лац.: terror — жах) — грамадска небяспечная дзейнасць, якая складаецца ў свядомым, мэтанакіраваным ужыванні гвалту шляхам захопу закладнікаў, падпалаў, забойстваў, катаванняў, выбухаў, запалохвання насельніцтва і органаў улады або здзяйснення іншых замахаў, на жыццё або здароўе ні ў чым не вінаватых людзей або пагрозы здзяйснення злачынных дзеянняў з мэтай дасягнення сваіх мэт.
Агулам прынята, што дзеянні, здзейсненыя падчас вайны, у прыватнасці партызанскі рух, не кваліфікуюцца як тэрарыстычныя.
Тэрор і тэрарызм
Неабходна адрозніваць два роднасных, але розных, паняцця — тэрор і тэрарызм. Тэрор — гэта гвалт улады з яе дзяржаўным апаратам супраць народа з мэтай прыгнечання не толькі апазіцыі, але і ўсёй грамадскасці, з мэтай выклікаць жах і пакіданне думак аб супраціве. Іншымі словамі, тэрор — гэты гвалт з боку моцнага. Упершыню сістэмны палітычны тэрор быў разгорнуты якабінцамі падчас Французскай рэвалюцыі. Іх ідэалагічнымі нашчадкамі былі бальшавікі, якія разгарнулі чырвоны тэрор з мэтай прыгнечання палітычнай апазіцыі і распаўсюджвання сваёй улады за межы захопленых імі Пецярбургу і Масквы. Ахвяры ўладнага тэрору вылічаюцца шматлікімі тысячамі і нават мільёнамі людзей.
Затое тэрарызм — гэты гвалт «з боку больш слабага», гвалт, якое выходзіць ад апазіцыйных праслоек грамадства, радыкальна наладжаных і як правіла вельмі нешматлікіх. Тэрарызм носіць палітычную, сацыяльную або нацыянальную афарбоўку ў залежнасці ад мэт сваіх носьбітаў. Тэрарызм як з’ява пераследуе дзве асноўныя знакавыя мэты:
- Першае — здзейсніць ціск на органы ўлады, запалохаць, пасеяць страх і няўпэўненасць.
- Другой мэтай і ў той жа час прыкметай тэрарызму з’яўляецца выкліканне спачуванняў сваёй мэтавай аўдыторыі, гэта значыць той праслойцы грамадства, якая як лічыцца паддаецца прыгнёту або дыскрымінацыі, але саступае ў радыкальнасці тэрарыстам. Такім чынам, тэрарызм немагчымы без таго, каб тэрарысты не абвясцілі аб сваёй адказнасці за ажыццёўлены акт гвалту.
Гл. таксама
- Выбух у аэрапорце Дамадзедава
- Экатэрарызм
Спасылкі
 | Тэрарызм на Вікісховішчы |
|---|
- Terrorism Research Center (англ.)
- The terror finance blog Архівавана 27 лютага 2009. (англ.)
- Terrorism Research Portal (англ.)
- International Terrorism and Security Research (англ.)
- Jihad Monitor Архівавана 5 студзеня 2007. (англ.)
- Crimestart Архівавана 29 чэрвеня 2009. terrorism links (англ.)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Teraryzm lac terror zhah gramadska nebyaspechnaya dzejnasc yakaya skladaecca y svyadomym metanakiravanym uzhyvanni gvaltu shlyaham zahopu zakladnikay padpalay zabojstvay katavannyay vybuhay zapalohvannya naselnictva i organay ulady abo zdzyajsnennya inshyh zamahay na zhyccyo abo zdaroye ni y chym ne vinavatyh lyudzej abo pagrozy zdzyajsnennya zlachynnyh dzeyannyay z metaj dasyagnennya svaih met Agulam prynyata shto dzeyanni zdzejsnenyya padchas vajny u pryvatnasci partyzanski ruh ne kvalifikuyucca yak terarystychnyya Teror i teraryzmNeabhodna adroznivac dva rodnasnyh ale roznyh panyaccya teror i teraryzm Teror geta gvalt ulady z yae dzyarzhaynym aparatam suprac naroda z metaj prygnechannya ne tolki apazicyi ale i ysyoj gramadskasci z metaj vyklikac zhah i pakidanne dumak ab supracive Inshymi slovami teror gety gvalt z boku mocnaga Upershynyu sistemny palitychny teror byy razgornuty yakabincami padchas Francuzskaj revalyucyi Ih idealagichnymi nashchadkami byli balshaviki yakiya razgarnuli chyrvony teror z metaj prygnechannya palitychnaj apazicyi i raspaysyudzhvannya svayoj ulady za mezhy zahoplenyh imi Pecyarburgu i Maskvy Ahvyary yladnaga teroru vylichayucca shmatlikimi tysyachami i navat milyonami lyudzej Zatoe teraryzm gety gvalt z boku bolsh slabaga gvalt yakoe vyhodzic ad apazicyjnyh prasloek gramadstva radykalna naladzhanyh i yak pravila velmi neshmatlikih Teraryzm nosic palitychnuyu sacyyalnuyu abo nacyyanalnuyu afarboyku y zalezhnasci ad met svaih nosbitay Teraryzm yak z yava perasledue dzve asnoynyya znakavyya mety Pershae zdzejsnic cisk na organy ylady zapalohac paseyac strah i nyaypeynenasc Drugoj metaj i y toj zha chas prykmetaj teraryzmu z yaylyaecca vyklikanne spachuvannyay svayoj metavaj aydytoryi geta znachyc toj praslojcy gramadstva yakaya yak lichycca paddaecca prygnyotu abo dyskryminacyi ale sastupae y radykalnasci terarystam Takim chynam teraryzm nemagchymy bez tago kab terarysty ne abvyascili ab svayoj adkaznasci za azhyccyoyleny akt gvaltu Gl taksamaVybuh u aeraporce Damadzedava EkateraryzmSpasylkiTeraryzm na VikishovishchyTerrorism Research Center angl The terror finance blog Arhivavana 27 lyutaga 2009 angl Terrorism Research Portal angl International Terrorism and Security Research angl Jihad Monitor Arhivavana 5 studzenya 2007 angl Crimestart Arhivavana 29 chervenya 2009 terrorism links angl