Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Ака́ (руск.: Ока) — рака ў Еўрапейскай частцы Расіі, самы вялікі правы прыток Волгі.
| Ака | |
|---|---|
| руск. Ока | |
 | |
| Характарыстыка | |
| Даўжыня | 1498,6 км |
| Басейн | 245 000 км² |
| Расход вады | 1 300 м³/с |
| Вадацёк | |
| Выток | |
| • Вышыня | 226 м |
| • Каардынаты | 52°21′45″ пн. ш. 36°13′20″ у. д.HGЯO |
| Вусце | Волга |
| • Вышыня | 67 м |
| • Каардынаты | 56°19′58″ пн. ш. 43°59′04″ у. д.HGЯO |
| Размяшчэнне | |
| Водная сістэма | Волга → Каспійскае мора |
| Краіна | |
| Код у | 09010100112110000017555 |
 | |
 выток вусце | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Назва
Назва балцкага паходжання, дадзеная меркавана ў верхнім цячэнні, наваколле якога насялялі балты.
Корань Ak- звязаны з лат. aka «калодзеж», літ. aka(s) «палонка ў лёдзе», лат. akata «вір у рацэ; вочка ў балоце; палонка ў лёдзе».
Гідраграфія
Даўжыня 1500 км. Вадазбор 245 тыс. км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 1,3 тыс. м³/сек.
Пачынаецца ў цэнтральнай частцы Сярэднярускага ўзвышша на вышыні 226 метраў на узроўнем мора і ўпадае ў Волгу каля горада Ніжні Ноўгарад.
Рэчышча звілістае, пойма шырокая, шмат старыц.
Галоўныя прытокі: Угра, Масква, Клязьма (злева), Мокша, Зуша, Проня (справа). Іншыя прытокі: Пара.
Паводка з красавіка да мая ў верхнім цячэнні і да пачатку чэрвеня ў ніжнім. Летам і зімой межань, восенню дажджавыя паводкі. Пераважны гадавы сцяк вясной. Ледастаў з лістапада да красавіка.
Рэгулярнае суднаходства ад г. Серпухаў да вусця (1200 км). На ўчастку ніжэй ракі Масква на працягу 100 км шлюзаваная (Белаомутаўскі і Кузьмінскі гідравузлы).
На левым беразе ў сярэднім цячэнні Акі — Прыокска-тэрасны запаведнік. На Ацэ — гарады Арол, Калуга, Серпухаў, Кашыра, Каломна, Разань, Касімаў, Мурам, Паўлава, Дзяржынск, Ніжні Ноўгарад.
Крыніцы
- Ока (реки) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1909. — Т. 2.
- В. Н. Топоров. Балтийский элемент в гидронимии Поочья. I // Балто-славянские исследования 1986. Москва, 1988. С. 156—157.
- В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 176.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Aka znachenni Aka rusk Oka raka y Eyrapejskaj chastcy Rasii samy vyaliki pravy prytok Volgi Akarusk OkaHaraktarystykaDayzhynya 1498 6 kmBasejn 245 000 km Rashod vady 1 300 m sVadacyokVytok Vyshynya 226 m Kaardynaty 52 21 45 pn sh 36 13 20 u d H G Ya OVusce Volga Vyshynya 67 m Kaardynaty 56 19 58 pn sh 43 59 04 u d H G Ya ORazmyashchenneVodnaya sistema Volga Kaspijskae moraKraina RasiyaKod u 09010100112110000017555vytokvusce Medyyafajly na VikishovishchyNazvaNazva balckaga pahodzhannya dadzenaya merkavana y verhnim cyachenni navakolle yakoga nasyalyali balty Koran Ak zvyazany z lat aka kalodzezh lit aka s palonka y lyodze lat akata vir u race vochka y baloce palonka y lyodze GidragrafiyaDayzhynya 1500 km Vadazbor 245 tys km Syarednegadavy rashod vady y vusci 1 3 tys m sek Pachynaecca y centralnaj chastcy Syarednyaruskaga yzvyshsha na vyshyni 226 metray na uzroynem mora i ypadae y Volgu kalya gorada Nizhni Noygarad Rechyshcha zvilistae pojma shyrokaya shmat staryc Galoynyya prytoki Ugra Maskva Klyazma zleva Moksha Zusha Pronya sprava Inshyya prytoki Para Pavodka z krasavika da maya y verhnim cyachenni i da pachatku chervenya y nizhnim Letam i zimoj mezhan vosennyu dazhdzhavyya pavodki Peravazhny gadavy scyak vyasnoj Ledastay z listapada da krasavika Regulyarnae sudnahodstva ad g Serpuhay da vuscya 1200 km Na ychastku nizhej raki Maskva na pracyagu 100 km shlyuzavanaya Belaomutayski i Kuzminski gidravuzly Na levym beraze y syarednim cyachenni Aki Pryokska terasny zapavednik Na Ace garady Arol Kaluga Serpuhay Kashyra Kalomna Razan Kasimay Muram Paylava Dzyarzhynsk Nizhni Noygarad KrynicyOka reki Malyj enciklopedicheskij slovar 2 SPb 1909 T 2 lt a href https wikidata org wiki Track Q24717970 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24718039 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24817837 gt lt a gt V N Toporov Baltijskij element v gidronimii Poochya I Balto slavyanskie issledovaniya 1986 Moskva 1988 S 156 157 V N Toporov O N Trubachev Lingvisticheskij analiz gidronimov Verhnego Podneprovya Moskva 1962 S 176 LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 1 A Arshyn Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 1 552 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0036 6 t 1