Azərbaycanca
Türkçe
Нейтральнасць артыкула пад пытаннем |
Аляксандр VI, Радрыга-Ленцуолі Борджыя (1 студзеня 1431 — 18 жніўня 1503) — Папа Рымскі (1492—1503). Значна пашырыў межы Папскай вобласці, ператварыўшы яе ў адну з найбуйнейшых дзяржаў Італіі. Разам з тым скандалы, якія суправаджалі яго 11-гадовае панаванне ў Ватыкане, моцна падарвалі маральны аўтарытэт папства і наблізілі пачатак Рэфармацыі.
Аляксандр VI | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| лац.: Alexander PP. VI | |||||||
 | |||||||
| | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Інакенцій VIII | ||||||
| Пераемнік | Пій III | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Guillaume d'Estouteville[d] | ||||||
| Пераемнік | Oliviero Carafa[d] | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Filippo Calandrini[d] | ||||||
| Пераемнік | Guillaume d'Estouteville[d] | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Filippo Calandrini[d] | ||||||
| Пераемнік | Oliviero Carafa[d] | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Валенсійская архідыяцэзія[d] | ||||||
| Пераемнік | Чэзарэ Борджыя | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Diocese of the Roman Catholic church Mallorca and Menorca[d] | ||||||
| Папярэднік | Diego de Avellaneda[d] | ||||||
| |||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Порта-Санта Руфіна[d] | ||||||
| Папярэднік | Filippo Calandrini[d] | ||||||
| Пераемнік | Giovanni Michiel[d] | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Картахенская дыяцэзія[d] | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Roman Catholic Diocese of Girona[d] | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Landolfo Maramaldo[d] | ||||||
| Пераемнік | Giovanni Battista Savelli[d] | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Domenico Capranica[d] | ||||||
| Пераемнік | Juan de Borja Lanzol de Romaní, el menor[d] | ||||||
| |||||||
| Папярэднік | Prospero Colonna[d] | ||||||
| Пераемнік | Пій III | ||||||
| |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Юлій II | ||||||
| Пераемнік | Giovanni Battista Savelli[d] | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Roman Catholic Diocese of Eger[d] | ||||||
| Адукацыя |
| ||||||
| Дзейнасць | каталіцкі святар, пераходны дыякан | ||||||
| Нараджэнне | мерк. 1 студзеня 1431
| ||||||
| Смерць | 18 жніўня 1503(72 гады)
| ||||||
| Пахаванне |
| ||||||
| Дынастыя | Борджыя | ||||||
| Бацька | Jofré Llançol i Escrivà[d] | ||||||
| Маці | Isabel de Borja y Cavanilles[d] | ||||||
| Дзеці | Педра-Луіс Борджыа[d], Чэзарэ Борджыя, Джавані Борджыа[d], Лукрэцыя Борджыя, Gioffre Borgia[d], Girolama Borgia[d], Ізабэла Борджыа[d], Giovanni Borgia[d], Лаўра Арсіні[d] і Радрыга Борджыа-малодшы[d] | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія
Нарадзіўся ў мястэчку Хáціва, непадалёк ад Валенсіі, 1 студзеня 1431. Яго бацькамі былі Жафрэй Ланзол дэ Борджыя (1390—1437) і Ізабела дэ Борджыя (пам. 1468), сястра кардынала Альфонса Борджыя. Канчатковы выбар прафесіі Радрыга зрабіў, калі яго дзядзька стаў папай Калікстам III, у 1455 годзе. У 1456 Радрыга становіцца кардыналам, у 1457 — віцэ-канцлерам Рымскай Царквы. Нягледзячы на тое, што яго прызначэнне, верагодна, было следствам высокага становішча дзядзькі, Радрыга Борджыя паказаў сябе ўмелым адміністратарам. Асабісты аскетызм і шырокія валоданні (ён быў арцыбіскупам, біскупам і абатам у многіх абласцях Італіі і Іспаніі) дазволілі яму стаць адным з найбагацейшых людзей свайго часу.
Канклаў
У 1492 г. занямог Папа Рымскі Інакенцій VIII. Паводле падання, яго спрабавалі адпойваць крывёй хлопчыкаў, але пантыфік памёр, і быў аб’яўлены канклаў. На ім за кандыдатуру кардынала Борджыя з 23 выбаршчыкаў выказалася ўсяго 7. Тады, па звычаі таго часу, пайшоў у ход подкуп (сіманія). Аднаму з кандыдатаў, Асканіа Сфорца, былі абяцаны бенефіцыі, прыбытковае месца біскупа Эрла і горад Непі. Пасля гэтага Сфорца зняў сваю кандыдатуру і стаў агітаваць за Борджыя. Кардыналу Арсіні паабяцалі Манцічэлі і Сарыяна, а таксама пасады біскупа Картахены і легата пры імператару. Абацтва Субіяка з яго вялізнымі зямельнымі валадарствамі было гарантавана кардыналу Калонне. Такім чынам Борджыя заручыўся 14 галасамі ў сваю падтрымку, што забяспечыла яго абранне.
Італьянскія войны
Партыю непрыяцеляў новага пантыфіка пры папскім двары ўзначаліў кардынал дэла Равэре (будучы Папа Юлій II). Баючыся фізічнай ліквідацыі, ён збег у Францыю да двара караля Карла VIII, які рыхтаваў свае войскі да паходу на Неапалітанскае каралеўства. Пад уплывам дэла Равэре кароль прыгразіў Папу Борджыя зрушэннем і правядзеннем рэлігійнай рэформы.
З’яўленне французаў у Італіі і іх рух на поўдзень спалохалі кіраўнікоў Мілана і Венецыянскую рэспубліку. Аляксандр VI у гэты час быў заняты падрыхтоўкай да вайны з туркамі, але з прычыны французскага ўварвання змяніў свае планы і нават прапанаваў султану Баязіду II заключыць альянс супраць французаў. Ён памірыўся з неапалітанскай дынастыяй Трастамара, і гэты саюз быў замацаваны двума дынастычнымі шлюбамі. Да «свяшчэннай лігі» ўладароў, накіраванай супраць Францыі, далучыўся і імператар Максіміліян.
Дыпламатычная актыўнасць дазволіла на час нейтралізаваць пагрозу французскай гегемоніі ў Італіі. Калі ў пачатку 1495 Аляксандр удастоіў Карла VIII асабістай аўдыенцыі, французскі кароль прынёс яму запэўніванні ў сваёй вернасці. Папа падтрымліваў добрыя адносіны з яго пераемнікам Людовікам XII і ў знак сваёй прыхільнасці жаніў свайго сына Чэзарэ з французскай прынцэсай.
Распушчанасць
Акрамя дынастычных шлюбаў, магутным палітычным інструментам у руках Аляксандра была раздача кардынальскіх шапак. За час яго пантыфікату было прызначана 47 новых кардыналаў, і кожнае прызначэнне мела сваю палітычную падаплёку. Яго сын Чэзарэ стаў кардыналам у 18 гадоў, Алесандра Фарнезэ — брат папскай палюбоўніцы Джуліі — у 25 гадоў. Пры папскім двары панавалі распушчаныя норавы. Еўропа поўнілася чуткамі аб кровазмяшальны сувязі пантыфіка з уласнай дачкой Лукрэцыяй і пра тое, што ён пазбаўляецца ад асабістых ворагаў пры дапамозе яду.
Бесклапотнае жыццё скончылася 14 чэрвеня 1497 г., калі з Тыбра вылавілі цела сына пантыфіка, Хуана, з 9 колатымі ранамі. Пагаворвалі, што расправу над братам арганізаваў Чэзарэ, які недалюбліваў яго. Трагедыя ва ўласным сямействе на час працверазіла Аляксандра. На нейкі час ён зачыніўся ў замку Святога Анёла, а потым распарадзіўся прыняць меры супраць прыдворнай раскошы, распушчанасці і сіманіі.
Шырока вядомая варожасць Аляксандра VI з Саванаролай, які выкрываў яго заганнасць і злоўжыванні. Папа спрабаваў прыцягнуць прапаведніка на свой бок, прапанаваўшы яму спачатку архібіскупства ў Фларэнцыі, затым — пост кардынала. Аднак Саванарола заставаўся непрымірымым апанентам. У 1497 годзе Аляксандр VI аддзяліў манастыр Святога Марка ад правінцыі дамініканскага ордэна і падпарадкаваў яго рымскай правінцыі. Саванарола не падпарадкаваўся, і Папа адлучыў яго ад царквы. 23 мая 1498 г. пры велізарным збегу народа Джыралама Саванарола быў павешаны, а потым цела яго спалена.
Цэнтралізацыя ўлады
Палітычныя амбіцыі Ватыкана традыцыйна абмяжоўвала тая акалічнасць, што на поўнач ад Папскай вобласці былі рассыпаны камуны, дэ-факта кіраваныя незалежнымі князькамі з мясцовых феадальных родаў накшталт Монтэфельтра, Малацеста і Бентыволья. Папа Аляксандр VI адправіў свайго сына Чэзарэ на заваёву гэтых гарадоў. Чаргуючы аблогі з палітычнымі забойствамі, Чэзарэ і Аляксандр за некалькі гадоў аб’ядналі пад сваёй уладай усю Умбрыю, Эмілію і Раманью.
У самім Рыме папа разграміў алігархічныя кланы Калона і Арсіні, якія за стагоддзі назапасілі ў сваіх руках велізарныя багацці і традыцыйна карысталіся вялікім уплывам на гараджан. Канфіскаваныя ў іх землі былі раздадзеныя сваякам і саюзнікам папы.
Паколькі цэнтралізацыя ўлады ў руках Борджыя выклікала незадаволенасць унутры Італіі, папа паспрабаваў абаперціся на іспанскіх манархаў, якім дараваў тытул каталіцкіх каралёў. 4 мая 1493 года ён выдаў булу «Inter caetera», якой прызнаваў за каралямі Іспаніі і Партугаліі права на валоданне землямі, адкрытымі ў марскіх паходах, і сцвярджаў пагадненне аб падзеле свету паміж імі.
Смерць
За дванаццаць дзён да смерці Папа з сынам Чэзарэ абедаў на віле кардынала Адрыяна да Карнета. Пасля трапезы ён неабачліва застаўся пасля заходу сонца на адкрытым паветры. Усе, хто прысутнічаў на абедзе прастылі, у іх пачалася гарачка. Аляксандр VI памёр 18 жніўня 1503. Уздуцце і хуткае раскладанне трупа Папы нарадзіла чуткі аб яго атручванні. Апавядалі нават, што Аляксандр з’еў па памылцы атручаны яблык, які ён сам падрыхтаваў для Чэзарэ. Але памёр ён ад гарачкі, а не ад атруты.
Мецэнацтва
Адразу пасля абрання папа паклапаціўся пра Рым і аднавіў струхлелы замак св. Анёла. Умацаваўшы квартал Тор-ды-Нона, ён абараніў горад ад нападаў з мора. Аляксандра VI можна лічыць заснавальнікам Леаграда — жылой часткі Ватыкана. У 1500 годзе ён з усёй магчымай пышнасцю справіў 1500-гадовы юбілей нараджэння Хрыста.
Аляксандр VI шырока вядомы як мецэнат, аматар мастацтваў. Па яго ініцыятыве былі выкананы шматлікія архітэктурныя працы. Паводле яго заказаў працавалі Перуджына і Даната Брамантэ. Адным з праектаў Папы Борджыя была роспіс сабора Санта Марыя Маджорэ. Папа спрыяў рымскаму ўніверсітэту, падтрымліваў прафесараў.
Рэпутацыя
Яшчэ пры жыцці Аляксандр VI быў затаўраваны як «пачвара распусты» — нібыта сужыцель уласнай дачкі, якая нарадзіла яму сына. Нядобразычліўцы стварылі яму рэпутацыю маніякальнага атрутніка, «аптэкара сатаны». У Найноўшы час прымаліся спробы спісаць гэтыя водгукі на незадаволенасць яго аб’яднаўчай палітыкай, якія ішлі, у першую чаргу, ад італьянскай эліты кватрачэнта. Тым не менш, нават сучаснікам здаваліся непрыстойнымі яго пагоня за асабістай выгадай і ўсёпаглынальнае жаданне ўзвялічыць сваіх бліжэйшых сваякоў за кошт старой арыстакратыі. Афіцыйнай гісторыяй каталіцкай царквы ён характарызуецца як самая змрочная фігура папства, а яго пантыфікат называюць «няшчасцем для царквы».
Зноскі
- Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 19 мая 2021.
- Picotti G. B. ALESSANDRO VI, papa // Dizionario Biografico degli Italiani — 1960. — Vol. 2. Праверана 20 мая 2021.
- http://www.theguardian.com/news/datablog/2013/feb/13/popes-full-list
- https://web.archive.org/web/20161205171607/http://webdept.fiu.edu/~mirandas/bios1456.htm#Borja
- Pas L. v. Genealogics — 2003.
- Alexander VI (pope) :: Article (англ.). — артыкул з Encyclopædia Britannica Online.
- Richard Marius. Martin Luther. Harvard University Press, 1999. 3rd ed. P. 82.
- The Cambridge Modern History. Vol. 1. Cambridge University Press, 1902. P. 241.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Аляксандр VI
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Nejtralnasc artykula pad pytannemPadrabyaznasci gl na staroncy abmerkavannya Alyaksandr VI Radryga Lencuoli Bordzhyya 1 studzenya 1431 18 zhniynya 1503 Papa Rymski 1492 1503 Znachna pashyryy mezhy Papskaj voblasci peratvaryyshy yae y adnu z najbujnejshyh dzyarzhay Italii Razam z tym skandaly yakiya supravadzhali yago 11 gadovae panavanne y Vatykane mocna padarvali maralny aytarytet papstva i nablizili pachatak Refarmacyi Alyaksandr VIlac Alexander PP VI214 y papa20 zhniynya 1492 28 zhniynya 1503Papyarednik Inakencij VIIIPeraemnik Pij IIIDekan Kalegii kardynalay22 studzenya 1483 11 zhniynya 1492Papyarednik Guillaume d Estouteville d Peraemnik Oliviero Carafa d kamerlenga Kalegii kardynalay d 8 studzenya 1472 15 maya 1472Papyarednik Filippo Calandrini d Peraemnik Guillaume d Estouteville d kardynal biskup albanski d 30 zhniynya 1471 24 lipenya 1476Papyarednik Filippo Calandrini d Peraemnik Oliviero Carafa d arhibiskup valensijski d 9 lipenya 1492 11 zhniynya 1492Dyyaceziya Valensijskaya arhidyyaceziya d Peraemnik Chezare Bordzhyyaapostalski administratar9 kastrychnika 1489 11 zhniynya 1492Dyyaceziya Diocese of the Roman Catholic church Mallorca and Menorca d Papyarednik Diego de Avellaneda d apostalski administratar Valensijskaj arhidyyacezii d 30 chervenya 1458 11 zhniynya 1492Kardynal biskup Porta Santa Rufina d 24 lipenya 1476 11 zhniynya 1492Dyyaceziya Porta Santa Rufina d Papyarednik Filippo Calandrini d Peraemnik Giovanni Michiel d apostalski administratar8 lipenya 1482 11 zhniynya 1492Dyyaceziya Kartahenskaya dyyaceziya d apostalski administratar1457 30 chervenya 1458Dyyaceziya Roman Catholic Diocese of Girona d Kardynal dyyakan17 verasnya 1456 30 zhniynya 1471Papyarednik Landolfo Maramaldo d Peraemnik Giovanni Battista Savelli d Kardynal dyyakancherven 1458 11 zhniynya 1492Papyarednik Domenico Capranica d Peraemnik Juan de Borja Lanzol de Romani el menor d Kardynal protadyyakan24 sakavika 1463 30 zhniynya 1471Papyarednik Prospero Colonna d Peraemnik Pij IIIabat1471 1492Archpriest of the Basilica di Santa Maria Maggiore d 1483 1492Papyarednik Yulij IIPeraemnik Giovanni Battista Savelli d apostalski administratar1491 11 zhniynya 1492Dyyaceziya Roman Catholic Diocese of Eger d Adukacyya Balonski yniversitetDzejnasc katalicki svyatar perahodny dyyakanNaradzhenne merk 1 studzenya 1431 Haciva d Karaleystva Valensiya Aragonskaya karonaSmerc 18 zhniynya 1503 72 gady Rym Papskaya voblascPahavanne Santa Maryya dzi Mantserata d Dynastyya BordzhyyaBacka Jofre Llancol i Escriva d Maci Isabel de Borja y Cavanilles d Dzeci Pedra Luis Bordzhya d Chezare Bordzhyya Dzhavani Bordzhya d Lukrecyya Bordzhyya Gioffre Borgia d Girolama Borgia d Izabela Bordzhya d Giovanni Borgia d Layra Arsini d i Radryga Bordzhya malodshy d Medyyafajly na VikishovishchyBiyagrafiyaNaradziysya y myastechku Haciva nepadalyok ad Valensii 1 studzenya 1431 Yago backami byli Zhafrej Lanzol de Bordzhyya 1390 1437 i Izabela de Bordzhyya pam 1468 syastra kardynala Alfonsa Bordzhyya Kanchatkovy vybar prafesii Radryga zrabiy kali yago dzyadzka stay papaj Kalikstam III u 1455 godze U 1456 Radryga stanovicca kardynalam u 1457 vice kancleram Rymskaj Carkvy Nyagledzyachy na toe shto yago pryznachenne veragodna bylo sledstvam vysokaga stanovishcha dzyadzki Radryga Bordzhyya pakazay syabe ymelym administrataram Asabisty asketyzm i shyrokiya valodanni yon byy arcybiskupam biskupam i abatam u mnogih ablascyah Italii i Ispanii dazvolili yamu stac adnym z najbagacejshyh lyudzej svajgo chasu Kanklay U 1492 g zanyamog Papa Rymski Inakencij VIII Pavodle padannya yago sprabavali adpojvac kryvyoj hlopchykay ale pantyfik pamyor i byy ab yayleny kanklay Na im za kandydaturu kardynala Bordzhyya z 23 vybarshchykay vykazalasya ysyago 7 Tady pa zvychai tago chasu pajshoy u hod podkup simaniya Adnamu z kandydatay Askania Sforca byli abyacany beneficyi prybytkovae mesca biskupa Erla i gorad Nepi Paslya getaga Sforca znyay svayu kandydaturu i stay agitavac za Bordzhyya Kardynalu Arsini paabyacali Mancicheli i Saryyana a taksama pasady biskupa Kartaheny i legata pry imperataru Abactva Subiyaka z yago vyaliznymi zyamelnymi valadarstvami bylo garantavana kardynalu Kalonne Takim chynam Bordzhyya zaruchyysya 14 galasami y svayu padtrymku shto zabyaspechyla yago abranne Italyanskiya vojny Partyyu nepryyacelyay novaga pantyfika pry papskim dvary yznachaliy kardynal dela Ravere buduchy Papa Yulij II Bayuchysya fizichnaj likvidacyi yon zbeg u Francyyu da dvara karalya Karla VIII yaki ryhtavay svae vojski da pahodu na Neapalitanskae karaleystva Pad uplyvam dela Ravere karol prygraziy Papu Bordzhyya zrushennem i pravyadzennem religijnaj reformy Z yaylenne francuzay u Italii i ih ruh na poydzen spalohali kiraynikoy Milana i Venecyyanskuyu respubliku Alyaksandr VI u gety chas byy zanyaty padryhtoykaj da vajny z turkami ale z prychyny francuzskaga yvarvannya zmyaniy svae plany i navat prapanavay sultanu Bayazidu II zaklyuchyc alyans suprac francuzay Yon pamiryysya z neapalitanskaj dynastyyaj Trastamara i gety sayuz byy zamacavany dvuma dynastychnymi shlyubami Da svyashchennaj ligi yladaroy nakiravanaj suprac Francyi daluchyysya i imperatar Maksimiliyan Dyplamatychnaya aktyynasc dazvolila na chas nejtralizavac pagrozu francuzskaj gegemonii y Italii Kali y pachatku 1495 Alyaksandr udastoiy Karla VIII asabistaj aydyencyi francuzski karol prynyos yamu zapeynivanni y svayoj vernasci Papa padtrymlivay dobryya adnosiny z yago peraemnikam Lyudovikam XII i y znak svayoj pryhilnasci zhaniy svajgo syna Chezare z francuzskaj pryncesaj Raspushchanasc Desiderando nui 1499 Akramya dynastychnyh shlyubay magutnym palitychnym instrumentam u rukah Alyaksandra byla razdacha kardynalskih shapak Za chas yago pantyfikatu bylo pryznachana 47 novyh kardynalay i kozhnae pryznachenne mela svayu palitychnuyu padaplyoku Yago syn Chezare stay kardynalam u 18 gadoy Alesandra Farneze brat papskaj palyuboynicy Dzhulii u 25 gadoy Pry papskim dvary panavali raspushchanyya noravy Eyropa poynilasya chutkami ab krovazmyashalny suvyazi pantyfika z ulasnaj dachkoj Lukrecyyaj i pra toe shto yon pazbaylyaecca ad asabistyh voragay pry dapamoze yadu Besklapotnae zhyccyo skonchylasya 14 chervenya 1497 g kali z Tybra vylavili cela syna pantyfika Huana z 9 kolatymi ranami Pagavorvali shto raspravu nad bratam arganizavay Chezare yaki nedalyublivay yago Tragedyya va ylasnym syamejstve na chas pracverazila Alyaksandra Na nejki chas yon zachyniysya y zamku Svyatoga Anyola a potym rasparadziysya prynyac mery suprac prydvornaj raskoshy raspushchanasci i simanii Shyroka vyadomaya varozhasc Alyaksandra VI z Savanarolaj yaki vykryvay yago zagannasc i zloyzhyvanni Papa sprabavay prycyagnuc prapavednika na svoj bok prapanavayshy yamu spachatku arhibiskupstva y Flarencyi zatym post kardynala Adnak Savanarola zastavaysya neprymirymym apanentam U 1497 godze Alyaksandr VI addzyaliy manastyr Svyatoga Marka ad pravincyi daminikanskaga ordena i padparadkavay yago rymskaj pravincyi Savanarola ne padparadkavaysya i Papa adluchyy yago ad carkvy 23 maya 1498 g pry velizarnym zbegu naroda Dzhyralama Savanarola byy paveshany a potym cela yago spalena Centralizacyya ylady Palitychnyya ambicyi Vatykana tradycyjna abmyazhoyvala taya akalichnasc shto na poynach ad Papskaj voblasci byli rassypany kamuny de fakta kiravanyya nezalezhnymi knyazkami z myascovyh feadalnyh roday nakshtalt Montefeltra Malacesta i Bentyvolya Papa Alyaksandr VI adpraviy svajgo syna Chezare na zavayovu getyh garadoy Charguyuchy ablogi z palitychnymi zabojstvami Chezare i Alyaksandr za nekalki gadoy ab yadnali pad svayoj uladaj usyu Umbryyu Emiliyu i Ramanyu U samim Ryme papa razgramiy aligarhichnyya klany Kalona i Arsini yakiya za stagoddzi nazapasili y svaih rukah velizarnyya bagacci i tradycyjna karystalisya vyalikim uplyvam na garadzhan Kanfiskavanyya y ih zemli byli razdadzenyya svayakam i sayuznikam papy Pakolki centralizacyya ylady y rukah Bordzhyya vyklikala nezadavolenasc unutry Italii papa pasprabavay abapercisya na ispanskih manarhay yakim daravay tytul katalickih karalyoy 4 maya 1493 goda yon vyday bulu Inter caetera yakoj pryznavay za karalyami Ispanii i Partugalii prava na valodanne zemlyami adkrytymi y marskih pahodah i scvyardzhay pagadnenne ab padzele svetu pamizh imi Smerc Za dvanaccac dzyon da smerci Papa z synam Chezare abeday na vile kardynala Adryyana da Karneta Paslya trapezy yon neabachliva zastaysya paslya zahodu sonca na adkrytym pavetry Use hto prysutnichay na abedze prastyli u ih pachalasya garachka Alyaksandr VI pamyor 18 zhniynya 1503 Uzducce i hutkae raskladanne trupa Papy naradzila chutki ab yago atruchvanni Apavyadali navat shto Alyaksandr z ey pa pamylcy atruchany yablyk yaki yon sam padryhtavay dlya Chezare Ale pamyor yon ad garachki a ne ad atruty MecenactvaAdrazu paslya abrannya papa paklapaciysya pra Rym i adnaviy struhlely zamak sv Anyola Umacavayshy kvartal Tor dy Nona yon abaraniy gorad ad napaday z mora Alyaksandra VI mozhna lichyc zasnavalnikam Leagrada zhyloj chastki Vatykana U 1500 godze yon z usyoj magchymaj pyshnascyu spraviy 1500 gadovy yubilej naradzhennya Hrysta Alyaksandr VI shyroka vyadomy yak mecenat amatar mastactvay Pa yago inicyyatyve byli vykanany shmatlikiya arhitekturnyya pracy Pavodle yago zakazay pracavali Perudzhyna i Danata Bramante Adnym z praektay Papy Bordzhyya byla rospis sabora Santa Maryya Madzhore Papa spryyay rymskamu yniversitetu padtrymlivay prafesaray ReputacyyaYashche pry zhycci Alyaksandr VI byy zatayravany yak pachvara raspusty nibyta suzhycel ulasnaj dachki yakaya naradzila yamu syna Nyadobrazychliycy stvaryli yamu reputacyyu maniyakalnaga atrutnika aptekara satany U Najnoyshy chas prymalisya sproby spisac getyya vodguki na nezadavolenasc yago ab yadnaychaj palitykaj yakiya ishli u pershuyu chargu ad italyanskaj elity kvatrachenta Tym ne mensh navat suchasnikam zdavalisya neprystojnymi yago pagonya za asabistaj vygadaj i ysyopaglynalnae zhadanne yzvyalichyc svaih blizhejshyh svayakoy za kosht staroj arystakratyi Aficyjnaj gistoryyaj katalickaj carkvy yon haraktaryzuecca yak samaya zmrochnaya figura papstva a yago pantyfikat nazyvayuc nyashchascem dlya carkvy ZnoskiLibrary of Congress Authorities Library of Congress Praverana 19 maya 2021 lt a href https wikidata org wiki Track Q13219454 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q131454 gt lt a gt Picotti G B ALESSANDRO VI papa Dizionario Biografico degli Italiani 1960 Vol 2 Praverana 20 maya 2021 lt a href https wikidata org wiki Track Q1128537 gt lt a gt http www theguardian com news datablog 2013 feb 13 popes full list https web archive org web 20161205171607 http webdept fiu edu mirandas bios1456 htm Borja Pas L v Genealogics 2003 lt a href https wikidata org wiki Track Q19847329 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19847326 gt lt a gt Alexander VI pope Article angl artykul z Encyclopaedia Britannica Online Richard Marius Martin Luther Harvard University Press 1999 3rd ed P 82 The Cambridge Modern History Vol 1 Cambridge University Press 1902 P 241 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Alyaksandr VI