Azərbaycanca
Türkçe
Герцаг франкаў (лац.: dux Francorum) — ганаровы тытул у Франкскім, Заходне-Франкскім і Усходне-Франкскім каралеўствах. Часта памылкова перакладаецца як «Герцаг Францыі» ці «Герцаг Французскі».
Слова dux, запазычанае ў старажытных рымлян, першапачаткова мела значэнне «правадыр», «палкаводзец».
У Франкскім каралеўстве першым герцагам франкаў стаў Піпін Герыстальскі, маярдом Аўстразіі. У 687 годзе ён захапіў караля ўсіх франкаў і прымусіў яго прызнаць Піпіна маярдомам усяго Франкскага каралеўства. У тым жа годзе Піпін Герыстальскі прыняў тытул «герцаг і князь франкаў» (dux et princeps Francorum). У VIII стагоддзі гэты тытул прыняў яго пабочны сын Карл Мартэл, які таксама стаў фактычным кіраўніком каралеўства.
У Заходне-Франкскім каралеўстве (будучай Францыі) тытул герцага франкаў насілі некаторыя прадстаўнікі сямейства , у прыватнасці, Роберт I, які стаў потым (у 922 годзе) каралём заходніх франкаў. Апошні герцаг франкаў з сямейства Раберцінаў, Гуга Капет, стаў у 987 годзе каралём і заснавальнікам дынастыі Капетынгаў.
У Усходне-Франкскім каралеўстве (будучай Германіі) у 906 годзе тытул dux Francorum (ням. Herzog von Franken) прыняў , сын Конрада, герцага Цюрынгіі. Пры гэтым ён захапіў уладу над Цюрынгіяй і суседнімі абласцямі, населенымі франкамі. Гэту тэрыторыю сталі называць Франконіяй. (Латарынгія, таксама населеная галоўным чынам франкамі, у 895—925 гадах была фактычна незалежнай ад Германіі.) У 911 годзе Конрад I быў выбраны каралём Усходне-Франкскага каралеўства. У 918 годзе, пасля смерці Конрада, «герцагам франкаў» (фактычна — толькі герцагам Франконіі) стаў яго малодшы брат . У 939 годзе Эберхард быў забіты ў баі, а яго землі сталі асабістымі ўладаннямі караля. Праз шмат гадоў тытул Herzog von Franken адрадзіўся, але для гэтых часоў гэты тытул варта перакладаць як «герцаг Франконіі».
Гл. таксама
- Франкскае каралеўства
- Герцагства Франконія
Зноскі
- duke. Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite . (2008).
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Gercag frankay lac dux Francorum ganarovy tytul u Frankskim Zahodne Frankskim i Ushodne Frankskim karaleystvah Chasta pamylkova perakladaecca yak Gercag Francyi ci Gercag Francuzski Slova dux zapazychanae y starazhytnyh rymlyan pershapachatkova mela znachenne pravadyr palkavodzec U Frankskim karaleystve pershym gercagam frankay stay Pipin Gerystalski mayardom Aystrazii U 687 godze yon zahapiy karalya ysih frankay i prymusiy yago pryznac Pipina mayardomam usyago Frankskaga karaleystva U tym zha godze Pipin Gerystalski prynyay tytul gercag i knyaz frankay dux et princeps Francorum U VIII stagoddzi gety tytul prynyay yago pabochny syn Karl Martel yaki taksama stay faktychnym kiraynikom karaleystva U Zahodne Frankskim karaleystve buduchaj Francyi tytul gercaga frankay nasili nekatoryya pradstayniki syamejstva u pryvatnasci Robert I yaki stay potym u 922 godze karalyom zahodnih frankay Aposhni gercag frankay z syamejstva Rabercinay Guga Kapet stay u 987 godze karalyom i zasnavalnikam dynastyi Kapetyngay U Ushodne Frankskim karaleystve buduchaj Germanii u 906 godze tytul dux Francorum nyam Herzog von Franken prynyay syn Konrada gercaga Cyuryngii Pry getym yon zahapiy uladu nad Cyuryngiyaj i susednimi ablascyami naselenymi frankami Getu terytoryyu stali nazyvac Frankoniyaj Lataryngiya taksama naselenaya galoynym chynam frankami u 895 925 gadah byla faktychna nezalezhnaj ad Germanii U 911 godze Konrad I byy vybrany karalyom Ushodne Frankskaga karaleystva U 918 godze paslya smerci Konrada gercagam frankay faktychna tolki gercagam Frankonii stay yago malodshy brat U 939 godze Eberhard byy zabity y bai a yago zemli stali asabistymi yladannyami karalya Praz shmat gadoy tytul Herzog von Franken adradziysya ale dlya getyh chasoy gety tytul varta perakladac yak gercag Frankonii Gl taksamaFrankskae karaleystva Gercagstva FrankoniyaZnoskiduke Encyclopaedia Britannica from Encyclopaedia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite 2008