Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Лі́вія Друзі́ла, пасля 14 года Ю́лія Аўгу́ста ці Лі́вія Аўгу́ста (лац.: Livia Drusilla, Julia Augusta, Livia Augusta.) (30 студзеня 58 да н.э., Рым — 29, Рым) — жонка Актавіяна Аўгуста (38 да н.э. — 14), маці імператара Тыберыя, прабабка імператара Калігулы, бабка імператара Клаўдзія, і прапрабабка імператара Нерона. Была абагаўлёна імператарам Клаўдзіем.
| Лівія Друзіла | |
|---|---|
| LIVIA DRVSILLA | |
 | |
| Нараджэнне | 30 студзеня 59 да н.э. ці 28 верасня 58 да н.э.
|
| Смерць | 28 верасня 29 |
| Месца пахавання |
|
| Род | Livii Drusi[d], Юліі-Клаўдзіі[d] і Юліі Цэзары[d] |
| Бацька | Marcus Livius Drusus Claudianus[d] |
| Маці | Alfidia[d] |
| Муж | Tiberius Claudius Nero[d] і Актавіян Аўгуст[…] |
| Дзеці | Тыберый і Друз Старэйшы[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
Да Аўгуста
Лівія нарадзілася 30 студзеня 58 года да н.э. у сям’і , які ўзыходзіў каранямі да і яго жонкі , дачкі з плебейскага саслоўя, трыбуна 61 года да н.э. Хутчэй за ўсё яна была другой дачкой у сям’і.
У 42 годзе да н.э. яе выдаюць замуж за , яе стрыечнага брата па бацьку, якому на той момант споўнілася 43 гады. Яе бацька і муж падтрымлівалі бок забойцаў Цэзара, Брута і , і ваявалі супраць Актавіяна ў час . Пасля яе бацька быў вымушаны скончыць жыццё самагубствам.
Яе муж працягвае выступаць супраць Актавіяна, спачатку на баку , потым Марка Антонія і яго брата . У 40 годзе да н.э. сям’я вымушана бегчы з Рыма, асцерагаючыся і праследаванняў з боку Актавіяна. Спачатку Тыберый і Лівія накіраваліся на Сіцылію, а потым вымушаны былі шукаць выратавання ў Грэцыі, прычым на руках у іх ужо быў маленькі Тыберый. У 39 годзе да н.э. Актавіян абвясціў амністыю і Лівія з мужам змаглі вярнуцца ў Рым. У той час Лівія была цяжарная другім сынам, , які нарадзіўся ў самым пачатку 38 года да н.э. Хадзілі чуткі, што ён быў сынам Актавіяна, а не Тыберыя Клаўдзія.
У шлюбе з Аўгустам
Паводле дегенды, Актавіян закахаўся ў Лівію з першага ж позірку, калі яна была яму прадстаўлена ў 39 годзе да н.э. Так ці інакш, але ён развёўся са сваёй другой жонкай у той самы дзень, калі яна нарадзіла яму дачка, . Тады ж Тыберый Клаўдзій быў вымушаны развесціся з Лівіяй, якая была на шостым месяцы цяжарнасці. 14 студзеня ў Лівіі нарадзіўся сын, а 17 студзеня, насуперак усім традыцыйным умоўнасцям (рымляне не маглі ажаніцца раней за вызначаны тэрмін пасля разводу) Актавіян і Лівія згулялі вяселле. На вяселлі прысутнічаў і яе былы муж, як бацька яе дзяцей. На момант вяселля Лівіі было 19 гадоў, Актавіяну — 24 гады.
Пасля самагубства Марка Антонія Актавіян, узяўшы імя Цэзар Аўгуст, стаў аднаасобным кіраўніком дзяржавы. Лівія заўсёды прымала значны ўдзел у справах дзяржавы і выступала саветнікам і памочнікам Аўгуста. З 35 года да н.э., калі Аўгуст даў ёй права самастойна распараджацца фінансамі і мець сваіх кліентаў, яна яшчэ актыўней занялася палітыкай, уводзіла ў вышэйшыя дзяржаўныя колы годных паводле яе меркавання людзей. Палітычнай кар’ерай ёй былі абавязаны многія, у тым ліку будучы імператар Гальба, а таксама бацька Атона.
Паколькі ў шлюбе з Аўгустам дзяцей у іх не было, а адзіным родным дзіцем імператара была Юлія Старэйшая, Лівія таксама імкнулася забяспечыць уладай сваіх дзяцей. Тыберый стаў трэцім мужам сваёй зводнай сястры Юліі (у 11 годзе да н.э.), а за Друза выдалі любімую пляменніцу імператара . У 4 годзе Аўгуст прызнаў Тыберыя як свайго спадчынніка.
Дамогшыся вышэйшых дзяржаўных пасад і бліскучай будучыні для сваіх дзяцей, Лівія імкнулася ўсімі сіламі забяспечыць непахіснасць іх пазіцый. Яна агароджвала пазіцыі Тыберыя ад любога вагання. Так, пачынаючы з 23 года да н.э. адзін за адным сканалі ці былі пакараны смерцю ўсё, хто мог прэтэндаваць на прастол:
- (23 да н.э.), пляменнік Аўгуста;
- (2) і (4), дзеці Юліі Старэйшай ад другога шлюбу з Маркам Віпсаніем Агрыпай, усыноўленыя Аўгустам пад імёнамі Луцый Юлій Цэзар і Гай Юлій Цэзар Віпсаній, па чарзе прызнаныя Аўгустам спадчыннікамі;
- (14) — апошні сын Юліі Старэйшай.
Тацыт прама гаворыць, што гэтыя смерці былі на сумленні Лівіі, якая расчышчала такім чынам месца сваім дзецям (Аналы, 1.3, 1.6). Тое ж можна знайсці ў Дыёна (53.33.4, 55.10A, 55.32; 57.3.6). Аднак Светоній не гаворыць пра дачыненне Лівіі да іх гібелі ні слова, але і ён сцвярджае, што Аўгуст выбраў сваім пераемнікам Тыберыя толькі таму, што больш годных кандыдатур не засталося.
Дыян жа ў сваіх падазрэннях ідзе яшчэ далей, і сцвярджае што Лівія атруціла самага Аўгуста ў 14 годзе пры дапамозе прамочаных ядам . Аднак гэтага не пацвярджаюць ні Светоній, ні Тацыт.
У сямейным жыцці шлюб Лівіі і Аўгуста можна лічыць шчаслівым. Яна была яго каханым саветнікам, да слоў яе ён прыслухоўваўся, а да саветаў адносіўся з вялікай павагай. Практычна ўвесь свой час яна знаходзілася побач з ім, да самых апошнік гадзін яго жыцця. Ён памёр 19 жніўня 14 года ў , на руках у яе і Тыберыя. На момант смерці яму было 77 гадоў, а ёй 72 гады. Разам яны пражылі 52 гады.
Жыццё пасля Аўгуста
Пасля смерці Аўгуст быў абагаўлёны сенатам. Паводле яго завяшчання траціну свайго стану ён пакінуў Лівіі, а дзве траціны — Тыберыю. Таксама сваім завяшчаннем ён прылічаў Лівію да патрыцыянскага роду Юліяў і даваў ёй імя Юлія Аўгуста, якое замацоўвала за ёй яе высокі статус.
Тыберый, цяпер імператар, спачатку вельмі часта з’яўляўся з ёй на людзях. З 20 года выказванні супраць яе лічыліся дзяржаўным злачынствам. У 24 годзе яна была ўдастоена гонару сядзець на гульнях ці ў тэатры разам з вясталкамі. У сутнасці, яна з’яўлялася таемным кіраўніком дзяржавы.
Аднак вельмі хутка Тыберый астыў да маці і яе неабмежаванай улады. Ён накладвае вета на спробу сената прысвоіць ёй тытул Mater Patriae («Маці айчыны»), аналагічны тытулу імператараў Pater Patriae («»). Тацыт сцвярджае, што нават ад’езд Тыберыя на Капры быў выкліканы тым, што ён не мог больш выносіць сваю маці.
За ўвесь час, што Тыберый адсутнічаў у Рыме, яны бачыліся ўсяго толькі адзін раз. Аўгуста працягвала карыстацца амаль неабмежаванай уладай, аж да таго, што заступалася перад суддзямі за сваіх давераных асоб (, якая казала, што сяброўства з Аўгустай паставіла яе па-над законам; , якая падазравалася ў забойстве і была апраўданая па заступніцтве Аўгусты). У давяршэнне ўсяго яна ўзвяла ў Рыме статую Аўгуста, прысвечаную Юліям, на якой сваё імя напісала вышэй за імя Тыберыя.
У 29 годзе яна памерла. Тыберый не паехаў на пахаванне, паслаўшы распараджацца пахавальнымі цырымоніямі Калігулу. Яе завяшчанне ён абвясціў несапраўдным, а сенату забараніў якім б там ні было чынам ушаноўваць яе.
Толькі ў 42 годзе Клаўдзій аднавіў яе памяць, даў ёй належныя ўшанаванні і абагавіў яе, прысвоіўшы ёй тытул «Боская Аўгуста». У яе гонар праводзіліся гульні, на якіх яе статую везлі ў калясніцы, запрэжанай сланамі, яе статуі ўзводзіліся побач са статуямі Аўгуста, а жанчыны прыносілі зарокі ў яе імя.
Вобраз у мастацтве
- міні-серыял вытворчасці BBC — ролю Лівіі выканала Шан Філіпс. Серыял зняты паводле Роберта Грэйвса, дзе распавядаецца пра жыццё рымскага імператара Клаўдзія. Лівія фігуруе ў апавяданні як адзін з галоўных антаганістаў: яна загубіла ўсіх нашчадкаў імператара Аўгуста, свайго мужа, каб яе сын Тыберый заняў прастол.
- фільм — ролю Лівіі выканалі Шарлота Рэмплінг і Марціна Стэла (у маладосці).
- серыял — ролю Лівіі выконвае Эліс Хінлі.
Гл. таксама
- Дом Лівіі на Палаціне.
- Віла Лівіі ў раёне Рыма .
Зноскі
- Любкер Ф. Livii // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 775–777.
- Find a Grave — 1996. Праверана 30 жніўня 2019.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119226014 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
- Н. О. Юлия // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 370.
- Любкер Ф. Tiberius // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга и др. — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1389–1390.
Літаратура
- Тацыт «Аналы»
- Светоній «Жыццё 12 цэзараў»
- Дыян Касій «Рымская гісторыя»
- Роберт Грэйвс
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лівія Друзіла- Партрэты Лівіі
- Найцікавыя факты з жыцця Лівіі. З кнігі «Галерэя рымскіх імператрыц» А.Краўчука
- Лівія Друзіла (руск.). ancientrome.ru.
- Дакументальны мінісерыял «Імператрыцы Старажытнага Рыма» / Murderers and Mistresses: Empresses of Ancient Rome"
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U Vikipedyi yosc artykuly pra inshyh lyudzej z imem Liviya Li viya Druzi la paslya 14 goda Yu liya Aygu sta ci Li viya Aygu sta lac Livia Drusilla Julia Augusta Livia Augusta 30 studzenya 58 da n e Rym 29 Rym zhonka Aktaviyana Aygusta 38 da n e 14 maci imperatara Tyberyya prababka imperatara Kaliguly babka imperatara Klaydziya i praprababka imperatara Nerona Byla abagaylyona imperataram Klaydziem Liviya DruzilaLIVIA DRVSILLANaradzhenne 30 studzenya 59 da n e ci 28 verasnya 58 da n e Rym Rymskaya respublikaSmerc 28 verasnya 29 0029 09 28 Rym Rymskaya imperyyaMesca pahavannya Mayzalej AygustaRod Livii Drusi d Yulii Klaydzii d i Yulii Cezary d Backa Marcus Livius Drusus Claudianus d Maci Alfidia d Muzh Tiberius Claudius Nero d i Aktaviyan Aygust Dzeci Tyberyj i Druz Starejshy d Medyyafajly na VikishovishchyMarmurovaya statuya Livii y vobraze bagini Byust Aygusta z Arhealagichnaga muzeya StambulaManety z partretam LiviiBiyagrafiyaDa Aygusta Liviya naradzilasya 30 studzenya 58 goda da n e u syam i yaki yzyhodziy karanyami da i yago zhonki dachki z plebejskaga sasloyya trybuna 61 goda da n e Hutchej za ysyo yana byla drugoj dachkoj u syam i U 42 godze da n e yae vydayuc zamuzh za yae stryechnaga brata pa backu yakomu na toj momant spoynilasya 43 gady Yae backa i muzh padtrymlivali bok zabojcay Cezara Bruta i i vayavali suprac Aktaviyana y chas Paslya yae backa byy vymushany skonchyc zhyccyo samagubstvam Yae muzh pracyagvae vystupac suprac Aktaviyana spachatku na baku potym Marka Antoniya i yago brata U 40 godze da n e syam ya vymushana begchy z Ryma asceragayuchysya i prasledavannyay z boku Aktaviyana Spachatku Tyberyj i Liviya nakiravalisya na Sicyliyu a potym vymushany byli shukac vyratavannya y Grecyi prychym na rukah u ih uzho byy malenki Tyberyj U 39 godze da n e Aktaviyan abvyasciy amnistyyu i Liviya z muzham zmagli vyarnucca y Rym U toj chas Liviya byla cyazharnaya drugim synam yaki naradziysya y samym pachatku 38 goda da n e Hadzili chutki shto yon byy synam Aktaviyana a ne Tyberyya Klaydziya U shlyube z Aygustam Pavodle degendy Aktaviyan zakahaysya y Liviyu z pershaga zh pozirku kali yana byla yamu pradstaylena y 39 godze da n e Tak ci inaksh ale yon razvyoysya sa svayoj drugoj zhonkaj u toj samy dzen kali yana naradzila yamu dachka Tady zh Tyberyj Klaydzij byy vymushany razvescisya z Liviyaj yakaya byla na shostym mesyacy cyazharnasci 14 studzenya y Livii naradziysya syn a 17 studzenya nasuperak usim tradycyjnym umoynascyam rymlyane ne magli azhanicca ranej za vyznachany termin paslya razvodu Aktaviyan i Liviya zgulyali vyaselle Na vyaselli prysutnichay i yae byly muzh yak backa yae dzyacej Na momant vyasellya Livii bylo 19 gadoy Aktaviyanu 24 gady Paslya samagubstva Marka Antoniya Aktaviyan uzyayshy imya Cezar Aygust stay adnaasobnym kiraynikom dzyarzhavy Liviya zaysyody prymala znachny ydzel u spravah dzyarzhavy i vystupala savetnikam i pamochnikam Aygusta Z 35 goda da n e kali Aygust day yoj prava samastojna rasparadzhacca finansami i mec svaih klientay yana yashche aktyynej zanyalasya palitykaj uvodzila y vyshejshyya dzyarzhaynyya koly godnyh pavodle yae merkavannya lyudzej Palitychnaj kar eraj yoj byli abavyazany mnogiya u tym liku buduchy imperatar Galba a taksama backa Atona Pakolki y shlyube z Aygustam dzyacej u ih ne bylo a adzinym rodnym dzicem imperatara byla Yuliya Starejshaya Liviya taksama imknulasya zabyaspechyc uladaj svaih dzyacej Tyberyj stay trecim muzham svayoj zvodnaj syastry Yulii u 11 godze da n e a za Druza vydali lyubimuyu plyamennicu imperatara U 4 godze Aygust pryznay Tyberyya yak svajgo spadchynnika Damogshysya vyshejshyh dzyarzhaynyh pasad i bliskuchaj buduchyni dlya svaih dzyacej Liviya imknulasya ysimi silami zabyaspechyc nepahisnasc ih pazicyj Yana agarodzhvala pazicyi Tyberyya ad lyuboga vagannya Tak pachynayuchy z 23 goda da n e adzin za adnym skanali ci byli pakarany smercyu ysyo hto mog pretendavac na prastol 23 da n e plyamennik Aygusta 2 i 4 dzeci Yulii Starejshaj ad drugoga shlyubu z Markam Vipsaniem Agrypaj usynoylenyya Aygustam pad imyonami Lucyj Yulij Cezar i Gaj Yulij Cezar Vipsanij pa charze pryznanyya Aygustam spadchynnikami 14 aposhni syn Yulii Starejshaj Tacyt prama gavoryc shto getyya smerci byli na sumlenni Livii yakaya raschyshchala takim chynam mesca svaim dzecyam Analy 1 3 1 6 Toe zh mozhna znajsci y Dyyona 53 33 4 55 10A 55 32 57 3 6 Adnak Svetonij ne gavoryc pra dachynenne Livii da ih gibeli ni slova ale i yon scvyardzhae shto Aygust vybray svaim peraemnikam Tyberyya tolki tamu shto bolsh godnyh kandydatur ne zastalosya Dyyan zha y svaih padazrennyah idze yashche dalej i scvyardzhae shto Liviya atrucila samaga Aygusta y 14 godze pry dapamoze pramochanyh yadam Adnak getaga ne pacvyardzhayuc ni Svetonij ni Tacyt U syamejnym zhycci shlyub Livii i Aygusta mozhna lichyc shchaslivym Yana byla yago kahanym savetnikam da sloy yae yon prysluhoyvaysya a da savetay adnosiysya z vyalikaj pavagaj Praktychna yves svoj chas yana znahodzilasya pobach z im da samyh aposhnik gadzin yago zhyccya Yon pamyor 19 zhniynya 14 goda y na rukah u yae i Tyberyya Na momant smerci yamu bylo 77 gadoy a yoj 72 gady Razam yany prazhyli 52 gady Zhyccyo paslya Aygusta Statuya Livii z Pestuma U nash chas znahodzicca y y Madrydze Paslya smerci Aygust byy abagaylyony senatam Pavodle yago zavyashchannya tracinu svajgo stanu yon pakinuy Livii a dzve traciny Tyberyyu Taksama svaim zavyashchannem yon prylichay Liviyu da patrycyyanskaga rodu Yuliyay i davay yoj imya Yuliya Aygusta yakoe zamacoyvala za yoj yae vysoki status Tyberyj cyaper imperatar spachatku velmi chasta z yaylyaysya z yoj na lyudzyah Z 20 goda vykazvanni suprac yae lichylisya dzyarzhaynym zlachynstvam U 24 godze yana byla ydastoena gonaru syadzec na gulnyah ci y teatry razam z vyastalkami U sutnasci yana z yaylyalasya taemnym kiraynikom dzyarzhavy Adnak velmi hutka Tyberyj astyy da maci i yae neabmezhavanaj ulady Yon nakladvae veta na sprobu senata prysvoic yoj tytul Mater Patriae Maci ajchyny analagichny tytulu imperataray Pater Patriae Tacyt scvyardzhae shto navat ad ezd Tyberyya na Kapry byy vyklikany tym shto yon ne mog bolsh vynosic svayu maci Za yves chas shto Tyberyj adsutnichay u Ryme yany bachylisya ysyago tolki adzin raz Aygusta pracyagvala karystacca amal neabmezhavanaj uladaj azh da tago shto zastupalasya perad suddzyami za svaih daveranyh asob yakaya kazala shto syabroystva z Aygustaj pastavila yae pa nad zakonam yakaya padazravalasya y zabojstve i byla apraydanaya pa zastupnictve Aygusty U davyarshenne ysyago yana yzvyala y Ryme statuyu Aygusta prysvechanuyu Yuliyam na yakoj svayo imya napisala vyshej za imya Tyberyya U 29 godze yana pamerla Tyberyj ne paehay na pahavanne paslayshy rasparadzhacca pahavalnymi cyrymoniyami Kaligulu Yae zavyashchanne yon abvyasciy nesapraydnym a senatu zabaraniy yakim b tam ni bylo chynam ushanoyvac yae Tolki y 42 godze Klaydzij adnaviy yae pamyac day yoj nalezhnyya yshanavanni i abagaviy yae prysvoiyshy yoj tytul Boskaya Aygusta U yae gonar pravodzilisya gulni na yakih yae statuyu vezli y kalyasnicy zaprezhanaj slanami yae statui yzvodzilisya pobach sa statuyami Aygusta a zhanchyny prynosili zaroki y yae imya Vobraz u mastactveLiviya Aygustamini seryyal vytvorchasci BBC rolyu Livii vykanala Shan Filips angl Seryyal znyaty pavodle Roberta Grejvsa dze raspavyadaecca pra zhyccyo rymskaga imperatara Klaydziya Liviya figurue y apavyadanni yak adzin z galoynyh antaganistay yana zagubila ysih nashchadkay imperatara Aygusta svajgo muzha kab yae syn Tyberyj zanyay prastol film rolyu Livii vykanali Sharlota Rempling i Marcina Stela u maladosci seryyal rolyu Livii vykonvae Elis Hinli Gl taksamaDom Livii na Palacine Vila Livii y rayone Ryma ZnoskiLyubker F Livii Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga i dr SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 775 777 lt a href https wikidata org wiki Track Q101490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1459210 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q694826 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4135787 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q45189208 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q30059240 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24933120 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4249594 gt lt a gt Find a Grave 1996 Praverana 30 zhniynya 2019 lt a href https wikidata org wiki Track Q63056 gt lt a gt Deutsche Nationalbibliothek Record 119226014 Agulny narmatyyny kantrol 2012 2016 Praverana 31 snezhnya 2014 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt N O Yuliya Enciklopedicheskij slovar SPb Brokgauz Efron 1904 T XLI S 370 lt a href https wikidata org wiki Track Q19908137 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24512674 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23892994 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q602358 gt lt a gt Lyubker F Tiberius Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga i dr SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 1389 1390 lt a href https wikidata org wiki Track Q101490 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q45256519 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q694826 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4135787 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24933120 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q30059240 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1459210 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4249594 gt lt a gt LitaraturaTacyt Analy Svetonij Zhyccyo 12 cezaray Dyyan Kasij Rymskaya gistoryya Robert GrejvsSpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Liviya Druzila Partrety Livii Najcikavyya fakty z zhyccya Livii Z knigi Galereya rymskih imperatryc A Kraychuka Liviya Druzila rusk ancientrome ru Dakumentalny miniseryyal Imperatrycy Starazhytnaga Ryma Murderers and Mistresses Empresses of Ancient Rome