Марыямпале

Мар’ямполь, таксама Марыя́мпале (літ.: Marijampolė) — горад у паўднёвай Літве, адміністрацыйны цэнтра Мар’ямпольскага павета. Цэнтр этнаграфічнага рэгіёну Судовія. Горад размешчаны за 231 км ад Клайпеды, і за 50 км на паўднёвы захад ад Коўна, недалёка ад мяжы з Польшчай і Расіяй (Калінінградскай вобласцю).

Горад Мар’ямполь літ.: Marijampolė Герб Сцяг Краіна  Літва Павет Мар’ямпольскі Самакіраванне Каардынаты 54°33′24″ пн. ш. 23°21′16″ у. д.^HGЯO Унутраны падзел 3 сянюніі Заснаваны 1667 Першая згадка 1667 Плошча 21 км² Вышыня цэнтра 86 ± 1 м Насельніцтва ▲36 807 чал. (1 студзеня 2023) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Паштовыя індэксы 68001 Афіцыйны сайт marijampole.lt Мар’ямполь на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Гісторыя горада пачынаецца ў 1667 годзе, калі у тутэйшай невялікай вёсцы дзейнічаў касцёл. У 1717 годзе тут была пабудавана сядзіба старосты Прэнаў графа Бутлера. У 1750 годзе граф запрасіў сюды манахаў ордэна Марыянаў, якія заснавалі тут свой касцёл і кляштар. 23 лютага 1792 годзе кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі дараваў паселішчу статус горада.

Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года горад трапіў у склад Прусіі. Пасля перамогі Напалеона над Прусіяй Мар’ямполь з 1807 да 1815 года ўваходзіў у склад Герцагства Варшаўскага, потым у Царстве Польскім.

З 1918 года ў складзе Літвы.

У часы Літоўскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі назва горада была заменена на Капсукас у гонар літоўскага камуніста Вінцаса Міцквічуса-Капсукаса. Гістарычная назва была вернута ў 1989 годзе.

З 1990 года ў складзе адноўленай Літоўскай Рэспублікі.

Насельніцтва

Год Колькасць 1959 19 621 1970 29 073 1979 38 824 2001 48 694 2002 48 329 2003 47 931 2004 47 153 Год Колькасць 2005 46 246 2006 45 268 2007 44 797 2008 44 148 2009 43 495 2010 42 667 2011 44 910 Год Колькасць 2011 41 206 2012 40 332 2013 39 542 2014 38 846 2015 38 345 2016 37 599 2017 36 602 Год Колькасць 2018 35 692 2019 35 241 2020 34 975 2021 36 727 2022 36 255 2023 36 807

Спорт

• ФК Судува — футбольны клуб.

Гарады-пабрацімы

•  Бергіш-Гладбах, Германія
•  Кокала, Фінляндыя
•  Пётркаў Трыбунальскі, Польшча (14 верасня 2002)
•  Сувалкі, Польшча (1995)
•  Шаптыцкі, Украіна (2022)

Заўвагі

1. Сустракаюцца таксама назвы Мар’ямпаль, Марыямпаль і Марыямполь.

Крыніцы

1. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
2. ЭнцВКЛ 2005, с. 28.
3. Гоман 1917, с. 2.
4. Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мінск: Белкартаграфія. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — 270 с., іл. с. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 16.
5. State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
6. State Data Agency of Lithuania Праверана 2 чэрвеня 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806"></a>
7. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462"></a>
8. http://www.rcie.piotrkow.pl/nasze-miasto-t70/z-zycia-miasta-t87/miasta-partnerskie-t119/marijampole-litwa-t125
9. https://um.suwalki.pl/miasta-partnerskie,62/mariampol,2574007

Літаратура

• Яўген Анішчанка. Вялікае Княства Літоўскае ў сярэдзіне XVIII ст. (карта) // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 28—29. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
• З усяго краю. Мар’ямполь // Гоман : часопісь. — Вільня: 1917. — № 95 (187). — С. 2.
• Mariampol // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VI: Malczyce — Netreba (польск.). — Warszawa, 1885. — S. 145.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мар’ямполь