У паняцця ёсць і іншыя значэнні гл Масачусетс значэнні Масачусетс англ Commonwealth of Massachusetts самы населены штат

Масачусетс (англ.: Commonwealth of Massachusetts) — самы населены штат Новай Англіі на паўночным усходзе Злучаных Штатаў. Мяжуе з Атлантычным акіянам на ўсходзе, штатамі Канектыкут і Род-Айленд на поўдні, Нью-Гэмпшыр і Вермонт на поўначы і Нью-Ёрк на захадзе.

Масачусетс

англ.: Commonwealth of Massachusetts


Герб	Сцяг

Краіна

ЗША

Гімн

All Hail to Massachusetts^[d]

Уваходзіць у

ЗША

Адміністрацыйны цэнтр

Бостан

Дата ўтварэння

6 лютага 1788

Кіраўнік

Мора Хілі^[d]

Насельніцтва

▲7 029 917 чал. (1 красавіка 2020)

Плошча

27 336 км²

Вышыня
над узроўнем мора

150 м

Часавы пояс

EDT^[d] і зона Амерыка/Нью-Ёрк^[d]

Код ISO 3166-2

US-MA

Афіцыйны сайт (англ.)

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сталіца Масачусетса і найбольш населены горад у Новай Англіі — Бостан, горад значнага уплыву на амерыканскую гісторыю, навуку і прамысловасць рэгіёну. Самы ўсходні пункт садружнасці — паўвостраў Кейп-Код.

Назва

Назва садружнасці паходзіць ад наймення зніклага індзейскага племені масачусет, якое насяляла тэрыторыю Масачусетса да XVII стагоддзя.

Гісторыя

Горад Плімут быў месцам першай калоніі ў Новай Англіі, заснаванай у 1620 годзе «Айцамі-пілігрымамі», пасажырамі Мейфлаўэр. У 1692 годзе мястэчка Сейлем і навакольныя тэрыторыі зазналі адзін з самым ганебных амерыканскіх выпадкаў масавай істэрыі — «Паляванне на сейлемскіх ведзьмаў». У 1777 годзе генерал Генры Нокс заснаваў «Спрынгфілдскі арсенал», які падчас Прамысловай рэвалюцыі каталізаваў шматлікія важныя тэхналагічныя дасягненні, у тым ліку узаемазаменныя дэталі. У 1786 годзе адбылося «Непадпарадкаванне Шэйса», паўстанне ветэранаў Вайны за незалежнасць ЗША, якое прычынілася да Філадэльфійскага канвента. У XVIII стагоддзі пратэстанцкае Першае вялікае абуджэнне, што пракацілася па Атлантычным свеце, спарадзілася дзейнасцю Нортгемптанскага прапаведніка Джонатана Эдвардса. У канцы XVIII стагоддзя Бостан стаў вядомы як «Калыска Свабоды» за агітацыю, што прывяла да Амерыканскай рэвалюцыі. Хартыя Калоніі Масачусецкага заліва.

Эканоміка

Спачатку залежны ад сельскай гаспадаркі, рыбалоўства і гандлю, Масачусетс ператварыўся ў вытворчы цэнтр падчас Прамысловай рэвалюцыі. У XX стагоддзі гаспадарка Масачусетса пераключылася з прамысловасці на сферу паслуг. Сучасны Масачусетс — сусветны лідар у біятэхналогіі, інжынерыі, вышэйшай адукацыі, фінансах і марскім гандлі.

Валавы прадукт садружнасці за 1999 год склаў 262 млрд долараў, 11-ы па ЗША. У 2002 годзе асабісты даход на чалавека ў штаце складаў каля 40 тысяч долараў, трэці па краіне.

Асноўная сельскагаспадарчая прадукцыя садружнасці — морапрадукты, высадкі, малочныя прадукты, журавіны і гародніна. Асноўная прамысловая прадукцыя — станкі, электрычнае абсталяванне, навуковыя прылады, друк і выдавецтва, а таксама турызм. Таксама важную эканамічную ролю граюць вышэйшая адукацыя, ахова здароўя і фінансавыя службы.

Судовая сістэма і злачыннасць

Судовая сістэма штата Масачусетс складаецца з Вярхоўнага суда, Апеляцыйнага суда, Выканаўчага апарата суда першай інстанцыі, сямі дэпартаментаў суда першай інстанцыі, Службы прабацыі Масачусетса і Упраўлення камісара прысяжных.

Агулам у 2019 годзе ў штаце зарэгістравана 200 523 злачынствы, што на 0,51% больш за 2018 год. Арыштавана было 97 031 чалавек.

Дэмаграфічная інфармацыя

Насельніцтва садружнасці (у 2003 годзе) складала 6,4 мільёна чалавек.

Больш за 80 % насельніцтва Масачусетса жыве ў агламерацыі Вялікі Бостан.

Рэлігійная прыналежнасць насельніцтва:

Каталікі — 54 %
Пратэстанты — 27 %
Іншыя хрысціяне — 1 %
Іншыя рэлігіі (у асноўным іўдзеі) — 5 %
Атэісты — 8 %

Асноўныя пратэстанцкія групы: баптысты — 4 % ад насельніцтва садружнасці, Епіскапальная царква ЗША — 3 %, мэтадысты і кангрэгацыяністы — па 2 %

Вядомыя асобы

Уітні Сміт
Леанард Бернштэйн
Натаніэль Готарн
Эмілі Дзікінсан
Сільвія Плат
Эдвард Лі Торндайк
Фрэд Ален
Грэнвіл Стэнлі Хол
Уільям Лойд Гарысан

Крыніцы

Massachusetts General Court 19 // General Laws of Massachusetts Праверана 11 сакавіка 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5532000"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1453540"></a>
https://www.britannica.com/place/Boston Праверана 14 мая 2025.
archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049"></a>
Global LEI index Праверана 17 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55259097"></a>
2020 United States Census / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 20 сакавіка 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23766566"></a>
https://massachusetts.courtrecords.org/criminal-court-records/
https://masscrime.chs.state.ma.us/tops/report/crime-overview/massachusetts/2019 Архівавана 22 студзеня 2021.

Спасылкі

Афіцыйная старонка
Эканоміка
Гісторыя
Геаграфія Архівавана 12 ліпеня 2014.

[_66a69ccf591cea7a-1] Massachusetts General Court 19 // General Laws of Massachusetts Праверана 11 сакавіка 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5532000"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1453540"></a>

[_8d5bb2c59efc4642-2] ttps://www.britannica.com/place/Boston Праверана 14 мая 2025.

[_cdfb5ac6bf792a6a-3] rchINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049"></a>

[_1f6888e5c47d9cfa-4] Global LEI index Праверана 17 верасня 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55259097"></a>

[_bfeeda5f6a4d7d71-5] 2020 United States Census / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 20 сакавіка 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23766566"></a>

[6] ttps://massachusetts.courtrecords.org/criminal-court-records/

[7] ttps://masscrime.chs.state.ma.us/tops/report/crime-overview/massachusetts/2019 Архівавана 22 студзеня 2021.