Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Опера (італ.: opera «справа, праца, работа», ад лац.: opera «праца, выраб, твор») — жанр тэатральных прадстаўленняў, у якім тэкст (які называецца лібрэта) спалучаеца з музыкай ( і акампанемент) і сцэнічным дзеяннем з прымяненнем касцюмаў і дэкарацый. Опера — частка заходняй класічнай музычнай традыцыі. Прадстаўленні звычайна даюцца ў оперным тэатры з удзелам аркестра ці меншага музычнага ансамбля.
| Опера | |
|---|---|
 | |
| Вытокі: | Музычная драма |
| Месца і час узнікнення: | канец XVI стагоддзя, Італія |
| Разнавіднасці | |
| Паджанры: | , Камічная опера, , Опера-балет, |
| Вытворныя: | Аперэта |
| Гл. таксама: | |
| Катэгорыя:Оперныя спевакі і спявачкі | |
Гісторыя
Опера ўзнікла ў канцы XVI стагоддзя ў Італіі, як спроба групы навукоўцаў-гуманістаў, літаратараў і музыкантаў адрадзіць старажытнагрэчаскую трагедыю ў выглядзе dramma per musica, рэалізаванай у творчасці К. Мантэвердзі («», «» і іншыя) у пачатку 17 стагоддзя. У 18 стагоддзі опера набыла прыкметы класіцызму, а кампазітары неапалітанскай опернай школы (Алесандра Скарлаці) пачалі оперу-серыю. У Францыі ўзнікла (Ж.-Б. Люлі, Ж.-Ф. Рамо). У Англіі оперы ствараў Генры Пёрсел, у Германіі — . У Іспаніі фарміраваўся жанр народнай оперы — сарсуэлы.
Імкненне наблізіць оперу да ідэй асветнікаў стала асновай опернай рэформы , прывяло да фарміравання камічнай оперы, баладнай оперы (Англія), оперы-буфы (Італія), аперы камік (Францыя), зінгшпілю і інш. Вяршыняй развіцця оперы ў 18 стагоддзі стала творчасць Вольфганга Амадэя Моцарта.
Працэс абнаўлення оперы ажывіўся пад уплывам ідэй рамантызму ў Італіі (Л. Керубіні, Д. Расіні, Гаэтана Даніцэці і, асабліва, Джузэпэ Вердзі), Германіі (К. М. Вебер, пазней — Рыхард Вагнер), Францыі (Д. Меербер).
У другой палове 19 стагоддзя пачалося ўзмацненне тэндэнцый рэалізму ў французскай лірычнай оперы (Ш. Гуно, Ж. Маснэ), італьянскаму верызме (П. Р. Леанкавала, збольшага Джакама Пучыні і Дж. Вердзі), у творчасці расійскіх кампазітараў (М. Глінка, А. Даргамышскі, А. Барадзін, Ц. Кюі, А. Рубінштэйн, М. Рымскі-Корсакаў, М. Мусаргскі, Пётр Чайкоўскі, Сяргей Рахманінаў і іншыя), прадстаўнікоў польскай (С. Манюшка), украінскай (, М. Лысенка), чэшскай (А. Дворжак, Б. Сметана, Л. Яначэк) і іншых музычных культур.
У XX стагоддзі з’яўляюцца новыя аўтары опер — (К. Дэбюсі, , экспрэсіяністы (, часткова — Р. Штраус), неакласіцысты (Ф. Бузоні, Ігар Стравінскі, Паўль Гіндэміт). Важкі ўклад у развіццё жанру оперы зрабілі Джордж Гершвін, Сяргей Пракоф'еў, Дзмітрый Шастаковіч, Кшыштаф Пендэрэцкі і іншыя.
Гл. таксама
- Аперэта
Літаратура
- Юцевич Ю. Є. Музика. Словник-довідник. — Тернопіль: «Навчальна книга — Богдан» 2003 р. ISBN 966-7924-10-6
- Музыкальный энциклопедический словарь. М., «Советская энциклопедия», 1990
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Опера
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Opera ital opera sprava praca rabota ad lac opera praca vyrab tvor zhanr teatralnyh pradstaylennyay u yakim tekst yaki nazyvaecca libreta spaluchaeca z muzykaj i akampanement i scenichnym dzeyannem z prymyanennem kascyumay i dekaracyj Opera chastka zahodnyaj klasichnaj muzychnaj tradycyi Pradstaylenni zvychajna dayucca y opernym teatry z udzelam arkestra ci menshaga muzychnaga ansamblya OperaVytoki Muzychnaya dramaMesca i chas uzniknennya kanec XVI stagoddzya ItaliyaRaznavidnasciPadzhanry Kamichnaya opera Opera balet Vytvornyya AperetaGl taksama Kategoryya Opernyya spevaki i spyavachkiU panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Opera znachenni GistoryyaOpera yznikla y kancy XVI stagoddzya y Italii yak sproba grupy navukoycay gumanistay litarataray i muzykantay adradzic starazhytnagrechaskuyu tragedyyu y vyglyadze dramma per musica realizavanaj u tvorchasci K Manteverdzi i inshyya u pachatku 17 stagoddzya U 18 stagoddzi opera nabyla prykmety klasicyzmu a kampazitary neapalitanskaj opernaj shkoly rusk Alesandra Skarlaci pachali operu seryyu U Francyi yznikla Zh B Lyuli Zh F Ramo U Anglii opery stvaray Genry Pyorsel u Germanii U Ispanii farmiravaysya zhanr narodnaj opery sarsuely Imknenne nablizic operu da idej asvetnikay stala asnovaj opernaj reformy pryvyalo da farmiravannya kamichnaj opery baladnaj opery Angliya opery bufy Italiya apery kamik Francyya zingshpilyu i insh Vyarshynyaj razviccya opery y 18 stagoddzi stala tvorchasc Volfganga Amadeya Mocarta Praces abnaylennya opery azhyviysya pad uplyvam idej ramantyzmu y Italii L Kerubini D Rasini Gaetana Daniceci i asabliva Dzhuzepe Verdzi Germanii K M Veber paznej Ryhard Vagner Francyi D Meerber U drugoj palove 19 stagoddzya pachalosya yzmacnenne tendencyj realizmu y francuzskaj lirychnaj opery Sh Guno Zh Masne italyanskamu veryzme P R Leankavala zbolshaga Dzhakama Puchyni i Dzh Verdzi u tvorchasci rasijskih kampazitaray M Glinka A Dargamyshski A Baradzin C Kyui A Rubinshtejn M Rymski Korsakay M Musargski Pyotr Chajkoyski Syargej Rahmaninay i inshyya pradstaynikoy polskaj S Manyushka ukrainskaj M Lysenka cheshskaj A Dvorzhak B Smetana L Yanachek i inshyh muzychnyh kultur U XX stagoddzi z yaylyayucca novyya aytary oper K Debyusi ekspresiyanisty chastkova R Shtraus neaklasicysty F Buzoni Igar Stravinski Payl Gindemit Vazhki yklad u razviccyo zhanru opery zrabili Dzhordzh Gershvin Syargej Prakof ey Dzmitryj Shastakovich Kshyshtaf Penderecki i inshyya Gl taksamaAperetaLitaraturaYucevich Yu Ye Muzika Slovnik dovidnik Ternopil Navchalna kniga Bogdan 2003 r ISBN 966 7924 10 6 Muzykalnyj enciklopedicheskij slovar M Sovetskaya enciklopediya 1990SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Opera