Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Хордавыя (Chordata) — тып другаснаротых жывёл, для якіх характэрна наяўнасць унутранага восевага шкілета ў выглядзе хорды, якая ў вышэйшых формаў замяняецца пазваночнікам.
| Хордавыя | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||
| Chordata , 1885 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Існаванне гэтага тыпу было абгрунтавана А. А. Кавалеўскім, які выявіў прынцыповае падабенства будовы ды развіцця бесчарапных і абалоннікаў з пазваночнымі жывёламі.
Асаблівасці будовы
Для ўсіх хордавых характэрны шэраг агульных рыс, якія адрозніваюць іх ад іншых жывёл:
- Наяўнасць хорды — унутранага шкілета ў выглядзе храстковападобнага стрыжня, размешчанага ўздоўж спіннога боку цела жывёлы. Хорда — гэта апора, якая забяспечвае падтрыманне формы цела, яна мае эктадэрмальнае паходжанне і ўяўляе сабою пругкі стрыжань, абкружаны абалонкай са злучальнай тканкі. На стадыі зародка яна ёсць ва ўсіх хордавых жывёл. Толькі ў нямногіх хорда захоўваецца і ў дарослым стане. У большасці ж яна па меры росту і развіцця зародка паступова замяшчаецца больш трывалым касцявым пазваночнікам. Менавіта дзякуючы наяўнасці трывалага ўнутранага шкілета памеры і маса цела хордавых самыя вялікія сярод усіх існуючых жывёл.
- Цэнтральная нервовая сістэма прадстаўлена нервовай трубкай, поласць якой запоўнена спіннамазгавой вадкасцю. У хрыбтовых жывёл яна ўтварае два аддзелы: галаўны і спінны мозг, на стадыі зародка яе пярэдні аддзел расшыраецца і пераўтвараецца ў галаўны мозг.
- Стрававальная сістэма размяшчаецца пад хордай. Яе пярэдні аддзел — глотка — пранізаны парнымі адтулінамі — жабравымі шчылінамі. У пярвічнаводных хордавых яны захоўваюцца на працягу ўсяго жыцця, а у наземных — толькі на ранніх стадыях развіцця.
- Крывяносная сістэма замкнутая. Сэрца размяшчаецца на брушным боку цела, пад хордай і стрававальнай трубкай.
Класіфікацыя
- Падтып Лічынкавахордавыя (Urochordata)
- Клас Асцыдыі (Ascidiae)
- Клас Сальпы (Salpida)
- Клас Апендыкулярыі (Appendiculariae)
- Падтып Бесчарапныя (Acrania)
- Клас Галавахордавыя (Cephalochordata)
- Падтып Пазваночныя (Vertebrata)
- Надклас Бяссківічныя (Agnatha)
- Клас Міксіны (Myxini)
- Клас Міногі (Petromyzonti)
- Надклас Рыбы (Pisces)
- Клас Храстковыя рыбы (Chondrichthyes)
- Клас Лопасцевапёрыя рыбы (Sarcopterygii)
- Клас Прамянёвапёрыя рыбы (Actinopterygii)
- Надклас Чатырохногія (Tetrapoda)
- Надклас Бяссківічныя (Agnatha)
Зноскі
Для паляпшэння артыкула пажадана |
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Hordavyya Chordata typ drugasnarotyh zhyvyol dlya yakih harakterna nayaynasc unutranaga vosevaga shkileta y vyglyadze hordy yakaya y vyshejshyh formay zamyanyaecca pazvanochnikam HordavyyaLancetnikShyzy golubKaras zvychajnySabaka svojskiNavukovaya klasifikacyyapramezhnyya rangi Damen EykaryyotyCarstva ZhyvyolyPadcarstva EymetazoiBez rangu Dvuhbakova simetrychnyyaBez rangu DrugasnarotyyaTyp HordavyyaMizhnarodnaya navukovaya nazvaChordata 1885Sistematyka na VikividahVyyavy na VikishovishchyITIS 158852NCBI 7711EOL 694FW 273393 Isnavanne getaga typu bylo abgruntavana A A Kavaleyskim yaki vyyaviy pryncypovae padabenstva budovy dy razviccya bescharapnyh i abalonnikay z pazvanochnymi zhyvyolami Asablivasci budovyDlya ysih hordavyh harakterny sherag agulnyh rys yakiya adroznivayuc ih ad inshyh zhyvyol Nayaynasc hordy unutranaga shkileta y vyglyadze hrastkovapadobnaga stryzhnya razmeshchanaga yzdoyzh spinnoga boku cela zhyvyoly Horda geta apora yakaya zabyaspechvae padtrymanne formy cela yana mae ektadermalnae pahodzhanne i yyaylyae saboyu prugki stryzhan abkruzhany abalonkaj sa zluchalnaj tkanki Na stadyi zarodka yana yosc va ysih hordavyh zhyvyol Tolki y nyamnogih horda zahoyvaecca i y daroslym stane U bolshasci zh yana pa mery rostu i razviccya zarodka pastupova zamyashchaecca bolsh tryvalym kascyavym pazvanochnikam Menavita dzyakuyuchy nayaynasci tryvalaga ynutranaga shkileta pamery i masa cela hordavyh samyya vyalikiya syarod usih isnuyuchyh zhyvyol Centralnaya nervovaya sistema pradstaylena nervovaj trubkaj polasc yakoj zapoynena spinnamazgavoj vadkascyu U hrybtovyh zhyvyol yana ytvarae dva addzely galayny i spinny mozg na stadyi zarodka yae pyaredni addzel rasshyraecca i peraytvaraecca y galayny mozg Stravavalnaya sistema razmyashchaecca pad hordaj Yae pyaredni addzel glotka pranizany parnymi adtulinami zhabravymi shchylinami U pyarvichnavodnyh hordavyh yany zahoyvayucca na pracyagu ysyago zhyccya a u nazemnyh tolki na rannih stadyyah razviccya Kryvyanosnaya sistema zamknutaya Serca razmyashchaecca na brushnym boku cela pad hordaj i stravavalnaj trubkaj KlasifikacyyaPadtyp Lichynkavahordavyya Urochordata Klas Ascydyi Ascidiae Klas Salpy Salpida Klas Apendykulyaryi Appendiculariae dd dd Padtyp Bescharapnyya Acrania Klas Galavahordavyya Cephalochordata dd dd Padtyp Pazvanochnyya Vertebrata Nadklas Byasskivichnyya Agnatha Klas Miksiny Myxini Klas Minogi Petromyzonti dd Nadklas Ryby Pisces Klas Hrastkovyya ryby Chondrichthyes Klas Lopascevapyoryya ryby Sarcopterygii Klas Pramyanyovapyoryya ryby Actinopterygii dd Nadklas Chatyrohnogiya Tetrapoda Klas Zemnavodnyya Amphibia Klas Payzuny Reptilia Klas Ptushki Aves Klas Sysuny Mammalia dd dd ZnoskiDlya palyapshennya artykula pazhadanaPastavic znoski z dakladnejshym ukazannem krynicy section