Хуан Карлас I

Хуа́н Ка́рлас I Альфо́нса-Ві́ктар-Мары́я дэ Бурбо́н і дэ Бурбо́н (ісп.: Juan Carlos I Alfonso Víctor María de Borbón y de Borbón; нар. 5 снежня 1938) — кароль Іспаніі з 22 лістапада 1975 па 18 чэрвеня 2014.

Хуан Карлас I
Juan Carlos I
21-ы Кароль Іспаніі 22 лістапада 1975 — 18 чэрвеня 2014
Каранацыя	27 лістапада 1975
Папярэднік	тытул адноўлены, Франсіска Франка як кіраўнік дзяржавы
Пераемнік	Філіп VI
Нараджэнне	5 студзеня 1938(1938-01-05)^[…](87 гадоў) Рым, правінцыя Рым, Лацыа, Каралеўства Італія
Род	Іспанскія Бурбоны
Бацька	Хуан, граф Барселонскі^[d]
Маці	Марыя дэ лас Мэрсэдэс Бурбон-Сіцылійская^[d]
Жонка	Софія Грэчаская, каралева Іспаніі
Дзеці	Алена, герцагіня дэ Луга^[d], Крысціна, герцагіня Пальма-дэ-Маёркская^[d] і Філіп VI
Веравызнанне	каталік
Член у	Акадэмія маральных і палітычных навук^[d] Рымскі клуб^[d]
Адукацыя	Instituto San Isidro^[d] Villa St. Jean International School^[d] Ваенная акадэмія ў Сарагосе^[d] (1957) Ваенна-марская акадэмія^[d] (1958) Academia General del Aire^[d] (1959) Мадрыдскі ўніверсітэт^[d]
Аўтограф
Манаграма
Ваенная служба
Прыналежнасць	Узброеныя сілы Іспаніі
Род войскаў	Армія
Званне	генерал-капітан арміі, і
Камандаваў	узброенымі сіламі Іспаніі
Узнагароды	кавалер Вялікага крыжа, дэкараванага Вялікай стужкай ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай»^[d] (26 мая 1980) прэмія міру імя Фелікса Уфуэ-Буаньі^[d] (1994) прэмія Чатырох свабод — Медаль свабоды^[d] (1996) прэмія Нансена^[d] (1987) International Simón Bolívar Prize^[d] (1983) ганаровы доктар Мадрыдскага ўніверсітэта Камплутэнсэ^[d] (1984) ганаровы доктар Балонскага ўніверсітэта^[d] ганаровы доктар Оксфардскага ўніверсітэта^[d] ганаровы доктар Кембрыджскага ўніверсітэта^[d] ганаровы доктар Яўрэйскага ўніверсітэта ў Іерусаліме^[d] honorary doctor of the University of Brasília^[d] Gold medal of the Spanish National Research Council^[d] (12 мая 1993) European Medal of Tolerance^[d] doctor honoris causa from the Paris-Sorbonne University^[d] (9 ліпеня 1985) honorary doctorate of Strasbourg-III University^[d] (1979) honorary doctor of the University of Paris 1 Pantheon-Sorbonne^[d] (9 ліпеня 1985)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Унук караля Альфонса XIII і сын , , нарадзіўся ў Рыме, дзе каралеўская сям’я атрымала прытулак па абвяшчэнні ў Іспаніі .

Адпаведна дамоўленасці паміж Франсіска Франка і графам Барселонскім ад 25 жніўня 1948 года, будучы кароль пераехаў у Іспанію.

Вучыўся ў каледжы святога Ісідара ў Мадрыдзе, потым у ў Сарагосе (1955—1957), Ваенна-Марской Вучэльні ў Пантэведры (1957—1958) і ў «Сан-Хаўер» у Мурсіі (1958—1959), скончыў універсітэт ў Мадрыдзе (1961).

У 1969 годзе абвешчаны пераемнікам кіраўніка іспанскай дзяржавы. Каранаваны 22 лістапада 1975 года. На рэферэндуме 1978 года Іспанія абвешчана парламенцкай манархіяй.

Адыграў важную ролю ў пераходны перыяд ад франкісцкай дыктатуры да дэмакратычнага ладу (вызвалены палітычных зняволеныя, легалізаваны ўсё палітычныя партыі і прафсаюзы, распушчаны франкісцкі Нацыянальны рух). З’яўляецца галоўнакамандуючым узброенымі сіламі краіны, ажыццяўляе прадстаўнічыя функцыі. Паводле канстытуцыі Іспаніі (1978) мае шырокія паўнамоцтвы (склікае і распускае парламент, прызначае з ведама парламента кіраўніка урада).

10 сакавіка 2007 г. падчас прамовы прэм’ер-міністра Іспаніі Хасэ Луіса Сапатэры на Ібера-Амерыканскай сустрэчы на вышэйшым узроўні ў Сант’яга, Чылі, адбыўся інцыдэнт: Хуан Карлас I прапанаваў Прэзідэнту Венесуэлы Уга Чавесу «заткнуцца». Вельмі хутка фраза стала .

2 чэрвеня 2014 года было абвешчана, што неўзабаве кароль зрачэцца стальца на карысць свайго сына Філіпа.

Сям’я

У шлюбе з прынцэсай Сафіяй Грэчаскай (нарадзілася 2 лістапада 1938) маюць дзяцей:

• (нарадзілася 20 снежня 1963)
• (нарадзілася 13 чэрвеня 1965)
• Філіп VI (нарадзіўся 30 студзеня 1968)

Зноскі

1. Хуан Карлос I // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
2. Juan Carlos // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
3. Lundy D. R. The Peerage
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
4. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
5. https://www.cidob.org/lider-politico/juan-carlos-i-de-espana#:~:text=Recibi%C3%B3%20su%20instrucci%C3%B3n%20castrense%20en,fragata%20y%20teniente%20de%20aviaci%C3%B3n.
6. Кароль Іспаніі падпісаў закон аб адрачэнні Архівавана 8 ліпеня 2014.
7. Король Испании отрекся от престола: Возрождение страны должно возглавить новое поколение Архівавана 4 чэрвеня 2014.

Літаратура

• Хуан Карлас I // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хуан Карлас I

Іспанскі каралеўскі дом

Яго Вялікасць Кароль Яе Вялікасць Каралева Я.К.В. Прынцэса Астурыйская Я.К.В.Інфанта донья Сафія Яго Вялікасць Кароль дон Хуан Карлас Яе Вялікасць Каралева донья Сафія Яго Правасхадзіцельства дон Феліпэ Фройлан Яе Правасхадзіцельства донья Вікторыя Федэрыка Яго Правасхадзіцельства дон Хуан Яго Правасхадзіцельства дон Пабла Яго Правасхадзіцельства дон Мігель Яе Правасхадзіцельства донья Ірэна Пашыраны склад дому

Г П