Ціт

Ціт — Ціт Флавій Веспасіян (39—81), імператар рымскі (79—81).

Ціт Флавій Веспасіян
TITUS FLAVIUS VESPASIANUS
Ціт. Мармуровы бюст. Мюнхенская гліптатэка
10-ы Рымскі імператар 24 чэрвеня 79 года — 13 верасня 81 года
Папярэднік	Ціт Флавій Веспасіян
Пераемнік	Ціт Флавій Даміцыян
Нараджэнне	30 снежня 39(0039-12-30) Рым
Смерць	13 верасня 81(0081-09-13) (41 год) Рым
Месца пахавання	Маўзалей Аўгуста
Род	Флавіі
Бацька	Ціт Флавій Веспасіян
Маці
Жонка	1) ( — ) 2) ( — )
Дзеці	дачка
Веравызнанне	старажытнарымская рэлігія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сын Веспасіяна і Флавіі Даміцылы, атрымаў выхаванне пры двары Клаўдзія і быў сябрам Нерона. Насупор гэтаму, не стаў на троне «другім Неронам», а выдзяляўся адукаванасцю, дабрынёю і шчодрасцю.

Яго ваенная кар'ера пачалася ў Германіі і Брытаніі, дзе ён вылучыўся, займаючы пасаду ваеннага трыбунала. Калі імператар Нерон накіраваў яго бацьку ва ўзбунтаваную Іўдзею, Ціт паехаў туды разам з бацькам, атрымаў у камандаванне легіён і дапамог свайму бацьку пракласці шлях да дзяржаўнай улады. У 69 стаў галоўнакамандуючым рымскага войска ў Палесціне ў час вайны з іудзеямі. У 70 Ціт захапіў Іерусалім і разбурыў яго, праявіўшы пры гэтым выключную жорсткасць. За час знаходжання ў Палесціне ажаніўся з прыгажуняй , дачкой , і сястрой , іўдзейскіх цароў, але з-за палітычных меркаванняў расстаўся з ёю, калі заняў трон. Вяртаннем Ціта ў Рым з пышным было адсвяткавана ўціхаміранне Іўдзеі. У 73 г. Ціт стаў сакіраўніком свайго бацькі і ад яго імя вёў барацьбу з арыстакратычнай сенатарскай апазіцыяй. Зай-маў пасаду прэфекта (начальніка) гвардыі. Бязлітаснае знішчэнне асоб, якія выклікалі ў яго падазрэнне, яшчэ пры жыцці бацькі рабілі яго імя ненавісным у Рыме. У мэтах прымірэння з падданымі Ціт, стаўшы імператарам, пачаў кіраваць імперыяй сумесна з сенатам, сурова караў даносчыкаў, схіляў да сябе народ раскошнымі пабудовамі і гульнямі.

Праўленне Ціта было азмрочана (79) і гібеллю гарадоў Пампеі і Геркуланум, пажарам Рыма і эпідэміяй. У 80 Ціт асвяціў новы амфітэатр Калізей, будаваць які пачаў яшчэ яго бацька і новыя тэрмы, што атрымалі яго імя. Па яго смерці была збудавана арка Ціта, на якой быў выяўлены пасля перамогі ў Іўдзейскай вайне і здабыча з Іерусалімскага храму.

Зноскі

1. Спяваў, граў на кіфары. «Мяккасць» Ціта апяваецца ў оперы Моцарта «Ціт».
2. Хафнер Г. Выдающиеся портреты античности : 337 портретов в слове и образе / Пер. с нем. В. А. Сеферьянц. — М.: Прогресс, 1984. — 311 с. (руск.)

Літаратура

• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 172—173. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.