Azərbaycanca
Türkçe
Шырата́ — геаграфічная каардыната ў шэрагу сістэм сферычных каардынат, якая вызначае становішча пунктаў на паверхні Землі, Сонца, планет і на нябеснай сферы адносна экватара, экліптыкі.
Геаграфічная шырата φ — гэта вугал паміж вертыкальнай лініяй у гэтым пункце і плоскасцю экватара, які адлічваецца ад 0 да 90° у абодва бакі ад экватара. Геаграфічную шырату пунктаў, якія ляжаць у паўночным паўшар'і, (паўночная шырата) прынята лічыць дадатнай, шырату пунктаў у паўднёвым паўшар'і — адмоўнай. Акрамя таго, прынята гаварыць пра шыроты, большыя па абсалютнай велічыні — як пра высокія, а пра блізкія да нуля — як пра нізкія.
З-за адрознення формы Зямлі (геоіда) ад шара, геаграфічная шырата пунктаў некалькі адрозніваецца ад іх , г. з. ад вугла паміж кірункам на гэты пункт з цэнтра Зямлі і плоскасцю экватара.
Шырату месца можна вызначыць з дапамогай такіх як секстант ці гноман (), таксама можна скарыстацца сістэмамі GPS ці (). Ад шыраты, як і ад пары года, залежыць працягласць дня.
Гл. таксама
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Shyrata geagrafichnaya kaardynata y sheragu sistem sferychnyh kaardynat yakaya vyznachae stanovishcha punktay na paverhni Zemli Sonca planet i na nyabesnaj sfery adnosna ekvatara ekliptyki Vid shara Ekvatar sini dzelic shar napapalam i perasyakae merydyyany zhoyty pad vuglom 90 Use sucelnyya linii getaga malyunka Punkcirnyya linii linii adnolkavaj shyraty Geagrafichnaya shyrata f geta vugal pamizh vertykalnaj liniyaj u getym punkce i ploskascyu ekvatara yaki adlichvaecca ad 0 da 90 u abodva baki ad ekvatara Geagrafichnuyu shyratu punktay yakiya lyazhac u paynochnym payshar i paynochnaya shyrata prynyata lichyc dadatnaj shyratu punktay u paydnyovym payshar i admoynaj Akramya tago prynyata gavaryc pra shyroty bolshyya pa absalyutnaj velichyni yak pra vysokiya a pra blizkiya da nulya yak pra nizkiya Z za adroznennya formy Zyamli geoida ad shara geagrafichnaya shyrata punktay nekalki adroznivaecca ad ih g z ad vugla pamizh kirunkam na gety punkt z centra Zyamli i ploskascyu ekvatara Shyratu mesca mozhna vyznachyc z dapamogaj takih yak sekstant ci gnoman taksama mozhna skarystacca sistemami GPS ci Ad shyraty yak i ad pary goda zalezhyc pracyaglasc dnya Gl taksamaParalel Geagrafichnyya kaardynaty Daygata