Урал (да 1775 года — Яік; башк.: , каз.: Жайық) — рака ў Башкартастане, Чалябінскай і Арэнбургскай абласцях Расіі і Заходне-Казахстанскай і Атыраускай абласцях Казахстана. Даўжыня 2428 км. Вадазбор 231 тыс. км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 0,225 тыс. м³/сек. Пачынаецца на схілах хрыбта , да горада Орск цячэ ўздоўж усходніх схілаў Паўднёвага Урала ў вузкай даліне. Ніжэй горада Верхнеўральск набывае рысы раўніннай ракі. Ніжэй горада Магнітагорск цячэ сярод скалістых берагоў, шмат перакатаў. Ад горада Уральск даліна шырокая, шмат прытокаў, старыц і азёр. Упадае ў Каспійскае мора ніжэй горада Атырау, у вусці падзяляецца на 2 рукавы: Яіцкі і Залаты (суднаходны). Галоўныя прытокі: Ор, Ілек (злева), Сакмара (справа). Ледастаў у вярхоўях з пачатку лістапада да пачатку красавіка, у сярэднім і ніжнім цячэнні з канца лістапада да канца сакавіка. Сярэдні гадавы расход вады каля сяла Кушум 322 м³/с, ніжэй памяншаецца (каля горада Атырау 225 м³/с). Каля 80 % сцёку прыпадае на веснавое разводдзе, у час якога рака разліваецца больш чым на 10 км, у дэльце на некалькі дзясяткаў кіламетраў. Выкарыстоўваецца для арашэння ў сярэднім і ніжнім цячэнні. Вадасховішчы: Верхнеўральскае, Магнітагорскае, Ірыклінскае. Суднаходства ад горада Уральск. На Урале — гарады Верхнеўральск, Магнітагорск, Орск, Наватроіцк, Арэнбург (Расія), Уральск, Атырау (Казахстан)
Урал | |
---|---|
башк. Яйыҡ, kz Жайық | |
![]() | |
Характарыстыка | |
Даўжыня | 2428 км |
Басейн | 237 000 км² |
Расход вады | 400 м³/с |
Вадацёк | |
Выток | Урал |
• Вышыня | 760 м |
• Каардынаты | 54°42′03″ пн. ш. 59°25′02″ у. д.HGЯO |
Вусце | Каспійскае мора |
• Каардынаты | 46°53′02″ пн. ш. 51°37′01″ у. д.HGЯO |
Размяшчэнне | |
Водная сістэма | Каспійскае мора |
Краіна | |
Код у | 12010000112112200001016 |
![]() ![]() | |
![]() ![]() | |
![]() |
Крыніцы
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Урал (рака)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Ural da 1775 goda Yaik bashk kaz Zhajyk raka y Bashkartastane Chalyabinskaj i Arenburgskaj ablascyah Rasii i Zahodne Kazahstanskaj i Atyrauskaj ablascyah Kazahstana Dayzhynya 2428 km Vadazbor 231 tys km Syarednegadavy rashod vady y vusci 0 225 tys m sek Pachynaecca na shilah hrybta da gorada Orsk cyache yzdoyzh ushodnih shilay Paydnyovaga Urala y vuzkaj daline Nizhej gorada Verhneyralsk nabyvae rysy rayninnaj raki Nizhej gorada Magnitagorsk cyache syarod skalistyh beragoy shmat perakatay Ad gorada Uralsk dalina shyrokaya shmat prytokay staryc i azyor Upadae y Kaspijskae mora nizhej gorada Atyrau u vusci padzyalyaecca na 2 rukavy Yaicki i Zalaty sudnahodny Galoynyya prytoki Or Ilek zleva Sakmara sprava Ledastay u vyarhoyyah z pachatku listapada da pachatku krasavika u syarednim i nizhnim cyachenni z kanca listapada da kanca sakavika Syaredni gadavy rashod vady kalya syala Kushum 322 m s nizhej pamyanshaecca kalya gorada Atyrau 225 m s Kalya 80 scyoku prypadae na vesnavoe razvoddze u chas yakoga raka razlivaecca bolsh chym na 10 km u delce na nekalki dzyasyatkay kilametray Vykarystoyvaecca dlya arashennya y syarednim i nizhnim cyachenni Vadashovishchy Verhneyralskae Magnitagorskae Iryklinskae Sudnahodstva ad gorada Uralsk Na Urale garady Verhneyralsk Magnitagorsk Orsk Navatroick Arenburg Rasiya Uralsk Atyrau Kazahstan Uralbashk Yajyҡ kz ZhajykHaraktarystykaDayzhynya 2428 kmBasejn 237 000 km Rashod vady 400 m sVadacyokVytok Ural Vyshynya 760 m Kaardynaty 54 42 03 pn sh 59 25 02 u d H G Ya OVusce Kaspijskae mora Kaardynaty 46 53 02 pn sh 51 37 01 u d H G Ya ORazmyashchenneVodnaya sistema Kaspijskae moraKraina Kazahstan RasiyaKod u 12010000112112200001016 vytok vusce Medyyafajly na VikishovishchyKrynicyLitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 16 Trypali Hvilina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2003 T 16 576 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0263 6 t 16 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Ural raka