Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Ско́расць святла́, ці ху́ткасць святла́ ў вакууме — важная фізічная канстанта, звычайна пазначаецца літарай c. Метр вызначаны такім чынам, каб скорасць святла ў вакууме была роўная дакладна 299 792 458 метраў за секунду (м/с).
 Сонечнаму святлу патрабуецца каля 8 хвілін 19 секунд каб дасягнуць Зямлі | |
| Дакладныя значэнні | |
|---|---|
| Метраў у секунду | 299 792 458 |
| Планкаўскіх адзінак | 1 |
| Прыблізныя значэнні | |
| 300 000 | |
| кіламетраў у гадзіну | 1080 мільёнаў |
| 186 000 | |
| 671 мільёнаў | |
| астранамічных адзінак у дзень | 173 |
| Прыблізны час вандравання светлавога сігналу | |
| Адлегласць | Час |
| адзін фут | 1,0 |
| адзін метр | 3,3 нс |
| адзін кіламетр | 3,3 |
| адна | 5,4 мкс |
| ад геастацыянарнай арбіты да Зямлі | 119 |
| даўжыня экватара Зямлі | 134 мс |
| ад Месяца да Зямлі | 1,225 з |
| ад Сонцы да Зямлі (1 а. а.) | 8,3 мін. |
| ад Вояджэра-1 да Зямлі | 16,2 гадзіны (на ліпень 2011 года) |
| адзін парсек | 3,26 гадоў |
| ад да Зямлі | 4,24 гадоў |
| ад Альфы Цэнтаўра да Зямлі | 4,37 гадоў |
| ад найбліжэйшай галактыкі () да Зямлі | 25 000 гадоў |
| праз Млечны Шлях | 100 000 гадоў |
| ад Галактыкі Андрамеды да Зямлі | 2,5 мільёнаў гадоў |
| ад да Зямлі | 13 мільярдаў гадоў |
Скорасць святла мае фундаментальнае значэнне ў фізіцы. Гэта не толькі скорасць бачнага святла, але і ўсіх відаў электрамагнітнага выпраменьвання, наогул, усяго, што мае нулявую масу спакою. У тэорыі адноснасці Эйнштэйна скорасць святла адыгрывае ключавую ролю як спалучальны фактар паміж прасторай і часам. У спалучэнні з прынцыпам прычыннасці гэтая тэорыя гаворыць, што ніякая матэрыя ці інфармацыя не можа перамяшчацца хутчэй за скорасць святла.
Вызначэнне скорасці святла
У 1983 годзе 17-й Генеральнай канферэнцыяй па вагах і вымярэннях метр вызначаны як адлегласць, якую праходзіць святло ў вакууме за 1/299792458 долю секунды.
Як вынік з такога вызначэння, ніякія эксперыментальныя вымярэнні не могуць змяніць значэнне скорасці святла. Дакладныя вымярэнні скорасці святла могуць, аднак, удакладніць даўжыню метра.
Гл. таксама
- Скорасць гуку
- Пузыр Алькуб’ерэ
Зноскі
- Where Are the Voyagers - NASA Voyager. Voyager - The Interstellar Mission. Jet Propulsion Laboratory, California Istitute of Technology. Праверана 12 ліпеня 2011.
- Вучэбныя праграмы: Фізіка VI—XI класы. Астраномія XI клас. — Мн.: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2012.
- Скорасць святла // Беларуская энцыклапедыя т. 14, с. 468.
Літаратура
- Болсун А. І. Скорасць святла ў вакууме // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 467—468. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Sko rasc svyatla ci hu tkasc svyatla y vakuume vazhnaya fizichnaya kanstanta zvychajna paznachaecca litaraj c Metr vyznachany takim chynam kab skorasc svyatla y vakuume byla roynaya dakladna 299 792 458 metray za sekundu m s Sonechnamu svyatlu patrabuecca kalya 8 hvilin 19 sekund kab dasyagnuc ZyamliDakladnyya znachenniMetray u sekundu 299 792 458Plankayskih adzinak 1Prybliznyya znachenni300 000kilametray u gadzinu 1080 milyonay186 000671 milyonayastranamichnyh adzinak u dzen 173Pryblizny chas vandravannya svetlavoga signaluAdleglasc Chasadzin fut 1 0adzin metr 3 3 nsadzin kilametr 3 3adna 5 4 mksad geastacyyanarnaj arbity da Zyamli 119dayzhynya ekvatara Zyamli 134 msad Mesyaca da Zyamli 1 225 zad Soncy da Zyamli 1 a a 8 3 min ad Voyadzhera 1 da Zyamli 16 2 gadziny na lipen 2011 goda adzin parsek 3 26 gadoyad da Zyamli 4 24 gadoyad Alfy Centayra da Zyamli 4 37 gadoyad najblizhejshaj galaktyki da Zyamli 25 000 gadoypraz Mlechny Shlyah 100 000 gadoyad Galaktyki Andramedy da Zyamli 2 5 milyonay gadoyad da Zyamli 13 milyarday gadoy Skorasc svyatla mae fundamentalnae znachenne y fizicy Geta ne tolki skorasc bachnaga svyatla ale i ysih viday elektramagnitnaga vypramenvannya naogul usyago shto mae nulyavuyu masu spakoyu U teoryi adnosnasci Ejnshtejna skorasc svyatla adygryvae klyuchavuyu rolyu yak spaluchalny faktar pamizh prastoraj i chasam U spaluchenni z pryncypam prychynnasci getaya teoryya gavoryc shto niyakaya materyya ci infarmacyya ne mozha peramyashchacca hutchej za skorasc svyatla Vyznachenne skorasci svyatlaU 1983 godze 17 j Generalnaj kanferencyyaj pa vagah i vymyarennyah metr vyznachany yak adleglasc yakuyu prahodzic svyatlo y vakuume za 1 299792458 dolyu sekundy Yak vynik z takoga vyznachennya niyakiya eksperymentalnyya vymyarenni ne moguc zmyanic znachenne skorasci svyatla Dakladnyya vymyarenni skorasci svyatla moguc adnak udakladnic dayzhynyu metra Gl taksamaSkorasc guku Puzyr Alkub ereZnoskiWhere Are the Voyagers NASA Voyager nyavyzn Voyager The Interstellar Mission Jet Propulsion Laboratory California Istitute of Technology Praverana 12 lipenya 2011 Vuchebnyya pragramy Fizika VI XI klasy Astranomiya XI klas Mn Nacyyanalny instytut adukacyi 2012 Skorasc svyatla Belaruskaya encyklapedyya t 14 s 468 LitaraturaBolsun A I Skorasc svyatla y vakuume Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 467 468 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14