Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Джымі Донал Вэйлз, таксама вядомы як Джымба (англ.: Jimmy Donal «Jimbo» Wales; 8 жніўня 1966, Хантсвіл, Алабама) — амерыканскі інтэрнэт-прадпрымальнік, ідэолаг канцэпцыі вікі, заснавальнік Вікіпедыі.
| Джымі Вэйлз | |
|---|---|
| англ.: Jimmy Donal Wales | |
 | |
| Імя пры нараджэнні: | англ.: Jimmy Donal Wales |
| Дата нараджэння: | 7 жніўня 1966[…](58 гадоў) |
| Месца нараджэння: |
|
| Грамадзянства: |
|
| Адукацыя |
|
| Месца працы |
|
| Кампанія | Wikia, Inc. |
| Пасада | Дырэктар (2004 — цяпер. час) |
| Кампанія | Фонд Вікімедыя |
| Пасада | Старшыня (чэрвень 2003 — кастрычнік 2006) |
| Узнагароды і прэміі | Quadriga[d] (2008) EFF Award[d] (2006) Gottlieb Duttweiler Prize[d] (2011) Залаты медаль Нільса Бора[d] (2013) Зала славы Інтэрнэту[d] (2013) Маладыя глабальныя лідары[d] (2007) Leonardo Award[d] (2011) прэмія Дэна Дэвіда[d] (2015) President's Medal[d] (2017) prix Giles[d] (2017) Nokia Foundation Recognition Award[d] |
| Аўтограф |  |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
Вучыўся ў , потым у . Пасля заканчэння ўніверсітэта Вэйлз вырашыў напісаць дысертацыю на атрыманне навуковай ступені доктара філасофіі ў вобласці фінансаў. Для гэтага ён паступіў на курсы ва ўніверсітэтах Алабамы і Індыяны і пачаў выкладаць у абодвух. Але дысертацыю ён так і не напісаў. Вэйлз заняўся гандлем каштоўных папер у Чыкага і хутка разбагацеў.
У сярэдзіне 1990-х Вэйлз заснаваў пошукавую сістэму «Bomis», праз якую можна было купіць некаторыя арыгінальныя матэрыялы, уключаючы матэрыялы для сталых «Bomis Babes». Цяпер Вэйлз ужо не ўваходзіць у «Bomis» і, па большай частцы, займаецца сваімі вікі-праектамі. Хоць ён дагэтуль з'яўляецца мажарытарным акцыянерам кампаніі «Боміс».
У сакавіку 2000 года Вэйлз стварыў свабодную энцыклапедыю «Нупедыя» і наняў Лары Сэнгера на пасаду галоўнага рэдактара. Энцыклапедыя складалася вучонымі на добраахвотнай аснове, артыкулы энцыклапедыі праходзілі экспертную ацэнку.
Фонд Вікімедыя
15 студзеня 2001 года Вэйлз і Лары Сэнгер стварылі Вікіпедыю. Сайт быў першапачаткова прызначаны для папярэдняй распрацоўкі матэрыялаў, якія потым былі б размешчаны ў Нупедыі. Але бурны ўзрост Вікіпедыі хутка зрабіў яе галоўным праектам. Галоўным чынам, распрацоўкай Вікіпедыі на ранніх этапах займаўся Сенгер, а Вэйлз падаваў капітал. Бо фармальна Сенгер быў наняты на працу Вэйлзам, той лічыць сябе адзіным заснавальнікам Вікіпедыі, хоць Сенгер працягвае зваць сябе «сузаснавальнікам». Неўзабаве Лары Сенгер пакінуў праект і абрынуў на Вэйлза крытыку, намаляваўшы яго чалавекам, які ненавідзіць эліту і ўсё элітарнае (англ.: «decidedly anti-elitist»). Заява Сенгера пра адстаўку дагэтуль вісіць на яго старонцы ўдзельніка ў англійскай Вікіпедыі.
У сярэдзіне 2003 года Джымі Вэйлз стварыў Фонд Вікімедыя, некамерцыйную арганізацыю са штаб-кватэрай у Тампе, штат Фларыда. Фонд павінен быў падтрымліваць Вікіпедыю і яе брацкія праекты. З тых часоў Вэйлз, які з'яўляецца прэзідэнтам і членам рады дырэктараў Фонду, актыўна займаецца іх прасоўваннем.
У 2004 годзе з'явіліся чуткі пра тое, што Вэйлз сказаў, што выдаткаваў 500 000 долараў на вікі-праекты. Распачатая кампанія па зборы сродкаў на падтрыманне вікі-праектаў аказалася вельмі паспяховай. На пачатак 2005 года Фонд Вікімедыя ўжо цалкам утрымоўваўся грантамі і ахвяраваннямі.
Вэйлза часам іранічна завуць «» Вікіпедыі, хоць ён адмаўляецца ад гэтага тытула і рэдка дае ўказанні вікіпедыйнай супольнасці. Пры падрыхтоўцы нумара часопіса , прысвечанага Вікіпедыі, высвятлілася, што «Бог-Кароль Вікіпедыі» ездзіць на машыне , хоць мае «Ферары». Нягледзячы на стварэнне Фонду Вікімедыя, Вэйлз захоўвае абсалютную ўладу над праектам. У дадатак да ўласнай персоны, ён прызначыў у раду дырэктараў двух бізнес-партнёраў, якія не з'яўляюцца рэдактарамі Вікіпедыі (а яшчэ два члены з'яўляюцца рэдактарамі). Такім чынам, у радзе з пяці чалавек Джымі Вэйлз са сваімі партнёрамі заўсёды захоўвае дамінантную большасць. Ён запэўнівае, што калі двое членаў-рэдактараў Вікіпедыі прагаласуюць за штосьці, ён аддасць свой голас у іх карысць.
Іншыя праекты
Натхнёны поспехам Вікіпедыі, Вэйлз супольна з Анджэлай Бізлі заснаваў камерцыйны праект Вікія.
Ёсць яшчэ цэлы шэраг вікі-праектаў, заснаваных на праграмным забеспячэнні MediaWiki, да якіх у той ці іншай ступені мае дачыненне Джымі Вэйлз.
Апублікаваныя працы
- Роберт Брукс, Джон Корсон і Дж. Донал Вэйлз, «The Pricing of Index Options When the Underlying Assets All Follow a Lognormal Diffusion» (1994, часопіс «Advances in Futures and Options Research»).
Меркаванні і крытыка
Па меркаванні публіцыста ,
Джымі Вэйлз — тыповы геній электроннага веку. Сарамлівы выдатнік, заўзяты аматар камп'ютарных гульняў, прыхільнік свабодалюбівай філасофіі Айн Рэнд, прыхільнік анархічнай сацыяльнай прылады, Вэйлз зачаў Вікіпедыю ў вольны час, нават не падазраючы, што яна стане самым вялікім сеткавым праектам. <…> Самае цікавае, што калі Джымі Вэйлз спыталі, у чым канчатковая мэта Вікіпедыі, ён сказаў: «Ні ў чым, адна забава».
Былы супрацоўнік кампаніі Джэф Мэркі, абвінаваціў Джымі Вэйлза ў тым, што ў 2006 Вэйлз прапанаваў яму за грошы выправіць артыкул у Вікіпедыі.
Таксама вядомы скандал, звязаны з рэдагаваннем артыкула пра Рэйчэл Марсдэн, якая была яго палюбоўніцай. Сам жа Джымі аспрэчвае сувязь з ёй, нягледзячы на тое, што Марсдэн прадавала яго світэр на аўкцыёне eBay.
Зноскі
- marriage certificate
- Who's Who in America — Marquis Who's Who. — ISSN 0083-9396
- Facts and friction: Wikipedia's quest for credibility - web - Technology — Sydney: Fairfax Media, 2007. — ISSN 0312-6315
- Wales J. X // X — X Corp., 2019.
- https://web.archive.org/web/20100418000631/http://www.randolphschool.net/alumni/welcome/profiles.asp?newsid=432566
- Encyclopædia Britannica
- Britannica, Suplemental Information
- Why Wikipedia Must Jettison Its Anti-Elitism
- А. Геніс. Камунізм — гэта Інтэрнэт Архівавана 6 верасня 2008. // «Новая газета», Каляровы выпуск ад 18.01.2008 № 01-02.
- http://www.lenta.ru/news/2008/03/12/row/
- compromat.ru — Заснавальніка Вікіпедыі звінавацілі ў рэдагаванні артыкулаў за грошы і за секс
Літаратура
- Дэніэл Х. Пінк, «The Book Stops Here» (3 сакавіка 2005, часопіс «Wired»)
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Jimmy Wales- Персанальная старонка Джымі Вэйлза
- Старонка ўдзельніка Джымі Вэйлза ў англійскай Вікіпедыі
- Артыкул у «Newsweek»
- Джымі Вэйлз абмяркоўвае Вікіпедыю — 40 хвілін відэа Архівавана 19 лютага 2006. (Стэнфард, 9 лютага 2005 гады, фармат (Torrent), ліцэнзія Creative Commons)
- Інтэрв'ю «USA Today»
- Інтэрв'ю «IT Conversations» Архівавана 28 жніўня 2008., 9 сакавіка 2005
- «Разумнасць Вікіпедыі» — відэаінтэрвью з Джымі Вэйлзам (Оксфардскі Інстытут Інтэрнэту, 11 ліпеня 2005 года)
- Wikimedia 2007 Fundraiser — відэазварот Джымі Вэйлза да грамадскасці (субцітры на рускай мове)
- Джымі Тры Няшчасці Архівавана 1 красавіка 2008.
- Час Волі. Выніковы выпуск: Чалавек дня — амерыканскі інтэрнэт-прадпрымальнік Джымі Вэйлз, ідэолаг і заснавальнік інтэрнэт-праекта «Вікіпедыя»(недаступная спасылка)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Dzhymi Donal Vejlz taksama vyadomy yak Dzhymba angl Jimmy Donal Jimbo Wales 8 zhniynya 1966 Hantsvil Alabama amerykanski internet pradprymalnik ideolag kancepcyi viki zasnavalnik Vikipedyi Dzhymi Vejlzangl Jimmy Donal WalesImya pry naradzhenni angl Jimmy Donal WalesData naradzhennya 7 zhniynya 1966 1966 08 07 58 gadoy Mesca naradzhennya Hantsvil Madison County d Alabama ZShAGramadzyanstva ZShA VyalikabrytaniyaAdukacyya Obernski yniversitet 1986 Alabamski yniversitetIndyyanski yniversitet u BlumingtaneRandolph School d 1983 Mesca pracy Fandom Inc d Bomis d Kampaniya Wikia Inc Pasada Dyrektar 2004 cyaper chas Kampaniya Fond VikimedyyaPasada Starshynya cherven 2003 kastrychnik 2006 Uznagarody i premii Quadriga d 2008 EFF Award d 2006 Gottlieb Duttweiler Prize d 2011 Zalaty medal Nilsa Bora d 2013 Zala slavy Internetu d 2013 Maladyya glabalnyya lidary d 2007 Leonardo Award d 2011 premiya Dena Devida d 2015 President s Medal d 2017 prix Giles d 2017 Nokia Foundation Recognition Award d Aytograf Medyyafajly na VikishovishchyBiyagrafiyaVuchyysya y potym u Paslya zakanchennya yniversiteta Vejlz vyrashyy napisac dysertacyyu na atrymanne navukovaj stupeni doktara filasofii y voblasci finansay Dlya getaga yon pastupiy na kursy va yniversitetah Alabamy i Indyyany i pachay vykladac u abodvuh Ale dysertacyyu yon tak i ne napisay Vejlz zanyaysya gandlem kashtoynyh paper u Chykaga i hutka razbagacey Dzhymba na Vikimanii 2007 u Tajbei Tajvan 3 5 zhniynya 2007Dzhymi Vejlz u Paryzhy Francyya U syaredzine 1990 h Vejlz zasnavay poshukavuyu sistemu Bomis praz yakuyu mozhna bylo kupic nekatoryya aryginalnyya materyyaly uklyuchayuchy materyyaly dlya stalyh Bomis Babes Cyaper Vejlz uzho ne yvahodzic u Bomis i pa bolshaj chastcy zajmaecca svaimi viki praektami Hoc yon dagetul z yaylyaecca mazharytarnym akcyyaneram kampanii Bomis U sakaviku 2000 goda Vejlz stvaryy svabodnuyu encyklapedyyu Nupedyya i nanyay Lary Sengera na pasadu galoynaga redaktara Encyklapedyya skladalasya vuchonymi na dobraahvotnaj asnove artykuly encyklapedyi prahodzili ekspertnuyu acenku Fond VikimedyyaAsnoyny artykul Fond Vikimedyya 15 studzenya 2001 goda Vejlz i Lary Senger stvaryli Vikipedyyu Sajt byy pershapachatkova pryznachany dlya papyarednyaj raspracoyki materyyalay yakiya potym byli b razmeshchany y Nupedyi Ale burny yzrost Vikipedyi hutka zrabiy yae galoynym praektam Galoynym chynam raspracoykaj Vikipedyi na rannih etapah zajmaysya Senger a Vejlz padavay kapital Bo farmalna Senger byy nanyaty na pracu Vejlzam toj lichyc syabe adzinym zasnavalnikam Vikipedyi hoc Senger pracyagvae zvac syabe suzasnavalnikam Neyzabave Lary Senger pakinuy praekt i abrynuy na Vejlza krytyku namalyavayshy yago chalavekam yaki nenavidzic elitu i ysyo elitarnae angl decidedly anti elitist Zayava Sengera pra adstayku dagetul visic na yago staroncy ydzelnika y anglijskaj Vikipedyi U syaredzine 2003 goda Dzhymi Vejlz stvaryy Fond Vikimedyya nekamercyjnuyu arganizacyyu sa shtab kvateraj u Tampe shtat Flaryda Fond pavinen byy padtrymlivac Vikipedyyu i yae brackiya praekty Z tyh chasoy Vejlz yaki z yaylyaecca prezidentam i chlenam rady dyrektaray Fondu aktyyna zajmaecca ih prasoyvannem U 2004 godze z yavilisya chutki pra toe shto Vejlz skazay shto vydatkavay 500 000 dolaray na viki praekty Raspachataya kampaniya pa zbory srodkay na padtrymanne viki praektay akazalasya velmi paspyahovaj Na pachatak 2005 goda Fond Vikimedyya yzho calkam utrymoyvaysya grantami i ahvyaravannyami Dzhymi Vejlz vystupae na kanferencyi FOSDEM 2005 u BruseliJimmy Wales 2014 on Global Conferences Wikipedia Zero Vejlza chasam iranichna zavuc Vikipedyi hoc yon admaylyaecca ad getaga tytula i redka dae ykazanni vikipedyjnaj supolnasci Pry padryhtoycy numara chasopisa prysvechanaga Vikipedyi vysvyatlilasya shto Bog Karol Vikipedyi ezdzic na mashyne hoc mae Ferary Nyagledzyachy na stvarenne Fondu Vikimedyya Vejlz zahoyvae absalyutnuyu yladu nad praektam U dadatak da ylasnaj persony yon pryznachyy u radu dyrektaray dvuh biznes partnyoray yakiya ne z yaylyayucca redaktarami Vikipedyi a yashche dva chleny z yaylyayucca redaktarami Takim chynam u radze z pyaci chalavek Dzhymi Vejlz sa svaimi partnyorami zaysyody zahoyvae daminantnuyu bolshasc Yon zapeynivae shto kali dvoe chlenay redaktaray Vikipedyi pragalasuyuc za shtosci yon addasc svoj golas u ih karysc Inshyya praektyNathnyony pospeham Vikipedyi Vejlz supolna z Andzhelaj Bizli zasnavay kamercyjny praekt Vikiya Yosc yashche cely sherag viki praektay zasnavanyh na pragramnym zabespyachenni MediaWiki da yakih u toj ci inshaj stupeni mae dachynenne Dzhymi Vejlz Apublikavanyya pracyRobert Bruks Dzhon Korson i Dzh Donal Vejlz The Pricing of Index Options When the Underlying Assets All Follow a Lognormal Diffusion 1994 chasopis Advances in Futures and Options Research Merkavanni i krytykaPa merkavanni publicysta Dzhymi Vejlz typovy genij elektronnaga veku Saramlivy vydatnik zayzyaty amatar kamp yutarnyh gulnyay pryhilnik svabodalyubivaj filasofii Ajn Rend pryhilnik anarhichnaj sacyyalnaj prylady Vejlz zachay Vikipedyyu y volny chas navat ne padazrayuchy shto yana stane samym vyalikim setkavym praektam lt gt Samae cikavae shto kali Dzhymi Vejlz spytali u chym kanchatkovaya meta Vikipedyi yon skazay Ni y chym adna zabava Byly supracoynik kampanii Dzhef Merki abvinavaciy Dzhymi Vejlza y tym shto y 2006 Vejlz prapanavay yamu za groshy vypravic artykul u Vikipedyi Taksama vyadomy skandal zvyazany z redagavannem artykula pra Rejchel Marsden yakaya byla yago palyuboynicaj Sam zha Dzhymi asprechvae suvyaz z yoj nyagledzyachy na toe shto Marsden pradavala yago sviter na aykcyyone eBay Znoskimarriage certificate lt a href https wikidata org wiki Track Q1299632 gt lt a gt Who s Who in America Marquis Who s Who ISSN 0083 9396 lt a href https wikidata org wiki Track Q26256302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1040912 gt lt a gt Facts and friction Wikipedia s quest for credibility web Technology Sydney Fairfax Media 2007 ISSN 0312 6315 lt a href https wikidata org wiki Track Q390216 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q3130 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1393218 gt lt a gt Wales J X X X Corp 2019 lt a href https wikidata org wiki Track Q181 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q117617480 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q918 gt lt a gt https web archive org web 20100418000631 http www randolphschool net alumni welcome profiles asp newsid 432566 Encyclopaedia Britannica Britannica Suplemental Information Why Wikipedia Must Jettison Its Anti Elitism A Genis Kamunizm geta Internet Arhivavana 6 verasnya 2008 Novaya gazeta Kalyarovy vypusk ad 18 01 2008 01 02 http www lenta ru news 2008 03 12 row compromat ru Zasnavalnika Vikipedyi zvinavacili y redagavanni artykulay za groshy i za seksLitaraturaDeniel H Pink The Book Stops Here 3 sakavika 2005 chasopis Wired SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Jimmy Wales Persanalnaya staronka Dzhymi Vejlza Staronka ydzelnika Dzhymi Vejlza y anglijskaj Vikipedyi Artykul u Newsweek Dzhymi Vejlz abmyarkoyvae Vikipedyyu 40 hvilin videa Arhivavana 19 lyutaga 2006 Stenfard 9 lyutaga 2005 gady farmat Torrent licenziya Creative Commons Interv yu USA Today Interv yu IT Conversations Arhivavana 28 zhniynya 2008 9 sakavika 2005 Razumnasc Vikipedyi videaintervyu z Dzhymi Vejlzam Oksfardski Instytut Internetu 11 lipenya 2005 goda Wikimedia 2007 Fundraiser videazvarot Dzhymi Vejlza da gramadskasci subcitry na ruskaj move Dzhymi Try Nyashchasci Arhivavana 1 krasavika 2008 Chas Voli Vynikovy vypusk Chalavek dnya amerykanski internet pradprymalnik Dzhymi Vejlz ideolag i zasnavalnik internet praekta Vikipedyya nedastupnaya spasylka