Алабама (англ.: Alabama) — штат у групе штатаў Паўднёваўсходняга Цэнтра. Плошча 133,9 тыс. км². Насельніцтва 4,4 млн чалавек (2000). Адміністрацыйны цэнтр — горад Мантгомеры. Мае статут штата з 1819 года. — «Сэрца Поўдня».
Алабама | |||||
---|---|---|---|---|---|
англ.: State of Alabama | |||||
![]() | |||||
| |||||
Краіна |
| ||||
Гімн | Alabama[d] і Dixieland Delight[d] | ||||
Уваходзіць у |
| ||||
Адміністрацыйны цэнтр |
| ||||
Дата ўтварэння | 14 снежня 1819 | ||||
Кіраўнік | Kay Ivey[d] | ||||
Насельніцтва |
| ||||
Плошча |
| ||||
Вышыня над узроўнем мора | 152 м | ||||
![]() | |||||
Часавы пояс | UTC-6, CDT[d] і America/Chicago[d] | ||||
Код ISO 3166-2 | US-AL | ||||
Афіцыйны сайт (англ.) | |||||
![]() |
Гісторыя
Гістарычна тэрыторыю штата засялялі чакта, крык (маскогі) і іншыя народы з ліку «пяці цывілізаваных плямёнаў Аклахомы». Эрнанда дэ Сота абследаваў гэтыя землі ў 1540 годзе, а французы на чале з дэ Бьенвілем заснавалі першае сталае еўрапейскае селішча ў раёне сучаснага г. Мабіла ў 1702. Францыя саступіла рэгіён Вялікабрытаніі ў 1763, а тая, у сваю чаргу, змушаная была перадаць яго ЗША ў 1813, але Іспанія ўтрымлівала Мабіл да 1813 года. Паражэнне крыкаў у бітве пад Хорсшу-Бенд прывяло да прытоку белых пасяленцаў, якія зрабілі плантацыйнае рабства асновай эканомікі. Мантгомеры быў першай сталіцай Канфедэрацыі. Штат сур’ёзна папакутаваў за час Грамадзянскай вайны. Развіццё прамысловасці пачалося да канца XIX ст., але монакультура (бавоўна) прывяла да шырокамаштабнай дэпрэсіі ў сельскай гаспадарцы, узмоцненай у 1915 нашэсцем баваўняных шашолак. Змены ў эканоміцы ў 30-я гг. прывялі да развіцця энергетыкі і чорнай металургіі. У 1950—1960-я гг., нягледзячы на сур’ёзныя расавыя праблемы, штат цалкам перайшоў на шлях індустрыялізацыі.
Насельніцтва
- 1990 — 4040600
- 2000 — 4447100
(26 % чорнаскурага насельніцтва)
Вядомыя асобы
- Харпер Лі
- Джо Луіс
- У. К. Хэндзі (1873—1958) — амерыканскі кампазітар, аўтар песень у стылі блюз, трубач, карнетыст і аранжыроўшчык
Крыніцы
- Алабама, Алабама, штат США // Аконит — Анри — 1926. — Т. 2. — С. 122.
- Алабама // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 344–346.
- Kay Ivey sworn in as Alabama’s 54th Governor — WHNT-TV.
- archINFORM — 1994. Праверана 6 жніўня 2018.
- Global LEI index Праверана 17 верасня 2024.
- https://www2.census.gov/programs-surveys/decennial/2020/data/apportionment/apportionment-2020-table02.pdf
- 2020 United States Census / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 20 сакавіка 2022.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Alabama znachenni Alabama angl Alabama shtat u grupe shtatay Paydnyovayshodnyaga Centra Ploshcha 133 9 tys km Naselnictva 4 4 mln chalavek 2000 Administracyjny centr gorad Mantgomery Mae statut shtata z 1819 goda Serca Poydnya Alabamaangl State of AlabamaGerb d ScyagKraina ZShAGimn Alabama d i Dixieland Delight d Uvahodzic u ZShAAdministracyjny centr Mantgomery Data ytvarennya 14 snezhnya 1819Kiraynik Kay Ivey d Naselnictva 5 024 279 chal 1 krasavika 2020 Ploshcha 135 765 km Vyshynya nad uzroynem mora 152 mChasavy poyas UTC 6 CDT d i America Chicago d Kod ISO 3166 2 US ALAficyjny sajt angl Medyyafajly na VikishovishchyGistoryyaGistarychna terytoryyu shtata zasyalyali chakta kryk maskogi i inshyya narody z liku pyaci cyvilizavanyh plyamyonay Aklahomy Ernanda de Sota absledavay getyya zemli y 1540 godze a francuzy na chale z de Benvilem zasnavali pershae stalae eyrapejskae selishcha y rayone suchasnaga g Mabila y 1702 Francyya sastupila regiyon Vyalikabrytanii y 1763 a taya u svayu chargu zmushanaya byla peradac yago ZShA y 1813 ale Ispaniya ytrymlivala Mabil da 1813 goda Parazhenne krykay u bitve pad Horsshu Bend pryvyalo da prytoku belyh pasyalencay yakiya zrabili plantacyjnae rabstva asnovaj ekanomiki Mantgomery byy pershaj stalicaj Kanfederacyi Shtat sur yozna papakutavay za chas Gramadzyanskaj vajny Razviccyo pramyslovasci pachalosya da kanca XIX st ale monakultura bavoyna pryvyala da shyrokamashtabnaj depresii y selskaj gaspadarcy uzmocnenaj u 1915 nashescem bavaynyanyh shasholak Zmeny y ekanomicy y 30 ya gg pryvyali da razviccya energetyki i chornaj metalurgii U 1950 1960 ya gg nyagledzyachy na sur yoznyya rasavyya prablemy shtat calkam perajshoy na shlyah industryyalizacyi Naselnictva1990 4040600 2000 4447100 26 chornaskuraga naselnictva Vyadomyya asobyHarper Li Dzho Luis U K Hendzi 1873 1958 amerykanski kampazitar aytar pesen u styli blyuz trubach karnetyst i aranzhyroyshchykKrynicyAlabama Alabama shtat SShA Akonit Anri 1926 T 2 S 122 lt a href https wikidata org wiki Track Q20078554 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q43200216 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q27652856 gt lt a gt Alabama Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 344 346 lt a href https wikidata org wiki Track Q602358 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q24329407 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19908137 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4065721 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23892884 gt lt a gt Kay Ivey sworn in as Alabama s 54th Governor WHNT TV lt a href https wikidata org wiki Track Q7950314 gt lt a gt archINFORM 1994 Praverana 6 zhniynya 2018 lt a href https wikidata org wiki Track Q265049 gt lt a gt Global LEI index Praverana 17 verasnya 2024 lt a href https wikidata org wiki Track Q55259097 gt lt a gt https www2 census gov programs surveys decennial 2020 data apportionment apportionment 2020 table02 pdf 2020 United States Census pad red Byuro perapisu naselnictva ZShA Praverana 20 sakavika 2022 lt a href https wikidata org wiki Track Q637413 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q23766566 gt lt a gt