Гальская вайна лац Bellum Gallicum нярэдка кажуць пра гальскія войны ў множным ліку канфлікт Рымскай рэспублікі з гальск

Гальская вайна (лац.: Bellum Gallicum; нярэдка кажуць пра гальскія войны ў множным ліку) — канфлікт Рымскай рэспублікі з гальскімі плямёнамі (58—50 да н.э.), які працякаў у некалькі этапаў і скончыўся заваяваннем апошніх.

Гальская вайна

Гальская вайна (анімаваная карта з крокам 4 секунды) — Рымская рэспубліка да пачатку вайны↗ — дзеянні Цэзара
↗ — дзеянні гальскіх плямёнаў і іх саюзнікаў
X — бітвы; спачатку паказваецца старажытны тапонім, у дужках — сучасны (калі ёсць)
Шэрым колерам пазначаны гарады, праз якія праходзіў шлях Цэзара; сучасная назва горада даецца ў дужках
Шэрым курсівам пазначаны нейтральныя і саюзныя Рыму плямёны
Сінім колерам пазначаны варожыя плямёны, палкаводцы і гарады

Дата

58—50 да н.э.

Месца

Галія, Германія і Брытанія

Вынік

перамога Рымскай рэспублікі, далучэнне Галіі да рымскіх уладанняў

Праціўнікі

Рымская рэспубліка; асобныя гальскія плямёны

Гальскія, аквітанскія, асобныя германскія плямёны

Камандуючыя

праконсул:
Гай Юлій Цэзар;
легаты:
,
Марк Антоній,
,
,
†,
,
,

Арыявіст (58 да н.э.),
(54 да н.э.),
Амбыёрыг (54—53 да н.э.),
† (54—53 да н.э.),
Верцынгетарыг (52 да н.э.),
(52—50 да н.э.)

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гай Юлій Цэзар, які ўвайшоў у Галію па запрашэнні мясцовых плямёнаў, паступова падпарадкаваў усе іх землі і здушыў шэраг вызваленчых паўстанняў, уключаючы ўсеагульнае выступленне галаў у 52 годзе да н.э. Акрамя таго, палкаводзец двойчы здзяйсняў паходы ў Германію і Брытанію з карнымі, заваявальнымі і паказальнымі мэтамі. Падчас вайны палкаводзец, увесь час сутыкаючыся з перавышаючымі сіламі галаў, неаднаразова ўжываў тактычныя хітрасці і выкруты, выкарыстоўваў складаныя інжынерныя збудаванні, а ў кульмінацыйнай аперацыі вайны — — адначасова разбіў абаронцаў горада і падмацаванні, якія прыйшлі ім на дапамогу . Па выніках вайны палкаводзец далучыў да Рымскай рэспублікі тэрыторыю плошчай у 500 тысяч квадратных кіламетраў, якую насяляла некалькі мільёнаў чалавек. Дзякуючы сваім перамогам Цэзар дамогся папулярнасці ў Рыме і здолеў назапасіць велізарныя багацці, што дазволіла яму паспяхова пачаць ў 49 годзе да н.э.

Ваенныя дзеянні апісаны Цэзарам у падрабязных «Запісках пра Гальскую вайну». З уздымам нацыяналізму ў XIX стагоддзі вайна пачала тлумачыцца ў Францыі як адна з найважнейшых падзей нацыянальнай гісторыі, а правадыр паўстанцаў галаў Верцынгетарыг стаў лічыцца адным з найвялікшых герояў Францыі.

Заўвагі

У наш час гэтыя тэрыторыі ўваходзяць у склад сучасных Францыі, Бельгіі, Нідэрландаў, Люксембурга, Германіі, Швейцарыі і Вялікабрытаніі.

Літаратура

Гай Юлій Цэзар. Запіскі пра Гальскую вайну: анлайн.
Гай Светоній Транквіл. Жыццё дванаццаці цэзараў, Боскі Юлій: анлайн.
Дыян Касій. Рымская гісторыя: анлайн (англ.).
Плутарх. , Цэзар: анлайн.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гальская вайна

[1] У наш час гэтыя тэрыторыі ўваходзяць у склад сучасных Францыі, Бельгіі, Нідэрландаў, Люксембурга, Германіі, Швейцарыі і Вялікабрытаніі.