Дзясна́ (руск.: Десна) ці Дэсна (укр.: Десна) — рака ў Расіі (Бранская вобласць) і Украіне (Чарнігаўская і Кіеўская вобласці), левы прыток Дняпра.
Дзясна | |
---|---|
руск. Десна, укр. Десна | |
![]() Дзясна ў раёне Чарнігава, Украіна | |
Характарыстыка | |
Даўжыня | 1130 км |
Басейн | 88 900 км² |
Расход вады | 360 м³/с (у вусці) |
Вадацёк | |
Выток | Golubev Mokh[d] |
• Месцазнаходжанне | вёска Юр’ева |
• Каардынаты | 54°35′38″ пн. ш. 33°17′55″ у. д.HGЯO |
Вусце | Дняпро |
• Месцазнаходжанне | сяло Асэшчына |
• Каардынаты | 50°33′01″ пн. ш. 30°32′16″ у. д.HGЯO |
Ухіл ракі | 0,13 ‰ |
Размяшчэнне | |
Водная сістэма | Дняпро → Чорнае мора |
Расія | Смаленская вобласць, Бранская вобласць |
Украіна | Чарнігаўская вобласць, Сумская вобласць, Кіеўская вобласць |
Краіны | |
Код у | 04010001112106200001410, 04010001012106200001410 і 04010000812106200001410 |
выток вусце | |
![]() |
Даўжыня ракі — 1187 км (у межах Украіны — 591 км), плошча басейна — 88,9 тыс. км².

Бярэ пачатак на Смаленскім узвышшы, упадае ў Дняпро вышэй Кіева. У верхнім цячэнні берагі пераважна нізінныя і забалочаныя, ніжэй г. Бранск правы бераг павышаецца. Даліна пераважна трапецападобная, шырокая, у верхнім і часткова сярэднім цячэнні асіметрычная, з нізкім левым і высокім (да 35—40 м) правым берагам. Пасля ўпадзення р. Сейм даліна расшыраецца. Ніжэй берагі спадзістыя, пясчаныя. Пойма забалочаная, рака ўтварае шмат рукавоў і старыц. Рэчышча пясчанае, звілістае, няўстойлівае, шмат мелей. Шырыня рэчышча да 450 м, глыбіня 2—4 м, максімальная — 17 м. Сярэдні нахіл 1 м/км.
Галоўныя прытокі: , (справа), , , , Сейм і Асцёр (злева).
Жыўленне пераважна снегавое. Ледастаў са снежня да красавіка. Вясной у паводку шырока разліваецца, назіраецца нізкая летняя межань, амплітуда ваганняў узроўняў вады дасягае 3—4 м. Сярэдні гадавы расход вады ў вусці 360 м³/с.
На рацэ знаходзяцца гарады: Ельня, Дзеснагорск, Бранск, Чарнігаў і інш. Рэгулярнае суднаходства ад г. Ноўгарад-Северскі.
Зноскі
- Каталог річок України — Київ: 1957. — С. 94. — 192 с.
- Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 177-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Украіны на беларускую мову»
- Географічна енциклопедія України: В 3-х т. Т. 1. С. 316
Літаратура
- Десна // Географічна енциклопедія України: В 3-х т. / Редкол.: О. М. Маринич (відповід. ред.) та ін. — К.: «Українська Радянська Енциклопедія» ім. М. П. Бажана, 1989, — Т. 1: А — Ж. — 416 с.: іл. — ISBN 5-88500-005-0 (укр.)
- Дзясна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Desna Dzyasna rusk Desna ci Desna ukr Desna raka y Rasii Branskaya voblasc i Ukraine Charnigayskaya i Kieyskaya voblasci levy prytok Dnyapra Dzyasnarusk Desna ukr DesnaDzyasna y rayone Charnigava UkrainaHaraktarystykaDayzhynya 1130 kmBasejn 88 900 km Rashod vady 360 m s u vusci VadacyokVytok Golubev Mokh d Mescaznahodzhanne vyoska Yur eva Kaardynaty 54 35 38 pn sh 33 17 55 u d H G Ya OVusce Dnyapro Mescaznahodzhanne syalo Aseshchyna Kaardynaty 50 33 01 pn sh 30 32 16 u d H G Ya OUhil raki 0 13 RazmyashchenneVodnaya sistema Dnyapro Chornae moraRasiya Smalenskaya voblasc Branskaya voblascUkraina Charnigayskaya voblasc Sumskaya voblasc Kieyskaya voblascKrainy Rasiya UkrainaKod u 04010001112106200001410 04010001012106200001410 i 04010000812106200001410vytok vusce Medyyafajly na Vikishovishchy Dayzhynya raki 1187 km u mezhah Ukrainy 591 km ploshcha basejna 88 9 tys km Basejn Dzyasny Byare pachatak na Smalenskim uzvyshshy upadae y Dnyapro vyshej Kieva U verhnim cyachenni beragi peravazhna nizinnyya i zabalochanyya nizhej g Bransk pravy berag pavyshaecca Dalina peravazhna trapecapadobnaya shyrokaya u verhnim i chastkova syarednim cyachenni asimetrychnaya z nizkim levym i vysokim da 35 40 m pravym beragam Paslya ypadzennya r Sejm dalina rasshyraecca Nizhej beragi spadzistyya pyaschanyya Pojma zabalochanaya raka ytvarae shmat rukavoy i staryc Rechyshcha pyaschanae zvilistae nyaystojlivae shmat melej Shyrynya rechyshcha da 450 m glybinya 2 4 m maksimalnaya 17 m Syaredni nahil 1 m km Galoynyya prytoki sprava Sejm i Ascyor zleva Zhyylenne peravazhna snegavoe Ledastay sa snezhnya da krasavika Vyasnoj u pavodku shyroka razlivaecca naziraecca nizkaya letnyaya mezhan amplituda vagannyay uzroynyay vady dasyagae 3 4 m Syaredni gadavy rashod vady y vusci 360 m s Na race znahodzyacca garady Elnya Dzesnagorsk Bransk Charnigay i insh Regulyarnae sudnahodstva ad g Noygarad Severski ZnoskiKatalog richok Ukrayini Kiyiv 1957 S 94 192 s lt a href https wikidata org wiki Track Q71283660 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1899 gt lt a gt Napisanne y adpavednasci z TKP 177 2009 03150 Sposaby i pravily peradachy geagrafichnyh nazvay i terminay Ukrainy na belaruskuyu movu Geografichna enciklopediya Ukrayini V 3 h t T 1 S 316LitaraturaDesna Geografichna enciklopediya Ukrayini V 3 h t Redkol O M Marinich vidpovid red ta in K Ukrayinska Radyanska Enciklopediya im M P Bazhana 1989 T 1 A Zh 416 s il ISBN 5 88500 005 0 ukr Dzyasna Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 6 Dadaizm Zastava Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1998 T 6 576 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0106 0 t 6