Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Земамы́сл (польск.: Siemomysł) — паўлегендарны князь палян з дынастыі Пястаў. Земамысл вядомы толькі з , паводле якой ён атрымаў у спадчну прастол пасля смерці свайго бацькі , быў бацькам першага дакладна вядомага князя Мешкі I і «ў тры разы вышэй падняў памяць пра продкаў сваёй высакароднасцю і годнасцю».
| Земамысл | ||||
|---|---|---|---|---|
| польск.: Siemomysł | ||||
 | ||||
| Нараджэнне | 922 | |||
| Смерць | 950-я | |||
| Род | Пясты | |||
| Бацька | Лешак[d] | |||
| Жонка | Горка[d] | |||
| Дзеці | Мешка I, Чцібар і Адэлаіда[d] | |||
| Веравызнанне | язычніцтва | |||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||
Гістарычнасць Земамысла, як і іншых Пястаў да Мешкі I, ставіцца пад сумнеў. Да нядаўняга часу ў польскай гістарыяграфіі князь называўся няйначай як Ziemomysł (гэта форма атрымала распаўсюджванне дзякуючы папулярнай працы «Генеалогія Пястаў» (1895), аднак у апошні час у святле найноўшых даследаванняў у вобласці польскай анамастыкі яго імя перадаецца як Siemomysł. Гэта розначытанне звязана з тым, што раней этымалогія імя князя прыводзілася ў значэнні «які думае пра зямлю», тады як больш верагодна паходжанне імя ад славянскага слова «семя» ў значэнні сям'я, род.
Гады жыцця і кіравання Земамысла невядомыя. Гіпатэтычна ён павінен быў нарадзіцца каля 930 года (некаторыя даследчыкі мяркуюць, што кіраванне Земамысла было вельмі кароткім, а сам нарадзіўся каля 950 года). Земамыслу звычайна прыпісваюць палітычнае аб'яднанне земляў палян, гаплян і мазаўшан, хоць і не выключаюць, што аб'яднанне магло адбыцца і падчас кіравання яго бацькі. Паводле гіпотэзы Генрыха Лаўмянскага, у 954 годзе Земамысл падтрымаў паўстанне племя ўкран супраць улады немцаў.
Імя жонкі (ці жонак) князя таксама невядома. Па адной з версій, яго жонкай была дачка князя ляхаў , данніка Старажытнарускай дзяржавы Тым часам, недахоп крыніц не дазваляе гаварыць пра гэту версію сур'ёзна. Паводле чэшскай хронікі , маці Мешкі I была , імя якой у іншых крыніцах не сустракаецца, аднак сумніўнасць гэтага было адзначана яшчэ Бальцэрам.
Вядома пра трох сыноў Земамысла. Верагодна, старэйшым быў Мешка, які стаў князем пасля смерці бацькі, хоць старэйшым мог быць і невядомы па імі сын, які памёр у 964 ці 965 гадах (паводле Бальцэра, у 963 годзе). Малодшым сынам Земамысла быў Чцібар.
Цалкам магчыма, што дачкой Земамысла была жонка невядомага па імі паморскага князя. Гэта версія заснавана ў тым ліку і на тым факце, што імя Земамысл насіў , які згадваецца ў крыніцах пад 1046 годам. Тым часам, некаторыя даследчыкі лічаць, што яна была дачкой Мешкі I.
Освальд Бальцэр у сваёй «Генеалогіі Пястаў» прыпісваў Земамыслу сына , які, як лічыцца цяпер, не мае дачынення да дынастыі Пястаў, і дачку , легендарную «Белую княгіню» — папулярны вобраз у ранняй польскай гістарыяграфіі.
Паводле сачыненняў польскіх гісторыкаў XVI—XVII стагоддзяў, дакладнасць якіх сучасныя гісторыкі падвяргаюць сур'ёзным сумневам, Земамысл аказваў дапамогу , нібы, блізкаму сваяку князёў Русі з дынастыі Рурыкавічаў.
Зноскі
- (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- Галл Аноним. Хроника или деяния князей или правителей польских. Книга I // Славянские хроники / перевод Л. М. Поповой. — М.: Глагол, 1996. — С. 334.
- «Великая хроника» о Польше, Руси и их соседях XI—XIII вв. / Под ред. В. Л. Янина; Сост. Л. М. Попова, Н. И. Щавелева. — М.: Издательство Московского университета, 1987. — С. 65-66. — 264 с.
- Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa, 1992 (репринт). — S. 46-47.
- Łowmiański H. Początki Polski. — T. 5. — Warszawa, 1973. — S. 512—513.
- Powierski J. O pochodzeniu imienia Władysław w dynastii piastowskiej. Przyczynek do stosunków polsko-ruskich w X—XII w. // Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Historia. — № 14 (1984). — S. 43.
- Balzer O. Genealogia Piastów. — Wyd. II. — Kraków 2005. — S. 44.
- Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa, 1992 (репринт). — S. 90.
- Łowmiański H. Początki Polski. — T. 5. — Warszawa, 1973. — S. 418.
- Labuda G. Mieszko I // PSB. — T. 21. — 1976. — S. 33.
- Siemomysł // Ludzie pomorskiego średniowiecza, Gdańskie Towarzystwo Naukowe. — Seria popularnonaukowe «Pomorze Gdańskie». — № 13. — 1981ю — S. 124.
- Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa, 1992 (репринт). — S. 71-72.
Літаратура
- «Великая хроника» о Польше, Руси и их соседях XI—XIII вв. / Под ред. В. Л. Янина; Сост. Л. М. Попова, Н. И. Щавелева. — М.: Издательство Московского университета, 1987. — С. 65-66. — 264 с.
- Галл Аноним. Хроника или деяния князей или правителей польских. Книга I // Славянские хроники / перевод Л. М. Поповой. — М.: Глагол, 1996. — С. 334.
- Buczek K. Zagadnienie wiarygodności dwu relacji o początkowych dziejach państwa polskiego // Prace z dziejów Polski Feudalnej ofiarowane Romanowi Grodeckiemu. — Warszawa, 1960. — S. 45.
- Gieysztor A. Siemomysł książę polański // Słownik Starożytności Słowiańskich. — T. 5, 1975. — S. 168.
- Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa-Wrocław, 1992.
- Jasiński K. Siemomysł // Polski Słownik Biograficzny. — T. 37. — 1992. — S. 58-59.
- Koneczny F. Dzieje Polski za Piastówю — Kraków, 1902. — S. 28.
- Łowmiański H. Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu // Początki Państwa Polskiego. — T. 1. — Poznań, 1962.
- Łowmiański H. Początki Polski. — T. 5. — Warszawa, 1973.
- Trawkowski S. Jak powstawała Polska. — Wyd. 5. — Warszawa, 1969.
- Wojciechowski Z. Polska nad Wisłą i Odrą. Katowice, 1939. — S. 34.
- Wyrozumski J. Dzieje Polski piastowskiej (VIII wiek-1370). — Kraków, 1999. — S. 70.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Zemamy sl polsk Siemomysl paylegendarny knyaz palyan z dynastyi Pyastay Zemamysl vyadomy tolki z pavodle yakoj yon atrymay u spadchnu prastol paslya smerci svajgo backi byy backam pershaga dakladna vyadomaga knyazya Meshki I i y try razy vyshej padnyay pamyac pra prodkay svayoj vysakarodnascyu i godnascyu Zemamyslpolsk SiemomyslNaradzhenne 922Smerc 950 yaRod PyastyBacka Leshak d Zhonka Gorka d Dzeci Meshka I Chcibar i Adelaida d Veravyznanne yazychnictva Medyyafajly na Vikishovishchy Gistarychnasc Zemamysla yak i inshyh Pyastay da Meshki I stavicca pad sumney Da nyadaynyaga chasu y polskaj gistaryyagrafii knyaz nazyvaysya nyajnachaj yak Ziemomysl geta forma atrymala raspaysyudzhvanne dzyakuyuchy papulyarnaj pracy Genealogiya Pyastay 1895 adnak u aposhni chas u svyatle najnoyshyh dasledavannyay u voblasci polskaj anamastyki yago imya peradaecca yak Siemomysl Geta roznachytanne zvyazana z tym shto ranej etymalogiya imya knyazya pryvodzilasya y znachenni yaki dumae pra zyamlyu tady yak bolsh veragodna pahodzhanne imya ad slavyanskaga slova semya y znachenni syam ya rod Gady zhyccya i kiravannya Zemamysla nevyadomyya Gipatetychna yon pavinen byy naradzicca kalya 930 goda nekatoryya dasledchyki myarkuyuc shto kiravanne Zemamysla bylo velmi karotkim a sam naradziysya kalya 950 goda Zemamyslu zvychajna prypisvayuc palitychnae ab yadnanne zemlyay palyan gaplyan i mazayshan hoc i ne vyklyuchayuc shto ab yadnanne maglo adbycca i padchas kiravannya yago backi Pavodle gipotezy Genryha Laymyanskaga u 954 godze Zemamysl padtrymay paystanne plemya ykran suprac ulady nemcay Imya zhonki ci zhonak knyazya taksama nevyadoma Pa adnoj z versij yago zhonkaj byla dachka knyazya lyahay dannika Starazhytnaruskaj dzyarzhavy Tym chasam nedahop krynic ne dazvalyae gavaryc pra getu versiyu sur yozna Pavodle cheshskaj hroniki maci Meshki I byla imya yakoj u inshyh krynicah ne sustrakaecca adnak sumniynasc getaga bylo adznachana yashche Balceram Vyadoma pra troh synoy Zemamysla Veragodna starejshym byy Meshka yaki stay knyazem paslya smerci backi hoc starejshym mog byc i nevyadomy pa imi syn yaki pamyor u 964 ci 965 gadah pavodle Balcera u 963 godze Malodshym synam Zemamysla byy Chcibar Calkam magchyma shto dachkoj Zemamysla byla zhonka nevyadomaga pa imi pamorskaga knyazya Geta versiya zasnavana y tym liku i na tym fakce shto imya Zemamysl nasiy yaki zgadvaecca y krynicah pad 1046 godam Tym chasam nekatoryya dasledchyki lichac shto yana byla dachkoj Meshki I Osvald Balcer u svayoj Genealogii Pyastay prypisvay Zemamyslu syna yaki yak lichycca cyaper ne mae dachynennya da dynastyi Pyastay i dachku legendarnuyu Beluyu knyaginyu papulyarny vobraz u rannyaj polskaj gistaryyagrafii Pavodle sachynennyay polskih gistorykay XVI XVII stagoddzyay dakladnasc yakih suchasnyya gistoryki padvyargayuc sur yoznym sumnevam Zemamysl akazvay dapamogu niby blizkamu svayaku knyazyoy Rusi z dynastyi Rurykavichay Znoski unspecified title Praverana 7 zhniynya 2020 Gall Anonim Hronika ili deyaniya knyazej ili pravitelej polskih Kniga I Slavyanskie hroniki perevod L M Popovoj M Glagol 1996 S 334 Velikaya hronika o Polshe Rusi i ih sosedyah XI XIII vv Pod red V L Yanina Sost L M Popova N I Shaveleva M Izdatelstvo Moskovskogo universiteta 1987 S 65 66 264 s Jasinski K Rodowod pierwszych Piastow Warszawa 1992 reprint S 46 47 Lowmianski H Poczatki Polski T 5 Warszawa 1973 S 512 513 Powierski J O pochodzeniu imienia Wladyslaw w dynastii piastowskiej Przyczynek do stosunkow polsko ruskich w X XII w Zeszyty Naukowe Wydzialu Humanistycznego Uniwersytetu Gdanskiego Historia 14 1984 S 43 Balzer O Genealogia Piastow Wyd II Krakow 2005 S 44 Jasinski K Rodowod pierwszych Piastow Warszawa 1992 reprint S 90 Lowmianski H Poczatki Polski T 5 Warszawa 1973 S 418 Labuda G Mieszko I PSB T 21 1976 S 33 Siemomysl Ludzie pomorskiego sredniowiecza Gdanskie Towarzystwo Naukowe Seria popularnonaukowe Pomorze Gdanskie 13 1981yu S 124 Jasinski K Rodowod pierwszych Piastow Warszawa 1992 reprint S 71 72 Litaratura Velikaya hronika o Polshe Rusi i ih sosedyah XI XIII vv Pod red V L Yanina Sost L M Popova N I Shaveleva M Izdatelstvo Moskovskogo universiteta 1987 S 65 66 264 s Gall Anonim Hronika ili deyaniya knyazej ili pravitelej polskih Kniga I Slavyanskie hroniki perevod L M Popovoj M Glagol 1996 S 334 Buczek K Zagadnienie wiarygodnosci dwu relacji o poczatkowych dziejach panstwa polskiego Prace z dziejow Polski Feudalnej ofiarowane Romanowi Grodeckiemu Warszawa 1960 S 45 Gieysztor A Siemomysl ksiaze polanski Slownik Starozytnosci Slowianskich T 5 1975 S 168 Jasinski K Rodowod pierwszych Piastow Warszawa Wroclaw 1992 Jasinski K Siemomysl Polski Slownik Biograficzny T 37 1992 S 58 59 Koneczny F Dzieje Polski za Piastowyu Krakow 1902 S 28 Lowmianski H Dynastia Piastow we wczesnym sredniowieczu Poczatki Panstwa Polskiego T 1 Poznan 1962 Lowmianski H Poczatki Polski T 5 Warszawa 1973 Trawkowski S Jak powstawala Polska Wyd 5 Warszawa 1969 Wojciechowski Z Polska nad Wisla i Odra Katowice 1939 S 34 Wyrozumski J Dzieje Polski piastowskiej VIII wiek 1370 Krakow 1999 S 70