Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Лан (састарэлая перадача Лаон, фр.: Laon) — галоўны горад французскага дэпартамента Эна ў Пікардыі.
Горад Лан фр.: Laon
Лан на карце Францыі   | ||||||||||||||||||||||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Старая частка горада размешчана на ўзгорку вышынёй 188 м, ля падножжа якога распасціраюцца новыя гарадскія кварталы з прамысловымі прадпрыемствамі і вакзалам.
Гісторыя
Размяшчэнне гальскага паселішча на вяршыні натуральнага ўзвышэння заахвоціла рымлян умацаваць гэта месца, даўшы яму назву Laudunum.
У V стагоддзі святы Рэмігій, з’яўляючыся мясцовым выхадцам, прызначыў Лан рэзідэнцыяй аднаго з падначаленых яму біскупаў. Тут нарадзілася , маці Карла Вялікага. Іхныя нашчадкі яшчэ больш узвялічылі горад, зрабіўшы яго адным з галоўных цэнтраў палітычнага жыцця ў . Тут нарадзіліся каралі Францыі Людовік IV і яго сын . Толькі з прыходам да ўлады Гуга Капета ў 987 годзе французскія каралі канчаткова зацвердзілі сваю сталіцу ў Парыжы.
Ключавой падзеяй сярэднявечнай гісторыі Лана было паўстанне мяшчан супраць біскупа , падушанае Людовікам VI. Падчас Стагадовай вайны горад неаднаразова пераходзіў з рук у рукі, аднак у ваеннай гісторыі застаўся дзякуючы 1814 года паміж саюзнікамі расійска-прускімі войскамі пад камандаваннем прускага фельдмаршала , і французамі пад правадырствам Напалеона. Французы беспаспяхова штурмавалі крэпасць Лана на высокім пагорку, а потым адкаціліся пад ударамі Блюхера.
Падчас Франка-прускай вайны ў 1870 годзе нейкі інжынер падарваў парахавы склад, загубіўшы 500 мяшчан і пашкодзіўшы сцяну сабора; ніжні горад моцна пацярпеў ад бамбардзіровак на зыходзе Другой сусветнай вайны.
Славутасці
Галоўнай гарадской славутасцю ва ўсе часы быў — адзін з найбольш дасканалых узораў паўночнафранцузскага гатычнага стылю. Ён быў пабудаваны ў XII стагоддзі, дабудоўваўся ў 1205—1215 гадах. Да таго ж часу належаць будынак суседняга манастыра і царква Святога Марціна. Вялікая падземная зала ў гатычным стылі цяпер прыстасавана пад шпіталь. У гарадскім музеі выстаўлены рэдкія сярэднявечныя рэчы і карціны братоў — ураджэнцаў Лана. У двары музея размяшчаецца капліца, выбудаваная ў XII стагоддзі тампліерамі. На адной з плошчаў стаіць помнік яшчэ аднаму ланцу — , які першым з еўрапейцаў наведаў вярхоўі ракі Місісіпі.
Вядомыя асобы
- Ангеран Картон (каля 1415 — каля 1466) — французскі мастак авіньёнскай школы.
Гарады-пабрацімы
![image]()
, Германія
![image]()
Уінчэстэр, Вялікабрытанія
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лан (горад)- Афіцыйны сайт горада
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Lan Lan sastarelaya peradacha Laon fr Laon galoyny gorad francuzskaga departamenta Ena y Pikardyi Gorad Lan fr Laon Gerb Kraina FrancyyaRegiyon O de FransDepartament EnaKaardynaty 49 33 50 pn sh 3 37 28 u d H G Ya OPloshcha 42 km Vyshynya centra 183 mVodnyya ab ekty Ardon d Naselnictva 26265 chalavek 1999 Shchylnasc 625 chal km Chasavy poyas UTC 1 letam UTC 2Pashtovyya indeksy 02000Aficyjny sajt ville laon fr fr Lan na karce FrancyiMedyyafajly na Vikishovishchy Staraya chastka gorada razmeshchana na yzgorku vyshynyoj 188 m lya padnozhzha yakoga raspascirayucca novyya garadskiya kvartaly z pramyslovymi pradpryemstvami i vakzalam GistoryyaRazmyashchenne galskaga paselishcha na vyarshyni naturalnaga yzvyshennya zaahvocila rymlyan umacavac geta mesca dayshy yamu nazvu Laudunum U V stagoddzi svyaty Remigij z yaylyayuchysya myascovym vyhadcam pryznachyy Lan rezidencyyaj adnago z padnachalenyh yamu biskupay Tut naradzilasya maci Karla Vyalikaga Ihnyya nashchadki yashche bolsh uzvyalichyli gorad zrabiyshy yago adnym z galoynyh centray palitychnaga zhyccya y Tut naradzilisya karali Francyi Lyudovik IV i yago syn Tolki z pryhodam da ylady Guga Kapeta y 987 godze francuzskiya karali kanchatkova zacverdzili svayu stalicu y Paryzhy Klyuchavoj padzeyaj syarednyavechnaj gistoryi Lana bylo paystanne myashchan suprac biskupa padushanae Lyudovikam VI Padchas Stagadovaj vajny gorad neadnarazova perahodziy z ruk u ruki adnak u vaennaj gistoryi zastaysya dzyakuyuchy 1814 goda pamizh sayuznikami rasijska pruskimi vojskami pad kamandavannem pruskaga feldmarshala i francuzami pad pravadyrstvam Napaleona Francuzy bespaspyahova shturmavali krepasc Lana na vysokim pagorku a potym adkacilisya pad udarami Blyuhera Padchas Franka pruskaj vajny y 1870 godze nejki inzhyner padarvay parahavy sklad zagubiyshy 500 myashchan i pashkodziyshy scyanu sabora nizhni gorad mocna pacyarpey ad bambardzirovak na zyhodze Drugoj susvetnaj vajny SlavutasciGaloynaj garadskoj slavutascyu va yse chasy byy adzin z najbolsh daskanalyh uzoray paynochnafrancuzskaga gatychnaga stylyu Yon byy pabudavany y XII stagoddzi dabudoyvaysya y 1205 1215 gadah Da tago zh chasu nalezhac budynak susednyaga manastyra i carkva Svyatoga Marcina Vyalikaya padzemnaya zala y gatychnym styli cyaper prystasavana pad shpital U garadskim muzei vystayleny redkiya syarednyavechnyya rechy i karciny bratoy uradzhencay Lana U dvary muzeya razmyashchaecca kaplica vybudavanaya y XII stagoddzi tamplierami Na adnoj z ploshchay staic pomnik yashche adnamu lancu yaki pershym z eyrapejcay naveday vyarhoyi raki Misisipi Vyadomyya asobyAngeran Karton kalya 1415 kalya 1466 francuzski mastak avinyonskaj shkoly Garady pabracimy Germaniya Uinchester VyalikabrytaniyaSpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Lan gorad Aficyjny sajt gorada