Azərbaycanca
Türkçe
Манпелье (фр.: Montpellier, акс.: Montpelhièr) — горад на поўдні Францыі, у складзе адміністрацыйнага рэгіёна Аксітанія, цэнтр дэпартамента Эро. Раней (да 2016 года) — адміністрацыйны цэнтр рэгіёна Лангедок-Русільён.
Горад Манпелье фр.: Montpellier
Манпелье на карце Францыі  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Гісторыя
Сярэднія вякі
Першае згадванне пра горад у гістарычных дакументах адбываецца ў 985 годзе. Манпелье стаў вядомы ў X стагоддзі як гандлёвы цэнтр, з гандлёвымі сувязямі па ўсяму рэгіёну Міжземнамор’я і багатым яўрэйскім культурным жыццём і традыцыямі талерантнасці да мусульман, яўрэяў і катараў, а пасля і да пратэстантаў. У канцы XII стагоддзя ў Манпелье з’яўляецца медыцынская практыка і ўзгадняецца права выкладаць медыцыну. З 1220 года з’яўляецца неабходнасць арганізаваць медыцынскую адукацыю ў рамках універсітэта, і кардынал Папы Рымскага Ганорыя III прапануе першыя ўніверсітэцкія статуты. У 1289 годзе Папа Рымскі Мікалай IV накіраваў усім студэнтам і дактарам папскае пасланне «Quia Sapientia», такім чынам канчаткова замацаваўшы статус універсітэта ў Манпелье. Створаны медыцынскі ўніверсітэт быў адным з галоўных цэнтраў па навучанні медыцыне ў гэты час.
Пасля Рэфармацыі
У час Рэфармацыі ў XVI стагоддзі многія з жыхароў горада Манпелье сталі пратэстантамі (гугенотамі, як іх называлі ў Францыі), і горад стаў апорай пратэстантаў — праціўнікаў каталіцкай французскай кароны. У 1622 годзе войскі караля Людовіка XIII акружылі горад і ўзялі яго пасля васьмі месяцаў аблогі цытадэлі Манпелье.
Сучасная гісторыя
У XIX стагоддзі горад ператварыўся ў індустрыяльны цэнтр. У 1960-х гадах колькасць насельніцтва рэзка ўзрасла за кошт французскіх перасяленцаў з Алжыра пасля атрымання ім незалежнасці ад Францыі. У 1980—1990 гг. у горадзе ажыццяўляліся буйныя праекты рэканструкцыі.
У Другую сусветную вайну, 13 лютага 1941 г., маршал Петэн, суправаджаемы адміралам Дарланам, сустрэўся з генералам Франка ў Манпелье. Горад бамбілі некалькі разоў за час Другой сусветнай вайны.
У 1993 годзе праходзілі Міжземнаморскія гульні.
Транспарт
З іншымі гарадамі Францыі Манпелье звязаны чыгункаю. Галоўная чыгуначная станцыя — St Roch; тут спыняюцца скорасныя цягнікі TGV.
Аэрапорт Montpellier-Méditerranée размешчаны на паўднёвы ўсход ад Манпелье, у раёне Fréjorgues горада Mauguio.
Гарадскі транспарт Манпелье абслугоўваецца кампаніяй TaM (Transports de l’agglomération de Montpellier). У сетку гарадскога транспарту ўключаны аўтобусы і дзве трамвайныя лініі. Трамваі абедзвюх ліній размаляваныя ў сіне-блакітны і жоўта-аранжавы колеры, якія адпавядаюць напрамкам руху.
Таксама ў 2007 годзе была адкрыта сетка пракату веласіпедаў Vélomagg, якая ахоплівае на цяперашні час 1200 веласіпедаў і 50 станцый.
Архітэктура
Манпелье — адзін з найпрыгажэйшых гарадоў Францыі. Цэнтр горада забудаваны будынкамі ў тыповым міжземнаморскім стылі, але ж і новыя пабудовы, якія прымыкаюць да іх, напрыклад, раён Antigone, дзе размешчаны асноўныя гандлёвыя цэнтры, выкананы ў тым жа міжземнаморскім стылі, што стварае дзіўнае ўражанне цэласнасці горада.
Турызм
Манпелье не толькі прыгожы горад, сумесна са сваім курортным прадмесцем Пероль (Péroles), размешчаным усяго ў 10 км ад цэнтра Манпелье, непасрэдна на ўзбярэжжы Міжземнага мора, але ж ён можа лічыцца і своеасаблівым цэнтрам курортнага жыцця са сваімі пляжамі, не саступаючы Ніцы і Каннам.
Культура
Летам у Манпелье праводзіцца традыцыйны фестываль оперы і музыкі «Радыё Франс-Манпелье», музычная праграма якога ўключае класічную музыку і джаз. Праводзіцца каля 150 мерапрыемстваў, уключаючы оперу, канцэрты, фільмы і лекцыі. Уваход у большасці выпадкаў бясплатны, месца правядзення — гістарычныя плошчы горада і сучасныя канцэртныя залы Le Corum.
Галоўныя славутасці
- Галоўная славутасць горада — плошча Камедыі (Place de la Comédie)
- Музей Фабра
- У гістарычным цэнтры горада знаходзіцца значная колькасць гасцініц
- Батанічны сад Манпелье — найстарэйшы батанічны сад у Францыі, заснаваны ў 1593 годзе
- Сабор Сен-П’ер
- Трыумфальная арка
- Акведук Святога Клімента
- Нацыянальная опера Манпелье
Гарады-пабрацімы
Зноскі
- https://it-ch.topographic-map.com/map-4xpmgp/Montpellier/?center=43.59821%2C3.89693&zoom=18&popup=43.59854%2C3.89664
- (unspecified title) Праверана 30 красавіка 2018.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Манпелье
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Manpele fr Montpellier aks Montpelhier gorad na poydni Francyi u skladze administracyjnaga regiyona Aksitaniya centr departamenta Ero Ranej da 2016 goda administracyjny centr regiyona Langedok Rusilyon Gorad Manpele fr Montpellier Gerb Scyag d Kraina FrancyyaRegiyon AksitaniyaDepartament EroKaardynaty 43 36 43 pn sh 3 52 38 u d H G Ya OMer Elen Mandru Kola Helene Mandroux Colas na 2011 god Pershaya zgadka 985Ploshcha 56 88 km Vyshynya centra 14 mTyp klimatu mizhzemnamorskiVodnyya ab ekty Lez d Mosson d i Verdanson d Naselnictva 257351 chalavek 2010 Shchylnasc 4524 chal km Aglameracyya kalya 542 tys zhyharoy chalavekChasavy poyas UTC 1 letam UTC 2Telefonny kod 33 467Pashtovy indeks 34000 34070 34080 34090 34060Aficyjny sajt montpellier fr fr Manpele na karce FrancyiMedyyafajly na VikishovishchyGistoryyaSyaredniya vyaki Cytadel gorada Manpele Pershae zgadvanne pra gorad u gistarychnyh dakumentah adbyvaecca y 985 godze Manpele stay vyadomy y X stagoddzi yak gandlyovy centr z gandlyovymi suvyazyami pa ysyamu regiyonu Mizhzemnamor ya i bagatym yayrejskim kulturnym zhyccyom i tradycyyami talerantnasci da musulman yayreyay i kataray a paslya i da pratestantay U kancy XII stagoddzya y Manpele z yaylyaecca medycynskaya praktyka i yzgadnyaecca prava vykladac medycynu Z 1220 goda z yaylyaecca neabhodnasc arganizavac medycynskuyu adukacyyu y ramkah universiteta i kardynal Papy Rymskaga Ganoryya III prapanue pershyya yniversiteckiya statuty U 1289 godze Papa Rymski Mikalaj IV nakiravay usim studentam i daktaram papskae paslanne Quia Sapientia takim chynam kanchatkova zamacavayshy status universiteta y Manpele Stvorany medycynski yniversitet byy adnym z galoynyh centray pa navuchanni medycyne y gety chas Paslya Refarmacyi U chas Refarmacyi y XVI stagoddzi mnogiya z zhyharoy gorada Manpele stali pratestantami gugenotami yak ih nazyvali y Francyi i gorad stay aporaj pratestantay praciynikay katalickaj francuzskaj karony U 1622 godze vojski karalya Lyudovika XIII akruzhyli gorad i yzyali yago paslya vasmi mesyacay ablogi cytadeli Manpele Suchasnaya gistoryya U XIX stagoddzi gorad peratvaryysya y industryyalny centr U 1960 h gadah kolkasc naselnictva rezka yzrasla za kosht francuzskih perasyalencay z Alzhyra paslya atrymannya im nezalezhnasci ad Francyi U 1980 1990 gg u goradze azhyccyaylyalisya bujnyya praekty rekanstrukcyi U Druguyu susvetnuyu vajnu 13 lyutaga 1941 g marshal Peten supravadzhaemy admiralam Darlanam sustreysya z generalam Franka y Manpele Gorad bambili nekalki razoy za chas Drugoj susvetnaj vajny U 1993 godze prahodzili Mizhzemnamorskiya gulni TranspartZ inshymi garadami Francyi Manpele zvyazany chygunkayu Galoynaya chygunachnaya stancyya St Roch tut spynyayucca skorasnyya cyagniki TGV Aeraport Montpellier Mediterranee razmeshchany na paydnyovy yshod ad Manpele u rayone Frejorgues gorada Mauguio Garadski transpart Manpele abslugoyvaecca kampaniyaj TaM Transports de l agglomeration de Montpellier U setku garadskoga transpartu yklyuchany aytobusy i dzve tramvajnyya linii Tramvai abedzvyuh linij razmalyavanyya y sine blakitny i zhoyta aranzhavy kolery yakiya adpavyadayuc napramkam ruhu Taksama y 2007 godze byla adkryta setka prakatu velasipeday Velomagg yakaya ahoplivae na cyaperashni chas 1200 velasipeday i 50 stancyj ArhitekturaManpele adzin z najprygazhejshyh garadoy Francyi Centr gorada zabudavany budynkami y typovym mizhzemnamorskim styli ale zh i novyya pabudovy yakiya prymykayuc da ih napryklad rayon Antigone dze razmeshchany asnoynyya gandlyovyya centry vykanany y tym zha mizhzemnamorskim styli shto stvarae dziynae yrazhanne celasnasci gorada TuryzmManpele ne tolki prygozhy gorad sumesna sa svaim kurortnym pradmescem Perol Peroles razmeshchanym usyago y 10 km ad centra Manpele nepasredna na yzbyarezhzhy Mizhzemnaga mora ale zh yon mozha lichycca i svoeasablivym centram kurortnaga zhyccya sa svaimi plyazhami ne sastupayuchy Nicy i Kannam KulturaLetam u Manpele pravodzicca tradycyjny festyval opery i muzyki Radyyo Frans Manpele muzychnaya pragrama yakoga yklyuchae klasichnuyu muzyku i dzhaz Pravodzicca kalya 150 merapryemstvay uklyuchayuchy operu kancerty filmy i lekcyi Uvahod u bolshasci vypadkay byasplatny mesca pravyadzennya gistarychnyya ploshchy gorada i suchasnyya kancertnyya zaly Le Corum Tryumfalnaya arkaSabor Sen P erAkveduk Svyatoga KlimentaNacyyanalnaya opera ManpeleGaloynyya slavutasciGaloynaya slavutasc gorada ploshcha Kamedyi Place de la Comedie Muzej Fabra U gistarychnym centry gorada znahodzicca znachnaya kolkasc gascinic Batanichny sad Manpele najstarejshy batanichny sad u Francyi zasnavany y 1593 godze Sabor Sen P er Tryumfalnaya arka Akveduk Svyatoga Klimenta Nacyyanalnaya opera ManpeleGarady pabracimyBarselona Ispaniya z 1963 goda Gajdelberg Germaniya z 1961 goda Dzhajpur Indyya z 2009 goda Luisvil ZShA z 1955 goda Izrail z 1983 goda Tlemsen Alzhyr z 2009 goda Fes Maroka z 2003 goda Chendu Kitaj z 1971 goda Znoskihttps it ch topographic map com map 4xpmgp Montpellier center 43 59821 2C3 89693 amp zoom 18 amp popup 43 59854 2C3 89664 unspecified title Praverana 30 krasavika 2018 SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Manpele