Шумяцкі раён

Шумяцкі раён (руск.: Шумячский район) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на паўднёвым захадзе Смаленскай вобласці Расіі.

Шумяцкі раён
Шумячский район
Герб Сцяг
Краіна	Расія
Уваходзіць у	Смаленскую вобласць
Уключае	8 муніцыпальных утварэнняў
Адміністрацыйны цэнтр	пгт Шумячы
Дата ўтварэння	1929
Кіраўнік муніцыпальнага ўтварэння	Долусаў Леанід Міхайлавіч
Старшыня раённага Савета дэпутатаў	Буфістаў Яўген Дзмітрыевіч
Насельніцтва (2018)	▼9 375
Шчыльнасць	6,85 чал./км²
Нацыянальны склад	Рускія, Беларусы
Плошча	1367,71 (20-е месца)
Тэлефонны код	48133
Код аўтам. нумароў	67
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Адміністрацыйны цэнтар — гарадскі пасёлак Шумячы.

Геаграфія

Плошча раёна — 1367,71 км².

Тэрытарыяльна раён мяжуе: на паўночным усходзе з Пачынкаўскім, на паўночным захадзе з Хіславіцкім, на поўдні з Ершыцкім, на ўсходзе з Рослаўльскім раёнамі Смаленскай вобласці. На захадзе раён мяжуе з Беларуссю.

Раён размяшчаецца Асцёрскай і Іпуцкай раўнінах. Глебы ў раёне дзярнова-сярэдне- і слабападзолістыя. Лясы займаюць 40,6 % тэрыторыі, галоўным чынам хваёвыя.

Буйныя рэкі: Асцёр, Сож, .

Гісторыя

Упершыню ўтвораны ў 1929 годзе з частак тэрыторый Клімавіцкага і Мсціслаўскага паветаў Магілёўскай губерні і Смаленскай губерні.

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва — 13 580 чал., у тым ліку сельскага 9010 чал. (2007).

Год Колькасць 2002 14 032 2009 11 643 2010 10 897 2011 10 627 Год Колькасць 2012 10 342 2013 10 208 2014 10 031 2015 9 909 Год Колькасць 2016 9 759 2017 9 608 2018 9 375 2019 9 104 Год Колькасць 2020 8 973 2021 8 545 2024 7 974

Беларуская дыяспара

У раёне з 2016 года дзейнічае філіял грамадскай арганізацыі нацыянальнай-культурнай аўтаноміі беларусаў, старшыня якой Леанід Міхайлавіч Долусаў.

Муніцыпальныя-тэрытарыяльнае падзел

З 2006 года ў Шумяцкім раёне 140 населеных пунктаў у складзе аднаго гарадскога і сямі сельскіх паселішчаў:

№	Гарадское і сельскія паселішчы	Адміністрацыйны цэнтр	Колькасць населеных пунктаў	Насельніцтва	Плошча, км²
1	Шумяцкае гарадское паселішча	пгт Шумячы	1	▼3817	7,31
2	Надзейкавіцкае сельскае паселішча	вёска Надзейкавічы	20	▼500	207,30
3		вёска Азёрная	37	▼945	217,14
4		сяло Первамайскі	13	▼1702	279,49
5		станцыя Панятоўка	17	▼708	139,44
6		сяло Рускае	21	▼670	136,09
7		вёска Снегіроўка	22	▼714	233,00
8	Студзянецкае сельскае паселішча	вёска Студзянец	9	319	149,85

Эканоміка

У раёне маюцца радовішчы лёгкоплавких глін катэгорыі «А» для выпуску цэглы маркі 150—200, выпрацоўка пры вырабе 15 млн шт. у год — праз 70 гадоў.

Сельская гаспадарка спецыялізуецца на малочна-мясной жывёлагадоўлі і зерневодстве, ільнаводстве, вырошчванні бульбы. Прамысловасць: Першамайскі шкляны завод (заснаваны ў 1879 годзе), ільнозавод, спіртзавод, хлебакамбінат.

Славутасці

• У раёне знаходзяцца 494 кургана (па берагах рэк).
• Помнік прыроды мясцовага значэння — гай каля вёскі Вігурына Паляна.

Культавыя славутасці

• У вёсцы паўразбураная царква канца XIX — пачатку XX стагоддзяў, стылізаваная пад XVIII стагоддзе.

Транспарт

Аўтадарога «Масква-Варшава» (Варшаўская шаша). Чыгунка Рослаўль — Магілёў.

Асобы

Змітрок Астапенка (1910, в. Сяргееўка — 1944) — рэпрэсаваны беларускі паэт, перакладчык

Зноскі

1. Смоленская область. Общая площадь земель муниципального образования
2. http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126687602"></a>
3. http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667"></a>
4. Оценка численности населения Смоленской области на 1 января 2009-2015 годов
5. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683726"></a>
6. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996"></a>
7. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963"></a>
8. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>
9. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>
10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
11. Оценка численности постоянного населения Смоленской области на 1 января 2018 года
12. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684775"></a>
13. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520"></a>
14. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>
15. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — Росстат, 2024.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126974795"></a>

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шумяцкі раён