Azərbaycanca
Türkçe
SQL (эс-кью-эл, англ.: Structured Query Language — структураваная мова запытаў) — мова запытаў да рэляцыйных баз даных, створаная ў пачатку 1970-х гадоў у адпаведнасці з рэляцыйнай мадэллю Эдгара Кода. Нягледзячы на тое, што мова SQL не адпавядае цалкам рэляцыйнай мадэлі Кода, яна стала найбольш папулярнай мовай баз даных.
Стандарт мовы SQL быў зацверджаны амерыканскім камітэтам ў 1986 годзе і міжнародным камітэтам ISO ў 1987 годзе. З тых часоў стандарт пераглядаўся некалькі разоў, каб дадаць больш функцый і пашырэнняў. Нягледзячы на існаванне стандарта, існуючыя рэалізацыі не адпавядаюць яму у поўнай меры, і большасць праграм, напісаных на SQL, патрабуе змен пры пераносе ў іншыя сістэмы кіравання базамі даных.
Структура
Мова SQL складаецца з 3-ох асноўных частак:
- DDL (Data Definition Language, Мова Азначэння Даных)
- DML (Data Manipulation Language, Мова Апрацоўкі Даных)
- DCL (Data Control Language, Мова Кіравання Данымі)
Стандарты
Стандарт SQL прайшоў праз некалькі рэвізій:
| Год | Назвы | Каментары |
|---|---|---|
| 1986 | SQL-86, SQL-87 | Упершыню апублікаваны . Ратыфікаваны ISO у 1987. |
| 1989 | SQL-89 | Невялікія змены. |
| 1992 | SQL-92, SQL-2 | Істотныя змены. |
| 1999 | SQL:1999, SQL-3 | Дададзеныя рэгулярныя выразы, рэкурсіўныя запыты, трыгеры і некаторыя аб’екта-арыентаваныя новаўвядзенні. |
| 2003 | SQL:2003 | Абвешчаныя XML-залежныя новаўвядзенні. |
| 2006 | SQL:2006 | Стандарт ISO/IEC 9075-14:2006 абвяшчае магчымасці выкарыстання SQL для работы з XML |
| 2008 | SQL:2008 | Змены ў камандзе ORDER BY, даданыя каманды INSTEAD OF, TRUNCATE, FETCH |
| 2011 | SQL:2011 | Дададзеныя часовыя даныя, паляпшэнні ваконных функцый (window functions) і каманды FETCH |
| 2016 | SQL:2016 | Дададзеныя супастаўленне шаблонаў у радках (row pattern matching), функцыі над паліморфнымі табліцамі (polymorphic table functions), аперацыі з данымі ў фармаце JSON, якія захоўваюцца ў сімвальных палях |
| 2019 | SQL:2019 | Дададзена частка 15, шматмерныя масівы |
| 2023 | SQL:2023 | Дададзены тып даных JSON; дададзена частка 16, Property Graph Queries |
Версіі мовы
Першы міжнародны стандарт мовы — SQL1 — быў прыняты ў 1989 годзе (таму яго часам называюць SQL-89). Гэтаму стандарту сёння адпавядае абсалютная большасць рэляцыйных сістэм кіравання базамі даных. Другі стандарт з’явіўся ў 1992 годзе (SQL2 ці SQL-92). Большасць адрозненняў ад першага ў ім выражалася колькаснымі параметрамі. У 1999 годзе на свет з’явілася 3-я версія стандарту SQL3. Яго адрозненні ад другога заключаюцца ўжо не толькі ў «колькасных», але і ў «якасных» параметрах.
Гл. таксама
- Сістэма кіравання базамі даных
Літаратура
- Baronas R. Duomenų bazių valdymo sistemos. — Vilnius: TEV, 2005. (літ.)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
SQL es kyu el angl Structured Query Language strukturavanaya mova zapytay mova zapytay da relyacyjnyh baz danyh stvoranaya y pachatku 1970 h gadoy u adpavednasci z relyacyjnaj madellyu Edgara Koda Nyagledzyachy na toe shto mova SQL ne adpavyadae calkam relyacyjnaj madeli Koda yana stala najbolsh papulyarnaj movaj baz danyh Standart movy SQL byy zacverdzhany amerykanskim kamitetam y 1986 godze i mizhnarodnym kamitetam ISO y 1987 godze Z tyh chasoy standart peraglyadaysya nekalki razoy kab dadac bolsh funkcyj i pashyrennyay Nyagledzyachy na isnavanne standarta isnuyuchyya realizacyi ne adpavyadayuc yamu u poynaj mery i bolshasc pragram napisanyh na SQL patrabue zmen pry peranose y inshyya sistemy kiravannya bazami danyh StrukturaMova SQL skladaecca z 3 oh asnoynyh chastak DDL Data Definition Language Mova Aznachennya Danyh DML Data Manipulation Language Mova Apracoyki Danyh DCL Data Control Language Mova Kiravannya Danymi StandartyStandart SQL prajshoy praz nekalki revizij God Nazvy Kamentary1986 SQL 86 SQL 87 Upershynyu apublikavany Ratyfikavany ISO u 1987 1989 SQL 89 Nevyalikiya zmeny 1992 SQL 92 SQL 2 Istotnyya zmeny 1999 SQL 1999 SQL 3 Dadadzenyya regulyarnyya vyrazy rekursiynyya zapyty trygery i nekatoryya ab ekta aryentavanyya novayvyadzenni 2003 SQL 2003 Abveshchanyya XML zalezhnyya novayvyadzenni 2006 SQL 2006 Standart ISO IEC 9075 14 2006 abvyashchae magchymasci vykarystannya SQL dlya raboty z XML2008 SQL 2008 Zmeny y kamandze ORDER BY dadanyya kamandy INSTEAD OF TRUNCATE FETCH2011 SQL 2011 Dadadzenyya chasovyya danyya palyapshenni vakonnyh funkcyj window functions i kamandy FETCH2016 SQL 2016 Dadadzenyya supastaylenne shablonay u radkah row pattern matching funkcyi nad palimorfnymi tablicami polymorphic table functions aperacyi z danymi y farmace JSON yakiya zahoyvayucca y simvalnyh palyah2019 SQL 2019 Dadadzena chastka 15 shmatmernyya masivy2023 SQL 2023 Dadadzeny typ danyh JSON dadadzena chastka 16 Property Graph QueriesVersii movyPershy mizhnarodny standart movy SQL1 byy prynyaty y 1989 godze tamu yago chasam nazyvayuc SQL 89 Getamu standartu syonnya adpavyadae absalyutnaya bolshasc relyacyjnyh sistem kiravannya bazami danyh Drugi standart z yaviysya y 1992 godze SQL2 ci SQL 92 Bolshasc adroznennyay ad pershaga y im vyrazhalasya kolkasnymi parametrami U 1999 godze na svet z yavilasya 3 ya versiya standartu SQL3 Yago adroznenni ad drugoga zaklyuchayucca yzho ne tolki y kolkasnyh ale i y yakasnyh parametrah Gl taksamaSistema kiravannya bazami danyhLitaraturaBaronas R Duomenu baziu valdymo sistemos Vilnius TEV 2005 lit