Azərbaycanca
Türkçe
Іжора (іжорцы) — фіна-вугорскі народ, у старажытнасці — асноўнае (разам з воддзю) насельніцтва Іжорскай зямлі. Да сярэдзіны XX стагоддзя захоўвалі сваю мову і некаторыя своеасаблівыя рысы матэрыяльнай і духоўнай культуры (у адзежы, ежы, жытле і інш.). У адрозненне ад лютэран-інгерманландцаў, якія пражывалі на тых жа землях, вызнавалі праваслаўе. Да цяперашняга часу амаль цалкам асіміляваны, колькасць носьбітаў роднай мовы — некалькі сотняў чалавек.
| Іжора | |
 | |
| Агульная колькасць | 360 |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання |  Расія: 266 Эстонія: 62 Беларусь: 4 |
| Мова | іжорская, руская, эстонская |
| Рэлігія | праваслаўе |
| Блізкія этнічныя групы | карэлы, вепсы, фіны, квены, эстонцы, водзь |
Культура
Фальклор
Фальклор іжоры вядомы нам па вуснай народнай творчасці — песнях-рунах казачнікаў-рунапеўцаў. Дзіўна, што гэты невялікі па колькасці народ захаваў у сваёй памяці агульны з карэламі і фінамі эпас (вядомы шырокаму чытачу як «Калевала»), асобныя часткі якога (паданне пра Кулерва) аказаліся вядомымі толькі іжорскім рунапеўцам. За паўтара стагоддзя даследаванняў (пачынаючы з 1847 года) фалькларыстам удалося запісаць звыш 120 тыс. старажытных іжорскіх песень так званай «калевальскай» метрыкі ў больш чым 2 тыс. выканаўцаў.
Адна з самых вядомых іжорскіх казальніц — (Праскоўя Нікіціна), якая пражывала на мяжы XIX і XX стагоддзяў на Карэльскім перашыйку і захавала ў сваёй памяці 1343 песні. Таксама славіўся выкананнем рун Антропа Мельнікаў.
Зноскі
- Конькова 2008, с. 264.
- Шлыгина 1994, с. 161.
Літаратура
- Іжора // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 173. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
- Конькова О. И. Структура и освоение пространства в ижорском фольклоре и современные реминисценции // Радловский сборник: научные исследования и музейные проекты МАЭ РАН в 2007 г. / Отв. ред. Ю. К. Чистов, М. А. Рубцова. — СПб.: МАЭ РАН, 2008. — ISBN 978-5-88431-154-1. — С. 264—273.
- Шлыгина Н. В. Ижорцы // Народы России: энциклопедия (руск.) / Гл. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1994. — 479 с. — ISBN 5-85270-082-7. — С. 159—161.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Izhora izhorcy fina vugorski narod u starazhytnasci asnoynae razam z voddzyu naselnictva Izhorskaj zyamli Da syaredziny XX stagoddzya zahoyvali svayu movu i nekatoryya svoeasablivyya rysy materyyalnaj i duhoynaj kultury u adzezhy ezhy zhytle i insh U adroznenne ad lyuteran ingermanlandcay yakiya prazhyvali na tyh zha zemlyah vyznavali pravaslaye Da cyaperashnyaga chasu amal calkam asimilyavany kolkasc nosbitay rodnaj movy nekalki sotnyay chalavek IzhoraAgulnaya kolkasc 360Regiyony prazhyvannya Rasiya 266 Estoniya 62 Belarus 4Mova izhorskaya ruskaya estonskayaReligiya pravaslayeBlizkiya etnichnyya grupy karely vepsy finy kveny estoncy vodzKulturaFalklor Falklor izhory vyadomy nam pa vusnaj narodnaj tvorchasci pesnyah runah kazachnikay runapeycay Dziyna shto gety nevyaliki pa kolkasci narod zahavay u svayoj pamyaci agulny z karelami i finami epas vyadomy shyrokamu chytachu yak Kalevala asobnyya chastki yakoga padanne pra Kulerva akazalisya vyadomymi tolki izhorskim runapeycam Za paytara stagoddzya dasledavannyay pachynayuchy z 1847 goda falklarystam udalosya zapisac zvysh 120 tys starazhytnyh izhorskih pesen tak zvanaj kalevalskaj metryki y bolsh chym 2 tys vykanaycay Adna z samyh vyadomyh izhorskih kazalnic Praskoyya Nikicina yakaya prazhyvala na myazhy XIX i XX stagoddzyay na Karelskim perashyjku i zahavala y svayoj pamyaci 1343 pesni Taksama slaviysya vykanannem run Antropa Melnikay ZnoskiKonkova 2008 s 264 Shlygina 1994 s 161 LitaraturaIzhora Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 7 Zastayka Kantata Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1998 T 7 S 173 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0130 3 t 7 Konkova O I Struktura i osvoenie prostranstva v izhorskom folklore i sovremennye reminiscencii Radlovskij sbornik nauchnye issledovaniya i muzejnye proekty MAE RAN v 2007 g Otv red Yu K Chistov M A Rubcova SPb MAE RAN 2008 ISBN 978 5 88431 154 1 S 264 273 Shlygina N V Izhorcy Narody Rossii enciklopediya rusk Gl red V A Tishkov M Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 1994 479 s ISBN 5 85270 082 7 S 159 161