Azərbaycanca
Türkçe
А́ндхра-Пра́дэш (англ.: Andhra Pradesh) — штат на паўднёвым усходзе Індыі. Гранічыць са штатамі Махараштра, Чхатысгарх і Арыса на поўначы, на поўдні, Карнатака на захадзе і з Бенгальскім залівам на ўсходзе. Займае чацвёртае месца сярод штатаў па плошчы (275 068 км²) і насельніцтву (75,73 млн чалавек, 2001), буйнейшы і найбольш населены штат паўднёвай Індыі. Адміністрацыйны цэнтр — Хайдарабад.
| Андхра-Прадэш | |
|---|---|
| आन्ध्र प्रदेश ఆంధ్ర ప్రదేశ్ آندھرا پردیش Andhra Pradesh | |
 | |
| Краіна | |
| Гімн | Maa Telugu Thalliki[d] |
| Уваходзіць у | |
| Адміністрацыйны цэнтр |
|
| Дата ўтварэння | 1 лістапада 1956 |
| Кіраўнік | Y. S. Jaganmohan Reddy[d] |
| Насельніцтва |
|
| Плошча | 275 068 км² |
 | |
| Часавы пояс | UTC+05:30 |
| Абрэвіятура | IN-AP |
| Код ISO 3166-2 | IN-AP |
| Афіцыйны сайт | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Геаграфія
Андхра-Прадэш умоўна падзяляецца на тры геаграфічныя рэгіёны: Коста (Kosta, Coastal Andhra), Тэлангана (Telangana) і Раяласіма (Rayalaseema). Коста займае прыбярэжныя раўніны паміж Усходнімі Гатамі і Бенгальскім залівам. Тэлангана разлягаецца на захад ад Гатаў на Дэканскім плато. Раяласіма займае паўднёва-ўсходнюю частку штата і размяшчаецца на Дэканскім плато; яна аддзяляецца ад Тэлаганы Наламаскім узвышшам, а ад Косты Усходнімі Гатамі.
У Андхра-Прадэш другая па даўжыні берагавая лінія сярод індыйскіх штатаў — 970 км. Штат перасякаюць дзве вялікія ракі: Гадавары і Крышна.
Насельніцтва
Большасць насельніцтва належыць да тэлугу (85 %), мова тэлугу — другая па распаўсюджанасці ў Індыі. Этнічныя меншасці гавораць на урду (8 %), хіндзі (2,5 %) і тамільскай мове (1,5 %).
Вернікі — індуісты (86 %), мусульмане (9 %), хрысціяне (4 %).
Важнейшыя гарады:
- Хайдэрабад — адміністрацыйны цэнтр і буйнейшы горад штата;
- Гунтур — цэнтр тытунёвай і баваўнянай прамысловасці;
- Тырупаты — галоўны рэлігійны (індуізм) цэнтр краіны;
- Віджаявада — буйны гандлёвы цэнтр штата і чыгуначны вузел;
- Вішакхапатнам — галоўны марскі порт Андхра-Прадэш, база Усходняга камандавання індыйскіх ВМС.
Палітыка
Большасць месцаў у асамблеі штата займае Індыйскі нацыянальны кангрэс. Да 2004 года штатам кіравала партыя , саюзніца Бхаратыя джаната парты па Нацыянальным дэмакратычным альянсе. Саюзная ІНК партыя ў свой час адкалолася ад Тэлугу Дэсам парты з сепаратысцкім праектам стварэння асобнага штата Тэлангана.
Эканоміка
Валавы ўнутраны прадукт — 62 млрд долараў (2005).
Сельская гаспадарка — асноўны сектар эканомікі Андхра-Прадэш. Воды Гадавары і Крышны выкарыстоўваюцца для арашэння рысавых, трысняговых, баваўняных, мангавых і тытунёвых палеткаў.
Штат займае другое месца ў краіне па запасах мінеральных рэсурсаў і першае месца па гідраэлектраэнергетычных магутнасцях.
У апошнія гады ў штаце актыўна развіваюцца інфармацыйныя і біялагічныя тэхналогіі. У 2006—2007 гг. штат Андхра-Прадэш займаў чацвёртае месца сярод усіх штатаў па ўзроўню экспарту IT-прадукцыі (19 млрд рупій).
На тэрыторыі штата размяшчаецца індыйскі касмадром .
Вядомыя асобы
- Сацья Саі Баба
Гл. таксама
- Касмадром Шрыхарыкота
- Горад Элуру
Зноскі
- https://www.census2011.co.in/states.php
Спасылкі
- Урад Андхра-Прадэш Архівавана 15 чэрвеня 2014.
- Інфармацыя пра Андхра-Прадэш на партале The Indian Analyst
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
A ndhra Pra desh angl Andhra Pradesh shtat na paydnyovym ushodze Indyi Granichyc sa shtatami Maharashtra Chhatysgarh i Arysa na poynachy na poydni Karnataka na zahadze i z Bengalskim zalivam na yshodze Zajmae chacvyortae mesca syarod shtatay pa ploshchy 275 068 km i naselnictvu 75 73 mln chalavek 2001 bujnejshy i najbolsh naseleny shtat paydnyovaj Indyi Administracyjny centr Hajdarabad Andhra Pradeshआन ध र प रद श ఆ ధ ర ప రద శ آندھرا پردیش Andhra PradeshKraina IndyyaGimn Maa Telugu Thalliki d Uvahodzic u IndyyaAdministracyjny centr Amaravati d Data ytvarennya 1 listapada 1956Kiraynik Y S Jaganmohan Reddy d Naselnictva 49 634 314 chal 2011 Ploshcha 275 068 km Chasavy poyas UTC 05 30Abreviyatura IN APKod ISO 3166 2 IN APAficyjny sajt Medyyafajly na VikishovishchyGeagrafiyaAndhra Pradesh umoyna padzyalyaecca na try geagrafichnyya regiyony Kosta Kosta Coastal Andhra Telangana Telangana i Rayalasima Rayalaseema Kosta zajmae prybyarezhnyya rayniny pamizh Ushodnimi Gatami i Bengalskim zalivam Telangana razlyagaecca na zahad ad Gatay na Dekanskim plato Rayalasima zajmae paydnyova yshodnyuyu chastku shtata i razmyashchaecca na Dekanskim plato yana addzyalyaecca ad Telagany Nalamaskim uzvyshsham a ad Kosty Ushodnimi Gatami U Andhra Pradesh drugaya pa dayzhyni beragavaya liniya syarod indyjskih shtatay 970 km Shtat perasyakayuc dzve vyalikiya raki Gadavary i Kryshna NaselnictvaBolshasc naselnictva nalezhyc da telugu 85 mova telugu drugaya pa raspaysyudzhanasci y Indyi Etnichnyya menshasci gavorac na urdu 8 hindzi 2 5 i tamilskaj move 1 5 Verniki induisty 86 musulmane 9 hrysciyane 4 Vazhnejshyya garady Hajderabad administracyjny centr i bujnejshy gorad shtata Guntur centr tytunyovaj i bavaynyanaj pramyslovasci Tyrupaty galoyny religijny induizm centr krainy Vidzhayavada bujny gandlyovy centr shtata i chygunachny vuzel Vishakhapatnam galoyny marski port Andhra Pradesh baza Ushodnyaga kamandavannya indyjskih VMS PalitykaBolshasc mescay u asamblei shtata zajmae Indyjski nacyyanalny kangres Da 2004 goda shtatam kiravala partyya sayuznica Bharatyya dzhanata party pa Nacyyanalnym demakratychnym alyanse Sayuznaya INK partyya y svoj chas adkalolasya ad Telugu Desam party z separatysckim praektam stvarennya asobnaga shtata Telangana EkanomikaPlacina GES Nagardzhuna sagar na race Kryshna Valavy ynutrany pradukt 62 mlrd dolaray 2005 Selskaya gaspadarka asnoyny sektar ekanomiki Andhra Pradesh Vody Gadavary i Kryshny vykarystoyvayucca dlya arashennya rysavyh trysnyagovyh bavaynyanyh mangavyh i tytunyovyh paletkay Shtat zajmae drugoe mesca y kraine pa zapasah mineralnyh resursay i pershae mesca pa gidraelektraenergetychnyh magutnascyah U aposhniya gady y shtace aktyyna razvivayucca infarmacyjnyya i biyalagichnyya tehnalogii U 2006 2007 gg shtat Andhra Pradesh zajmay chacvyortae mesca syarod usih shtatay pa yzroynyu ekspartu IT pradukcyi 19 mlrd rupij Na terytoryi shtata razmyashchaecca indyjski kasmadrom Vyadomyya asobySacya Sai BabaGl taksamaKasmadrom Shryharykota Gorad EluruZnoskihttps www census2011 co in states phpSpasylkiUrad Andhra Pradesh Arhivavana 15 chervenya 2014 Infarmacyya pra Andhra Pradesh na partale The Indian Analyst