Асе́ць, восець, лакальная назва асетка — старадаўняя для сушкі , канапель, ільну; тып сушні. Была пашырана ў паўночна-ўсходніх раёнах Беларусі да сярэдзіны 20 ст.
Апісанне
Канструкцыйна больш складаная, чым ёўня. Квадратны або прамавугольны ў плане будынак вянковай канструкцыі з імшанымі сценамі, накрыты саломай, . Унутраная прастора перакрыццем з падзялялася на 2 ярусы. У асеці выкопвалася яма глыбінёй да 2 метраў, у якой знаходзілася печ, абкладзеная каменнем. Печ мела некалькі і чарэннем выходзіла ў 1-ы ярус. Цёплае паветра ад ў ніжнім ярусе праз шчыліны перакрыцця ішло ў верхні ярус, дзе на сушылі снапы. Упоравень з падлогай рабілася квадратная адтуліна, праз якую выграбалася . Замест дзвярэй на ўзроўні 7—8-га вянкоў рабілася вялікая адтуліна, праз якую падавалі снапы і залазілі ў асець. У час сушкі абедзве адтуліны шчыльна зачыняліся.
У сялянскіх гаспадарках XIX — пачатку XX ст. асець будавалі паблізу гумна, стадолы, . Найчасцей асець ставілі ўнутры гумна ля тарцовай сцяны, процілеглай варотам, зрэдку — за гумном. Нярэдка мела «перадасець» , дзе высушанае збожжа.
У фальварках існавалі больш складаныя структуры, дзе 2 асеці злучаліся крытым токам.
Зноскі
- Асець // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
- АСЕЦЬ, восець(недаступная спасылка)
Літаратура
- Асець // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
- Герасіменя В. Асець // Малая краязнаўчая энцыклапедыя / Ганцавіцкі раённы краязнаўча-інфармацыйны партал — Эл.рэсурс gants-region.info
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Ase c vosec lakalnaya nazva asetka staradaynyaya dlya sushki kanapel ilnu typ sushni Byla pashyrana y paynochna yshodnih rayonah Belarusi da syaredziny 20 st ApisanneKanstrukcyjna bolsh skladanaya chym yoynya Kvadratny abo pramavugolny y plane budynak vyankovaj kanstrukcyi z imshanymi scenami nakryty salomaj Unutranaya prastora perakryccem z padzyalyalasya na 2 yarusy U aseci vykopvalasya yama glybinyoj da 2 metray u yakoj znahodzilasya pech abkladzenaya kamennem Pech mela nekalki i charennem vyhodzila y 1 y yarus Cyoplae pavetra ad y nizhnim yaruse praz shchyliny perakryccya ishlo y verhni yarus dze na sushyli snapy Uporaven z padlogaj rabilasya kvadratnaya adtulina praz yakuyu vygrabalasya Zamest dzvyarej na yzroyni 7 8 ga vyankoy rabilasya vyalikaya adtulina praz yakuyu padavali snapy i zalazili y asec U chas sushki abedzve adtuliny shchylna zachynyalisya U syalyanskih gaspadarkah XIX pachatku XX st asec budavali pablizu gumna stadoly Najchascej asec stavili ynutry gumna lya tarcovaj scyany procileglaj varotam zredku za gumnom Nyaredka mela peradasec dze vysushanae zbozhzha U falvarkah isnavali bolsh skladanyya struktury dze 2 aseci zluchalisya krytym tokam ZnoskiAsec Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 2 Arshyca Belaruscy Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 2 480 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0061 7 t 2 ASEC vosec nedastupnaya spasylka LitaraturaAsec Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 2 Arshyca Belaruscy Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1996 T 2 480 s 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0061 7 t 2 Gerasimenya V Asec Malaya krayaznaychaya encyklapedyya Gancavicki rayonny krayaznaycha infarmacyjny partal El resurs gants region info