Васіль Цёмны

Васіль Васілевіч або Васіль Цёмны (1415 — 1462) — вялікі князь маскоўскі з 1425, сын вялікага князя маскоўскага Васіля Дзмітрыевіча.

Васіль II
вялікі князь маскоўскі 27 лютага 1425 — 25 красавіка 1433
Папярэднік	Васіль I Дзмітрыевіч
Пераемнік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
вялікі князь маскоўскі 28 верасня 1433 — 31 сакавіка 1434
Папярэднік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
Пераемнік	Юрый Дзмітрыевіч Звенігародскі
вялікі князь маскоўскі ліпень 1434 — 7 ліпеня 1445
Папярэднік	Васіль Касы
Пераемнік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
вялікі князь маскоўскі 26 кастрычніка 1445 — 12 лютага 1446
Папярэднік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Пераемнік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Гасудар усяе Русі^[d] 17 лютага 1447 — 27 сакавіка 1462
Папярэднік	Дзмітрый Юр’евіч Шамяка
Пераемнік	Іван III Васільевіч
князь каломенскі^[d] красавік 1433 — верасень 1433
Нараджэнне	10 сакавіка 1415 Масква, Вялікае Княства Маскоўскае
Смерць	27 сакавіка 1462 (47 гадоў) Масква, Вялікае Княства Маскоўскае
Месца пахавання	Архангельскі сабор
Род	Юр’евічы^[d]
Бацька	Васіль I Дзмітрыевіч
Маці	Соф’я Вітаўтаўна
Жонка	Марыя Яраслаўна^[d]
Дзеці	Іван III Васільевіч, Ганна Васільеўна^[d], Андрэй Васілевіч Вялікі^[d], Yuri, Duke of Dmitrov and Mozhaisk^[d], Boris Vasilyevich of Volotsk^[d] і Andrey Vasilyevich^[d]
Веравызнанне	Праваслаўная Царква
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

У княжанне Васіля II адбывалася працяглая феадальная міжусобная вайна. Яго сапернікамі выступіла кааліцыя ўдзельных князёў на чале з яго дзядзькам — галіцкім князем Юрыем Дзмітрыевічам і яго сынамі Васілём Касым і Дзмітрыем Шамякам. Падчас войнаў, ускладненых адначасовай барацьбой з Казанню і Вялікім княствам Літоўскім, велікакняжацкі сталец некалькі раз пераходзіў да галіцкіх князёў, якіх падтрымлівалі Ноўгарад і часова Цвер. Васіль II быў аслеплены (1446) Дзмітрыем Шамякам, ад гэтага атрымаў мянушку «Цёмны», аднак урэшце ён у пачатку 1450-х гадоў перамог. Васіль Цёмны ліквідаваў амаль усе дробныя ўдзелы ўнутры Вялікага княства Маскоўскага, умацаваў велікакняжацкую ўладу. У выніку шэрагу паходаў у 1441—1460 гадах узмацнілася залежнасць ад Масквы , Наўгародскай зямлі, Пскова і . Пры падтрымцы Васіля Цёмнага мітрапалітам маскоўскім абраны разанскі епіскап (1448), што значыла фактычную незалежнасці Маскоўскай мітраполіі ад Канстанцінопальскага патрыярха.

Зноскі

1. Василий, имена великих московских князей // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 50.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20078554"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q43200243"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q30239582"></a>
2. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
3. Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku / пад рэд. J. Wolff — Warszawa: 1895. — С. 153–154.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125352562"></a>
4. В. М—н Иоанн III Васильевич // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1894. — Т. XIIIа. — С. 678–681.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892919"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24433625"></a>
5. Вейнберг Л. Б. Анна Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 156–157.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4105994"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25862083"></a>