Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Вялікі пантыфік (лац.: Pontifex maximus) — вышэйшая пасада ў сістэме старажытнарымскага рэспубліканскага жрэцтва. Была створана царом Нумай Пампіліям ў канцы VIII стагоддзя да н. э.
Пасада вялікага пантыфіка займалася пажыццёва. Пасля смерці вялікага пантыфіка жрэцтва выбірала часовага вялікага пантыфіка, а наступны сталы вялікі пантыфік вызначаўся на выбарах. Пасада лічылася ганаровай, хаця і мела шмат абмежаванняў: напрыклад, вялікі пантыфік не меў права датыкацца да трупаў, ажаніцца ў другі раз, пакідаць Італію. Актавіян і пазнейшыя рымскія імператары атрымлівалі пасаду вялікага пантыфіка, і хутка пасада страціла прэстыжнасць. У 382 н. э. імператары адмовіліся ад «паганскага» тытула. Сёння тытул вялікага пантыфіка з'яўляецца адным з тытулаў рымскіх пап.
Спіс вялікіх пантыфікаў
| Імя | Пачатак | Заканчэнне |
|---|---|---|
| Нума Пампілій | ~712 да н. э. | ~672 да н. э. |
| Невядома | ||
| 509 да н. э. | ? | |
| Невядома | ||
| ~460 да н. э. | ~440 да н. э. | |
| 431 да н. э. | 420 да н. э. | |
| 420 да н. э. | 397 да н. э. | |
| 397 да н. э. | 390 да н. э. | |
| 390 да н. э. | ? | |
| Невядома | ||
| 332 да н. э. | ? | |
| Невядома | ||
| 304 да н. э. | ? | |
| Невядома | ||
| 254 да н. э. | 243 да н. э. | |
| 243 да н. э. | 221 да н. э. | |
| ~221 да н. э. | 213 да н. э. | |
| 212 да н. э. | 183 да н. э. | |
| 183 да н. э. | 180 да н. э. | |
| 180 да н. э. | 152 да н. э. | |
| 150 да н. э. | 141 да н. э. | |
| 141 да н. э. | 132 да н. э. | |
| 132 да н. э. | 130 да н. э. | |
| 130 да н. э. | 115 да н. э. | |
| 114 да н. э. | 103 да н. э. | |
| 103 да н. э. | 89 да н. э. | |
| 89 да н. э. | 81 да н. э. | |
| 81 да н. э. | 63 да н. э. | |
| Гай Юлій Цэзар | 63 да н. э. | 44 да н. э. |
| 44 да н. э. | 13 да н. э. | |
| Актавіян | 12 да н. э. | 27 н. э. |
Літаратура
- Боровков П. Образ верховного понтифика у Валерия Максима // Исседон: альманах по древней истории и культуре. Екатеринбург: УрГУ, 2007. Т. IV. ISSN 1683-7037 (руск.)
- Кофанов Л. Л. Роль жреческих коллегий в архаическом Риме и раз-витие жреческого права // Жреческие коллегии в Раннем Риме. М., 2001. (руск.)
- Великий понтифик // Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2007.(недаступная спасылка) (руск.)
- Сморчков А. М. Коллегия понтификов // Жреческие коллегии в Раннем Риме. М., 2001. (руск.)
- Сморчков А. М. Понтифики и собрания граждан (contiones, concilia, comitia) в эпоху римской республики // ВДИ. 2007. № 3. (руск.)
 | Вялікі пантыфік на Вікісховішчы |
|---|
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Vyaliki pantyfik lac Pontifex maximus vyshejshaya pasada y sisteme starazhytnarymskaga respublikanskaga zhrectva Byla stvorana carom Numaj Pampiliyam y kancy VIII stagoddzya da n e Statuya Aygusta yaki prynosic ahvyaru u vobraze vyalikaga pantyfika Rym Muzej Pia Klemencina Pasada vyalikaga pantyfika zajmalasya pazhyccyova Paslya smerci vyalikaga pantyfika zhrectva vybirala chasovaga vyalikaga pantyfika a nastupny staly vyaliki pantyfik vyznachaysya na vybarah Pasada lichylasya ganarovaj hacya i mela shmat abmezhavannyay napryklad vyaliki pantyfik ne mey prava datykacca da trupay azhanicca y drugi raz pakidac Italiyu Aktaviyan i paznejshyya rymskiya imperatary atrymlivali pasadu vyalikaga pantyfika i hutka pasada stracila prestyzhnasc U 382 n e imperatary admovilisya ad paganskaga tytula Syonnya tytul vyalikaga pantyfika z yaylyaecca adnym z tytulay rymskih pap Spis vyalikih pantyfikayImya Pachatak ZakanchenneNuma Pampilij 712 da n e 672 da n e Nevyadoma509 da n e Nevyadoma 460 da n e 440 da n e 431 da n e 420 da n e 420 da n e 397 da n e 397 da n e 390 da n e 390 da n e Nevyadoma332 da n e Nevyadoma304 da n e Nevyadoma254 da n e 243 da n e 243 da n e 221 da n e 221 da n e 213 da n e 212 da n e 183 da n e 183 da n e 180 da n e 180 da n e 152 da n e 150 da n e 141 da n e 141 da n e 132 da n e 132 da n e 130 da n e 130 da n e 115 da n e 114 da n e 103 da n e 103 da n e 89 da n e 89 da n e 81 da n e 81 da n e 63 da n e Gaj Yulij Cezar 63 da n e 44 da n e 44 da n e 13 da n e Aktaviyan 12 da n e 27 n e LitaraturaBorovkov P Obraz verhovnogo pontifika u Valeriya Maksima Issedon almanah po drevnej istorii i kulture Ekaterinburg UrGU 2007 T IV ISSN 1683 7037 rusk Kofanov L L Rol zhrecheskih kollegij v arhaicheskom Rime i raz vitie zhrecheskogo prava Zhrecheskie kollegii v Rannem Rime M 2001 rusk Velikij pontifik Lyubker F Realnyj slovar klassicheskih drevnostej M 2007 nedastupnaya spasylka rusk Smorchkov A M Kollegiya pontifikov Zhrecheskie kollegii v Rannem Rime M 2001 rusk Smorchkov A M Pontifiki i sobraniya grazhdan contiones concilia comitia v epohu rimskoj respubliki VDI 2007 3 rusk Vyaliki pantyfik na Vikishovishchy