Дыэлектрык грэч διά ἤλεκτρον праз бурштын рэчыва якое амаль не праводзіць электрычны ток і можа палярызавацца англ ў зне

Дыэлектрык (грэч. διά + ἤλεκτρον — праз + бурштын) — рэчыва, якое амаль не праводзіць электрычны ток і можа палярызавацца (англ.) ( ў знешнім электрычным полі. Асноўныя ўласцівасці: дыэлектрычная пранікальнасць, дыэлектрычная ўспрымальнасць і электрычная трываласць (прабой дыэлектрыкаў (англ.) ().

Узаемадзеянне электрычнага поля з атамам паводле дыэлектрычнага ўзору

Віды

Дыэлектрыкі бываюць цвёрдыя (бурштын, слюда, шкло і эбаніт), вадкія (вада і трансфарматарнае масла (англ.) () і газападобныя (усе газы). Падзяляюцца на непалярныя (малекулы маюць будову і цэнтры цяжару дадатных і адмоўных зарадаў супадаюць), палярныя (малекулы пры адсутнасці знешняга электрычнага поля маюць адрозны ад 0 дыпольны момант) і іонныя крышталі (крышталічная рашотка з правільным чаргаваннем іонаў розных знакаў і ўтварэннем 2 іонных падрашотак). Адпаведна адрозніваюць электронную (дэфармацыйную), арыентацыйную (дыпольную) і іонную палярызацыю. Механізмы палярызавання залежаць ад віду хімічнай сувязі.

Выкарыстанне

У тэхніцы дыэлектрыкі выкарыстоўваюцца ў якасці электраізаляцыйных (англ.) ( матэрыялаў. У кандэнсатарах служаць для павелічэння ёмістасці. У паўправадніковай электроніцы выкарыстоўваюцца дыэлектрычныя стужкі (аморфныя, шклопадобныя і палімерныя) для ўтварэння структур метал-дыэлектрык-метал і метал-дыэлектрык-паўправаднік. На аснове кантактаў у выглядзе тонкага слоя, які падзяляе 2 звышправаднікі кантакты Джозефсана), створаныя маламагутныя звышвысокачастотныя генератары (англ.) (, хуткадзейныя элементы памяці вылічальных прылад і квантавыя .

Беларусь

У Беларусі даследаванні фізічных уласцівасцей дыэлектрыкаў пачаліся ў 1935 годзе ў Беларускім політэхнічным інстытуце Міхаіл Безбародаў). З 1959 г. вядуцца ў Інстытуце фізікі цвёрдага цела і паўправаднікоў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Зноскі

А. У. Шэлег. Дыэлектрыкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 305. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).

Спасылкі

Диэлектрики (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі

[1] А. У. Шэлег. Дыэлектрыкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 305. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).