Кан

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Кан (значэнні).

Кан (фр.: Caen) — горад і камуна на паўночным захадзе Францыі, сталіца рэгіёна Ніжняя Нармандыя і прэфектура (адміністрацыйны цэнтр) дэпартамента Кальвадос. Дэвіз горада — «адзін Бог, адзін Кароль, адна Вера, адзін Закон» (Un Dieu, un Roy, une Foy, une Loi). Насельніцтва — 114 тыс. чалавек (1999).

Горад Кан фр.: Caen Герб Краіна  Францыя Рэгіён Нармандыя Дэпартамент Кальвадос Каардынаты 49°10′59″ пн. ш. 0°22′10″ з. д.^HGЯO Мэр Філіп Дзюрон Плошча 25,70 км² Вышыня цэнтра 8 м Водныя аб’екты Орна^[d] Насельніцтва 109 630 чалавек (2007) Шчыльнасць 4266 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 2 31 Паштовыя індэксы 14000, 14300 Code INSEE 14118 Афіцыйны сайт ville-caen.fr (фр.) Кан на карце Францыі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Кан размешчаны на берагах ракі , прыкладна за 10 км ад праліва Ла-Манш, які мае сярод турыстаў мянушку «Нармандскай Швейцарыі». З портам на беразе Ла-Манша яго злучае пракладзены на загад Напалеона III марскі канал. Па тэрыторыі горада таксама працякае мноства дробных рэк, галоўным чынам забраных у калектары.

Гісторыя

Першыя весткі пра Кан належаць да часу кіравання герцагаў нармандскіх, адзін з якіх, Вільгельм Заваёўнік, зрабіў Кан сваёй сталіцай. На працягу ўсёй сваёй гісторыі Кан падзяляў лёс Нармандыі; у 1204 годзе разам з ёю перададзены Іаанам Беззямельным французскай кароне. У 1346 годзе англічане ; канчаткова вярнуўся да Францыі горад толькі ў 1450 годзе. У 1432 годзе заснаваў , які за сваю гісторыю не раз закрываўся і аднаўляў працу (у сучасным выглядзе — з 1957 года).

Да адмены Нанцкага эдыкта ў 1685 годзе большасць насельніцтва Кана складалі гугеноты. У гады Вялікай Французскай рэвалюцыі горад далучыўся да жырандыстаў. улетку 1944 года зруйнавала старажытны горад. Старадаўняя забудова на дзве трэці загінула. У 1948—1962 гадах паводле плана Маршала будуецца сучасны горад з прамысловымі і зялёнымі зонамі.

Славутасці

• XI—XII стагоддзяў — адна з найбуйнейшых сярэднявечных крэпасцей на захадзе Еўропы. У наш час там розныя мастацкія і гістарычныя музеі.
• З часоў Вільгельма Заваёўніка ацалелі ўслаўленыя помнікі нармандскай раманікі — пры мужчынскім абацтве і царква Тройцы пры жаночым манастыры. У гэтых храмах да Французскай рэвалюцыі былі пахаваны, адпаведна, сам Вільгельм Заваёўнік і яго жонка Мацільда Фландрская. Фасад саборнай царквы строгі і лаканічны, 90-мятровыя вежы ўвянчаны шпілямі XIII стагоддя. Астатнія будынкі мужчынскага абацтва перабудаваны ў XVII стагоддзі; з 1960 года ў іх змяшчаюцца органы мясцовага самакіравання. Жаночы манастыр моцна паноўлены працамі паплечнікаў .
• Жамчужынай старога Кана лічылася ажурная познегатычная царква Св. Пятра. У 1944 годзе яна была разбурана, у наш час цалкам адрэстаўравана.
• З помнікаў грамадзянскага дойлідства цікавыя асабнякі XVI стагоддзя; у адным з іх нарадзіўся паэт .
• У памяць пра падзеі Другой сусветнай вайны ў 1988 г. адкрыты .

Спорт

• ФК Кан

Гарады-пабрацімы

•  Александрыя, ЗША (1991)
•  Вюрцбург, Германія (1962)
•  Ковентры, Вялікабрытанія (1957)
•  Нашвіл, ЗША
•  Охрыд, Паўночная Македонія (2009)
•  Пернік, Балгарыя
•  Портсмут, Вялікабрытанія
•  Рэшыца, Румынія
•  Стывенс-Пойнт, ЗША
•  Тайчжун, Тайвань
•  Трэвіза, Італія
•  Ціес^[d], Сенегал

Галерэя

• Жаночае абацтва ў Кане
• Канская ратуша (былы мужчынскі манастыр)

Крыніцы

1. https://www.coventry.gov.uk/info/222/twin_towns_and_cities
2. https://ohrid.gov.mk/%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8-%D0%B8-%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8/#1550493792826-104f2237-49593bde-e13530e7-072b

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кан
• Сайт Канскай агламерацыі Архівавана 12 снежня 2007. (фр.)
• Сайт музея «Помнік міру» Архівавана 6 студзеня 2006. (фр.)