Azərbaycanca  AzərbaycancaБеларуская  БеларускаяDeutsch  DeutschEnglish  EnglishFrançais  FrançaisҚазақ  ҚазақLietuvių  LietuviųРусский  Русскийภาษาไทย  ภาษาไทยTürkçe  TürkçeУкраїнська  Українська
Падтрымка
www.global-by3.nina.az

Мангольская мова манг Монгол хэл мова манголаў дзяржаўная мова Манголіі Тэрмін можа ўжывацца шырэй для мангольскай мовы

Мангольская

Мангольская мова (манг.: Монгол хэл, image) — мова манголаў, дзяржаўная мова Манголіі. Тэрмін можа ўжывацца шырэй: для мангольскай мовы Манголіі і Унутранай Манголіі ў Кітаі, для ўсіх моў мангольскай групы, у гістарычным кантэксце для такіх моў як старажытная агульнамангольская і старапісьмовая мангольская мовы. Агульная колькасць носьбітаў - 5,2 млн чал. (2005 г.)

Мангольская
image
Саманазва Монгол хэл, image
Краіны Манголія, Кітай
Афіцыйны статус Манголія, Унутраная Манголія (Кітай)
Агульная колькасць носьбітаў 5,2 млн (2005 г.)
13-17
Класіфікацыя
Катэгорыя Мовы Еўразіі

Алтайскія мовы

Мангольскія мовы
Пісьменнасць старамангольскае пісьмо і кірыліца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 мон 463
ISO 639-1 mn
ISO 639-2 mon
ISO 639-3

mon
khk - халха-мангольская

mvf - знешняя мангольская
Ethnologue mon
ABS ASCL 7902
IETF mn
Glottolog mong1331
image Вікіпедыя на гэтай мове
image
Надпіс на бензакалонцы на мангольскай мове на аснове кірыліцы: "Шунхлай Оху-ын" (Паліва з Расіі)

Сучасная літаратурная мангольская мова Манголіі складзеная на аснове паўночнага халхаскага дыялекта. Да сяр. ХХ ст. існавала некалькі варыянтаў мангольскай пісьмовасці. Першыя пісьмовыя крыніцы на мангольскай мове вядомыя з ХІІІ ст. Яны складаліся на аснове ўйгурскай літарнай вязі. Акрамя таго, у кан. ХІІІ ст. па запыту хана Хубілая тыбецкі вучоны Пагба-лама склаў “квадратную” пісьмовасць на аснове тыбецкіх літар. У XVII ст. джунгарскі манах Зая распрацаваў асновы ўласна мангольскай пісьмовасці. У XVIII ст. узнік яшчэ адзін варыянт мангольскай пісьмовай мовы – саёмбо. У ХІХ ст. манчжурская адміністрацыя ўводзіла пісьмовую мову на аснове лацініцы. Але пісьмовасць на аснове ўйгурскай вязі заставалася асноўнай да 1941 г., калі быў прыняты алфавіт на аснове кірыліцы.

У апошнія гады сярод моладзі Манголіі і манголаў, што жывуць у іншых краінах, таксама ў побыце распаўсюджаная лацінка. Гэта тлумачыцца недахопам тэхнічна-інфармацыйных прыстасаванняў (сотавых тэлефонаў, камп’ютараў, факсаў і г. д.) з раскладкай на кірыліцы.

Ва Унутранай Манголіі афіцыйна карыстаюцца пісьмовасцю на аснове ўйгурскай літарнай вязі.

Аўтар: www.NiNa.Az

Дата публікацыі:

Mangolskaya mova mang Mongol hel mova mangolay dzyarzhaynaya mova Mangolii Termin mozha yzhyvacca shyrej dlya mangolskaj movy Mangolii i Unutranaj Mangolii y Kitai dlya ysih moy mangolskaj grupy u gistarychnym kanteksce dlya takih moy yak starazhytnaya agulnamangolskaya i starapismovaya mangolskaya movy Agulnaya kolkasc nosbitay 5 2 mln chal 2005 g MangolskayaSamanazva Mongol hel Krainy Mangoliya KitajAficyjny status Mangoliya Unutranaya Mangoliya Kitaj Agulnaya kolkasc nosbitay 5 2 mln 2005 g 13 17KlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiAltajskiya movy Mangolskiya movyPismennasc staramangolskae pismo i kirylicaMoynyya kodyDAST 7 75 97 mon 463ISO 639 1 mnISO 639 2 monISO 639 3 mon khk halha mangolskaya mvf zneshnyaya mangolskayaEthnologue monABS ASCL 7902IETF mnGlottolog mong1331Vikipedyya na getaj moveNadpis na benzakaloncy na mangolskaj move na asnove kirylicy Shunhlaj Ohu yn Paliva z Rasii Suchasnaya litaraturnaya mangolskaya mova Mangolii skladzenaya na asnove paynochnaga halhaskaga dyyalekta Da syar HH st isnavala nekalki varyyantay mangolskaj pismovasci Pershyya pismovyya krynicy na mangolskaj move vyadomyya z HIII st Yany skladalisya na asnove yjgurskaj litarnaj vyazi Akramya tago u kan HIII st pa zapytu hana Hubilaya tybecki vuchony Pagba lama sklay kvadratnuyu pismovasc na asnove tybeckih litar U XVII st dzhungarski manah Zaya raspracavay asnovy ylasna mangolskaj pismovasci U XVIII st uznik yashche adzin varyyant mangolskaj pismovaj movy sayombo U HIH st manchzhurskaya administracyya yvodzila pismovuyu movu na asnove lacinicy Ale pismovasc na asnove yjgurskaj vyazi zastavalasya asnoynaj da 1941 g kali byy prynyaty alfavit na asnove kirylicy U aposhniya gady syarod moladzi Mangolii i mangolay shto zhyvuc u inshyh krainah taksama y pobyce raspaysyudzhanaya lacinka Geta tlumachycca nedahopam tehnichna infarmacyjnyh prystasavannyay sotavyh telefonay kamp yutaray faksay i g d z raskladkaj na kirylicy Va Unutranaj Mangolii aficyjna karystayucca pismovascyu na asnove yjgurskaj litarnaj vyazi Dlya palyapshennya artykula pazhadanaZnajsci i dadac spasylki na aytarytetnyya krynicy yakiya pacvyardzhayuc napisanaePeraklasci tekst z inshaj movy na belaruskuyu Estimate from Svantesson et al 2005 141 ol section SpasylkiMangolskaya mova na Omniglot

Верхняя частка