Дзяржа́ўны сцяг Рэспу́блікі Белару́сь, дапушчальны варыянт Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь — чырвона-зялёны сцяг з белым і чырвоным арнаментным малюнкам каля дрэўка.
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь | |
---|---|
![]() | |
Зацверджаны | 7 чэрвеня 1995 (арыгінальны дызайн з арнаментам) 10 лютага 2012 (дызайн з таўсцейшым малюнкам арнаменту, які выкарыстоўваецца зараз) |
Прапорцыя | 1:2 |
Камп’ютарны дызайн | Гарызантальны чырвона-зялёны бікалор у суадносінах 2:1, з чырвоным арнаментам на белай вертыкальнай паласе |
![]() Бела-чырвона-белы сцяг 19 верасня 1991 — 7 чэрвеня 1995 | |
![]() Сцяг, які прынялі па выніках рэферэндуму 1995 года. 7 чэрвеня 1995 — 10 лютага 2012 | |
Прапорцыя | 1:2 |
Бягучы дызайн быў уведзены ў 2012 годзе Дзяржаўным камітэтам па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь і адаптаваны з агульным выглядам сцяга, зацверджаным на рэферэндуме мая 1995 года.
Дзяржаўны сцяг, прыняты ў 1995 годзе, з’яўляецца мадыфікацыяй сцяга БССР 1951 года аўтарства Мікалая Гусева, які выкарыстоўваўся ў той час, калі краіна была адной з рэспублік Савецкага Саюза.
Зменамі, унесенымі ў сцяг савецкай эпохі, былі: выдаленне знакаў камунізму (сярпа, молата і чырвонай зоркі) і «пераварочванне» колераў арнаменту з белага на чырвоным да чырвонага на белым.
Гэтая канструкцыя замяніла гістарычны бела-чырвона-белы сцяг, які выкарыстоўваўся Беларускай Народнай Рэспублікай у 1918 годзе, перш чым Беларусь стала адной з савецкіх рэспублік, і быў вернуты пасля аднаўлення незалежнасці ў 1991 годзе. Бела-чырвона-белы сцяг надалей выкарыстоўваецца нацыянальна скіраванай часткай грамадства Беларусі, шэрагам грамадскіх арганізацый, у тым лику ў акцыях пратэсту супраць рэжыму Аляксандра Лукашэнкі, а таксама беларускай дыяспарай.
Кампазіцыя

Асноўная будова дзяржаўнага сцяга Беларусі была ўпершыню апісана ва Указе Прэзідэнта № 214 ад 7 чэрвеня 1995 года. Сцяг уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з дзвюх гарызантальных палос: чырвоная верхняя паласа пакрывае дзве траціны вышыні сцяга, а зялёная ніжняя паласа пакрывае адну ніжнюю траціну. Вертыкальны арнамент (чырвоны на белым), які займае адну дзявятую частку даўжыні сцяга, змяшчаецца вертыкальна каля флагштока. Суадносіны шырыні да даўжыні сцяга — 1:2.
Сцяг не вельмі адрозніваецца ад сцяга Беларускай ССР, акрамя выдалення сярпа, молата і зоркі і перамены чырвонага колера на белы ў арнаменце. Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка патлумачыў, што чырвоны азначае свабоду і ахвяры продкаў беларусаў у барацьбе за незалежнасць, а зялёны сімвалізуе жыццё. Існуе трохі іншае тлумачэнне: чырвоны колер на сцягу Беларусі сімвалізуе штандары беларускіх палкоў у пераможнай Грунвальдскай бітве з крыжакамі, колер сцягоў Чырвонай Арміі і беларускіх партызанскіх брыгад. Зялёны колер — надзею, вясну і адраджэнне, лясы і палі. Беларускі арнамент — старажытную культуру народа, духоўнае багацце, адзінства.
У 2008 годзе Дзяржаўным камітэтам па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь быў апублікаваны ўказ «СТБ 911—2008: Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь». У ім прыведзены тэхнічныя характарыстыкі дзяржаўнага сцяга, напрыклад, падрабязная інфармацыя аб колерах і арнаменце. Арнамент на дзяржаўным сцягу да 2012 года займаў 1⁄12 частку шырыні сцяга, і знаходзіўся пасярэдзіне белага поля, якое займала 1⁄9 частку ўсяго палатна. У 2014 годзе чырвоны ўзор быў пашыраны на ўсё белае поле і стаў займаць 1⁄9 частку ўсяго палатна.
Колеры
Колеры нацыянальнага сцяга рэгулююцца ў адпаведнасці з «СТБ 911—2008: Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь» і пералічаны ў CIE D65.
Колер | Колеравыя каардынаты | Y10 | |
---|---|---|---|
x10 | y10 | ||
Чырвоны | 0.553 ± 0.010 | 0.318 ± 0.010 | 14.8 ± 1.0 |
Зялёны | 0.297 ± 0.010 | 0.481 ± 0.010 | 29.6 ± 1.0 |
Арнамент

Традыцыйны для Беларусі арнамент, выкананы ў 1917 годзе Матронай Маркевіч, адлюстроўваецца на левым баку сцяга, як гэта было раней на сцягу 1951 года. Падобныя ўзоры часам выкарыстоўваюцца ў тканых вырабах, такіх як народнае адзенне, ручнікі (выкарыстоўваюцца ў штодзённым ужытку і ва ўрачыстых мерапрыемствах: рэлігійныя службы, пахавальныя абрады, хлеб-соль і інш.).
Выкарыстанне сцяга



Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь падымаецца або ўстанаўліваецца:
- на будынку рэзідэнцыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь — пастаянна, за выключэннем выпадкаў, калі ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь на будынку рэзідэнцыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь падымаецца дублікат штандара (сцяга) Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь;
- на будынку Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і на будынку Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь — пастаянна;
- на будынку Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь — пастаянна;
- на будынках органаў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь і іншых дзяржаўных органаў, падпарадкаваных Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь, — пастаянна;
- на будынках рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання і іншых дзяржаўных арганізацый, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь, — пастаянна;
- на будынках Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, агульных і гаспадарчых судоў Рэспублікі Беларусь, органаў , устаноў Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь, мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў — пастаянна, а на будынках, у якіх праводзяцца пасяджэнні мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, — на час правядзення пасяджэнняў;
- на будынках і (або) тэрыторыях дыпламатычных прадстаўніцтваў (уключаючы рэзідэнцыі кіраўнікоў дыпламатычных прадстаўніцтваў), консульскіх устаноў, прадстаўніцтваў Рэспублікі Беларусь пры міжнародных арганізацыях, а таксама спецыяльных місій Рэспублікі Беларусь — у адпаведнасці з нормамі міжнароднага права, правіламі , законамі, правіламі і звычаямі дзяржавы знаходжання;
- на транспартных сродках кіраўнікоў дзяржаў, урадаў і парламентаў, якія прыбылі з афіцыйнымі або працоўнымі візітамі ў Рэспубліку Беларусь, у выпадку, калі іх суправаджае афіцыйная асоба, якая прадстаўляе Рэспубліку Беларусь;
- на марскіх суднах і суднах рачнога флоту, зарэгістраваных у Рэспубліцы Беларусь, — на або гафелі;
- на транспартных сродках кіраўнікоў дыпламатычных прадстаўніцтваў, консульскіх устаноў, прадстаўніцтваў Рэспублікі Беларусь пры міжнародных арганізацыях, а таксама спецыяльных місій Рэспублікі Беларусь — у адпаведнасці з нормамі міжнароднага права, правіламі дыпламатычнага пратакола, законамі, правіламі і звычаямі дзяржавы знаходжання;
- на транспартных сродках, марскіх суднах (на топе пярэдняй мачты або на сігнальнай мачце) і іншых сродках перамяшчэння, на якіх у якасці афіцыйных асоб знаходзяцца , , Прэм’ер-міністр Рэспублікі Беларусь або асобы, якія выконваюць іх абавязкі, — у выпадку знаходжання гэтых асоб у службовых камандзіроўках за мяжой, кіраўнік дэлегацыі, накіраванай ва ўстаноўленым парадку Нацыянальным сходам Рэспублікі Беларусь або Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь, пасол, кіраўнік консульскай установы Рэспублікі Беларусь, пастаянны прадстаўнік Рэспублікі Беларусь пры міжнародных арганізацыях або кіраўнік ці прадстаўнік спецыяльнай місіі Рэспублікі Беларусь — са згоды гэтых асоб;
- на будынках і ў памяшканнях, у якіх праводзіцца галасаванне, — у дні выбараў і рэферэндумаў;
- на будынках і ў памяшканнях, у якіх праводзяцца рэспубліканскія сходы, — у дні правядзення такіх сходаў;
- у аб’яднаннях, злучэннях і воінскіх часцях Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь, іншых войскаў і воінскіх фарміраванняў, якія ствараюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь, — у адпаведнасці з агульнавайсковымі статутамі Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь;
- у пунктах пропуску праз Дзяржаўную мяжу Рэспублікі Беларусь, на памежных заставах, пагранічных пасадах, у іншых падраздзяленнях органаў пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь, якія нясуць службу па ахове Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь;
- на спартыўных арэнах — у час правядзення чэмпіянатаў і пяршынстваў Рэспублікі Беларусь, міжнародных спартыўных спаборніцтваў з удзелам нацыянальных зборных каманд і падчас ўзнагароджання беларускіх спартсменаў — пераможцаў міжнародных спаборніцтваў;
- у службовых кабінетах Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Старшыні Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Прэм’ер-міністра Рэспублікі Беларусь, Старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь і кіраўнікоў іншых дзяржаўных органаў, падпарадкаваных Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь, кіраўнікоў рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання і іншых дзяржаўных арганізацый, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь, суддзяў Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, агульных і гаспадарчых судоў Рэспублікі Беларусь, Генеральнага пракурора Рэспублікі Беларусь, пракурораў абласцей, горада Мінска, раёнаў (гарадоў) і прыраўнаваных да іх пракурораў, старшынь абласных, горада Мінска і міжраённых камітэтаў дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, Старшыні Праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь, начальнікаў галоўных упраўленняў па абласцях і горадзе Мінску, кіраўнікоў аддзяленняў Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь у гарадах, старшынь мясцовых Саветаў дэпутатаў, кіраўнікоў мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, іншых дзяржаўных арганізацый, камандзіраў аб’яднанняў, злучэнняў, воінскіх часцей Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь, іншых войскаў і воінскіх фарміраванняў, якія ствараюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь, у памяшканнях пасяджэнняў Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, Канстытуцыйнага Суда Рэспублікі Беларусь, мясцовых Саветаў дэпутатаў, мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, у залах судовых пасяджэнняў агульных і гаспадарчых судоў Рэспублікі Беларусь, у памяшканнях воінскіх часцей, памяшканнях органаў запісу актаў грамадзянскага стану, памяшканнях урачыстай рэгістрацыі нараджэння і шлюбу, памяшканнях дзяржаўных натарыяльных кантор, памяшканнях дзяржаўных навуковых арганізацый і ўстаноў адукацыі, іншых дзяржаўных арганізацый, памяшканнях, у якіх дэпутаты Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, дэпутаты мясцовых Саветаў дэпутатаў пастаянна прымаюць выбаршчыкаў;
- на іншых аб’ектах у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь можа выкарыстоўвацца падчас дзяржаўных свят і святочных дзён, а таксама пры ўрачыстых мерапрыемствах, якія праводзяцца дзяржаўнымі органамі і іншымі арганізацыямі, грамадзянамі падчас народных, працоўных, сямейных свят і ў іншыя памятныя даты, у тым ліку і без выкарыстання дрэўка (флагштока), пры забеспячэнні неабходнай павагі да Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь.
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, выраблены ў настольным варыянце, можа быць устаноўлены ў памяшканнях, якія выкарыстоўваюцца арганізацыямі і грамадзянамі Рэспублікі Беларусь.
Цяперашняе становішча
З канца 2020 года чырвона-зялёныя сцягі Рэспублікі Беларусь пачалі вывешваць не толькі над будынкамі рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання ці падчас святаў — яны сталі лунаць над адміністрацыйнымі будынкамі, заводамі і ўніверсітэтамі, турмамі і «аўтазакамі», што паспрыяла росту антаганізму да дзяржаўнай сімволікі. У сувязі з выкарыстаннем чырвона-зялёнага сцяга для відэа з допытамі затрыманых на яго фоне, над будынкамі турмаў і над аўтазакамі, ён стаў ператварацца ў вачах грамадзян з нейтральнага сімвала ў сімвал сілавых акцый.
Наверша дрэўка сцяга

Для бела-чырвона-белага сцяга на дрэўку выкарыстоўвалася наверша (металічнае ўпрыгажэнне на флагштоку) ромбападобнай формы з уключаным ў яго шасціканцовым крыжам з беларускага варыянта герба «Пагоня» (патрыяршы крыж з дзвюма перакладзінамі, які паводле формы вядомы ў Беларусі найперш як Крыж Ефрасінні Полацкай).

Паводле ўказа прэзідэнта Лукашэнкі 1995 года, дзяржаўны сцяг павінен вывешвацца на кіі, пафарбаваным у залацісты (вохравы) колер. У іншых частках пратакола ўказана, што наверша мае ромбападобную форму і пафарбавана ў жоўты колер. У наверша ўключана пяціканцовая зорка, падобная да зоркі з дзяржаўнага герба. Такая форма наверша з’яўляецца працягам традыцый савецкага сцяга. Да 2004 года навершы выкарыстоўваліся толькі пры правядзенні цырымоній і іншых ўрачыстых мерапрыемстваў, пасля 2004 года таксама сталі ўсталёўвацца ў службовых кабінетах буйных беларускіх дзяржаўных службоўцаў (прэзідэнта, старшыні Палаты Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, прэм’ер-міністра, старшынь Канстытуцыйнага, Вярхоўнага і Вышэйшага Гаспадарчага Судоў і інш.).
Крымінальная адказнасць за здзек са сцяга
Крымінальнай адказнасці за здзек з дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь (у прыватнасці, са сцяга) прысвечаны артыкул 370 Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь. У ім гаворыцца, што здзек са сцяга цягне за сабой грамадскія работы, або штрафы, або папраўчыя работы на тэрмін да двух гадоў, або арышт на тэрмін да трох месяцаў, або абмежаванне волі на тэрмін да аднаго года.
Першы выпадак здзеку з дзяржаўнага сцяга Беларусі, які меў шырокі грамадскі рэзананс, быў выкананы тагачасным кіраўніком справамі прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Іванам Іванавічам Ціцянковым: 16 мая 1995 г. (праз 2 дні пасля рэферэндуму 1995 г., на які выносілася пытанне аб замене дзяржаўных сімвалаў) Ціцянкоў зняў з будынка Рэзідэнцыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь бела-чырвона-белы сцяг (на той момант вынікі рэферэндуму яшчэ не набылі законную моц, таму сцяг працягваў заставацца дзяржаўным), парваў яго на кавалкі, паставіўшы на кожным свой аўтограф і час з датай, пасля чаго ўзняў па-над Рэзідэнцыяй чырвона-зялёны сцяг, які з’яўляецца дзяржаўным на сённяшні дзень. Падчас крымінальнай справы Ціцянкоў абараняўся, сцвярджаючы, што рабіў гэта без злых намераў, але «каб былі сувеніры на памяць», у выніку чаго быў апраўданы.
Здзекі з дзяржаўнага сцяга не з’яўляюцца ў сучаснай Беларусі рэдкасцю: нягледзячы на суровае пакаранне, асобныя прадстаўнікі апазіцыі, а таксама проста хуліганы даволі часта ажыццяўляюць гэтае злачынства. 15 сакавіка 1997 года ў падчас шэсця дэманстрантыі сарвалі са слупоў дзясяткі дзяржаўных сцягоў, пасля чаго былі распачаты крымінальныя справы супраць некалькіх удзельнікаў акцыі, але да суда яны не дайшлі, бо былі спынены на стадыі следства. 21 ліпеня 1999 года непаўналетняя Надзея Грачуха на Кастрычніцкай плошчы Мінска ў знак пратэсту супраць улады спаліла дзяржаўны сцяг, у выніку чаго суд пакараў яе штрафам. Актывіст апазіцыйнай грамадскай кампаніі «Гавары праўду» Павел Вінаградаў двойчы зневажаў дзяржаўны сцяг: аднойчы ў 2007 г., а потым 19 снежня 2010 г. (ён сарваў яго з будынка Камітэта дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь і кінуў пад ногі дэманстрантаў падчас масавых пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў). Вінаградаў быў пакараны толькі за эпізод 2007 г., бо ў 2010—2011 гг. паралельна праходзіў абвінавачваным па яшчэ адной крымінальнай справе, у выніку чаго ў здзеку са сцяга скончыўся тэрмін даўнасці. 10 ліпеня 2011 г. дзевятнаццацігадовы рабочы з Маларыты разам са сваім знаёмым сарваў дзяржаўны сцяг з будынка мясцовай дзіцячай музычнай школы, пасля чаго 20 ліпеня 2011 г. спаліў яго на вогнішчы ў лясным масіве, размешчаным каля горада, зняўшы свае дзеянні на мабільны тэлефон. Міліцыя знайшла злачынца па трох здымках, выкладзеных ім у інтэрнэт. 25 жніўня 2011 г. па гэтым факце была распачата крымінальная справа.
Гісторыя
Дзяржаўныя сцягі Беларусі ў XX—XXI стст. | |||
---|---|---|---|
![]() | Беларуская Народная Рэспубліка | 1918—1919 гг. | Палотнішча з суадносінамі бакоў 1:2, з трох роўных гарызантальных палос — дзвюх белых і адной чырвонай між імі |
![]() | ССРБ | 1919 г. | Прамавугольнае чырвонае (пунцовае) палотнішча з залатымі літарамі ў верхнім вугле ля тронка ССРБ або надпісам «Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусь» |
![]() | ЛітБел | 1919—1920 гг. | Чырвонае палотнішча з суадносінамі бакоў 1:2 |
![]() | ССРБ | 1920—1927 гг. | Прамавугольнае чырвонае (пунцовае) палотнішча з залатымі літарамі ў верхнім вугле ля тронка ССРБ або надпісам «Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусь» |
![]() | БССР | 1927—1937 гг. | Чырвонае або пунцовае палотнішча, у верхнім вугле якога ля тронка змяшчаюцца залатыя літары «БССР» або надпіс «Беларуская Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка» |
![]() | БССР | 1937—1951 гг. | Чырвонае палотнішча з суадносінамі бакоў 1:2 з выявай у яго верхнім вугле, ля тронка залатых сярпа і молата і над імі — чырвонай пяціканцовай зоркі, аблямаванай залатым шлякам, а ўнізе сярпа і молата залатыя літары — БССР |
![]() | БССР | 1951—1991 гг. | Палотнішча з дзвюх гарызантальна размешчаных палос: верхняй чырвонага колеру і ніжняй зялёнага колеру ў адносінах 2/3:1/3 з выявай у верхнім левым вугле чырвонай паласы залатых сярпа і молата і над імі чырвонай пяціканцовай зоркі, аблямаванай залатым шлякам. Ля трока вертыкальна размяшчаецца арнамент белага колеру на чырвоным полі, які складае 1⁄9 даўжыні сцяга |
![]() | Рэспубліка Беларусь | 1991—1995 гг. | Палотнішча памерамі 1:2, з трох роўных гарызантальных палосаў — дзвюх белых і адной чырвонай між імі |
![]() | Рэспубліка Беларусь | 1995—2012 гг. | Палотнішча памерамі 1:2, падзеленае гарызантальна на чырвоную і зялёную палосы ў прапорцыі адпаведна 2:1. Уздоўж тронка размяшчаецца арнамент, чырвоны на белым фоне. |
![]() | Рэспубліка Беларусь | з 2012 | Палотнішча памерамі 1:2, падзеленае гарызантальна на чырвоную і зялёную палосы ў прапорцыі адпаведна 2:1. Уздоўж тронка размяшчаецца арнамент, чырвоны на белым фоне. |
Бела-чырвона-белы сцяг


Сцяг, які быў афіцыйным ў перыяд з 19 верасня 1991 года па 5 чэрвеня 1995 года, першапачаткова выкарыстоўваўся Беларускай Народнай Рэспублікай (сакавік—снежань 1918 г.). Аўтарам сцяга лічыцца Клаўдзій Сцяпанавіч Дуж-Душэўскі, пры гэтым выкарыстанне сцяга бела-чырвона-белых колераў беларусамі вядомае і раней. Чырвоны і белы колеры традыцыйна выкарыстоўваліся ў дзяржаўнай геральдыцы Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай. Такія ж колеры на традыцыйным для беларускіх земляў гербе «Пагоня», белы вершнік на чырвоным фоне. Успрыняцце гэтага сцяга як нацыянальнага можна патлумачыць яго адпаведнасцю колеравай гаме ў народнай традыцыі і мастацкім гусце — чырвоныя элементы на белай аснове называюць самым распаўсюджаным спалучэннем у беларускім арнаменце.

Бела-чырвона-белая сімволіка актыўна ўжывалася беларускім нацыянальным рухам канца XIX — пачатку XX стагоддзяў. У 1909—1912 гадах стужкі гэтых колераў ужываліся студэнтамі-беларусамі ў Санкт-Пецярбургу. У 1909—1917 гадах ім карысталіся некаторыя беларускія дэмакратычныя і незалежніцкія арганізацыі. У 1916 годзе бела-чырвона-белы сцяг мела арганізацыя «Сувязь незалежнасці і непадзельнасці Беларусі» пад кіраўніцтвам Вацлава Ластоўскага. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 года бела-чырвона-белым сцягам усё часцей карысталіся як сцягам беларусаў наогул. У сакавіку 1917 года значкі з малюнкам бел-чырвона-белага сцяга ўжо прадаваліся ў Мінску. 5 жніўня 1917 года на 1-й сесіі Цэнтральнай рады беларускіх арганізацый у Мінску было пастаноўлена, што ўсе вайскоўцы-беларусы войска Расійскай імперыі мусяць насіць бела-чырвона-белую стужку як дадатковы знак адрознення. Пад бела-чырвона-белымі сцягамі праходзілі з’езды беларускіх вайскоўцаў на франтах, у прыватнасці з’езд беларусаў-вайскоўцаў Паўночнага фронту ў Віцебску (кастрычнік 1917). 7 снежня 1917 года пад бела-чырвона-белымі сцягамі ў Мінску адкрыўся Першы Усебеларускі з’езд, 18 снежня а 3-й гадзіне ночы разагнаны бальшавікамі.
Па разгоне Усебеларускага з’езда бела-чырвона-белы сцяг выкарыстоўваўся яго Выканаўчым камітэтам, а потым Радай БНР, адпаведна стаўшы сцягам Беларускай Народнай Рэспублікі ў 1918—1919 гадах. Бела-чырвона-белы сцяг дагэтуль выкарыстоўваецца ўрадам БНР у выгнанні. Паміж 1921 і 1939 гадамі бела-чырвона-белы сцяг выкарыстоўваўся беларускім нацыянальным рухам ў Заходняй Беларусі (частка Міжваеннай Польшчы): як палітычнымі арганізацыямі, такімі як Беларуская сялянска-работніцкая грамада або Беларуская хрысціянская дэмакратыя; гэтак і непалітычнымі арганізацыямі, як Таварыства беларускай школы. Сцяг таксама выкарыстоўваўся Беларускім асобным батальёнам у арміі Літоўскай Рэспублікі. Пасля паходу Чырвонай Арміі ў заходнебеларускія землі і далучэння Заходня Беларусі да БССР у 1939 годзе сцяг быў забаронены савецкай адміністрацыяй. Таксама сцяг выкарыстоўвала беларуская супольнасць Чэхаславакіі і Латвіі.
Падчас нямецкай акупацыі 1941—1944 гадоў беларускія нацыянальныя колы, якія супрацоўнічалі з нацыстамі, карысталіся бела-чырвона-белым сцягам неафіцыйна, і беспаспяхова дамагаліся ад нямецкіх уладаў афіцыйнага прызнання нацыянальнай сімволікі. Прызнання не было да апошніх дзён акупацыі, пра што сведчыць распараджэнне Рэйхсміністра па акупаваных усходніх тэрыторыях ад 14 чэрвеня 1944 года. Пасля заканчэння Другой сусветнай вайны сцяг выкарыстоўваўся беларускай дыяспарай на захадзе і невялікімі групамі антысавецкага супраціўлення ў самой Беларусі. У канцы 1980-х гг. сцяг зноў пачаў выкарыстоўвацца як сімвал нацыянальнага адраджэння і дэмакратычных перамен у Беларусі. Гэты сцяг стаў дзяржаўным сімвалам Беларусі пасля аднаўлення яе незалежнасці ў 1991 годзе.

Пасля 1995 года бела-чырвона-белы сцяг выкарыстоўваецца як сімвал апазіцыі да рэжыму Аляксандра Лукашэнкі, найперш у акцыях пратэсту пасля прэзідэнцкіх выбараў 2006 і 2010 гадоў, у масавых акцыях на святкаванні Дня Волі, а таксама падчас мемарыяльных шэсцяў «Дзяды» і «Чарнобыльскі шлях». Сцяг афіцыйна не забаранілі для агульнага карыстання, але ён разглядаецца ўладамі як «незарэгістраваны сімвал». Гэта азначае, што дэманстрацыя яго палітычнымі актывістамі або аматарамі спорту можа прывесці да арышту і канфіскацыі сцягоў. У пачатку 2010 года палітычны актывіст Сяргей Каваленка быў затрыманы за размяшчэнне бела-чырвона-белага сцяга на вяршыні ёлкі на цэнтральнай плошчы Віцебска. Суд даў Каваленку тры гады пазбаўлення волі ўмоўна.
Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь адмовілася прызнаць сцяг гісторыка-культурнай каштоўнасцю, у адрозненні ад герба «Пагоня».
Першыя савецкія сцягі
Да 1951 года выкарыстоўваліся некалькі розных сцягоў. Самы ранні сцяг быў просты чырвоны. Ён выкарыстоўваўся ў 1919 годзе ў перыяд існавання літоўска-беларускай ССР. Пасля ўтварэння Беларускай ССР быў дададзены надпіс «ССРБ» залацістым колерам у верхнім правым вугле. Гэтая канструкцыя была створана на падставе першай Канстытуцыі Беларускай ССР. Далейшыя змены сцяга былі замацаваныя ў Канстытуцыі 1927 года, дзе літары былі заменены на «БССР», але агульны выгляд застаўся тым жа. Будова сцяга ў чарговы раз была зменена ў 1937 годзе, калі серп, молат і чырвоная зорка былі размешчаны па-над літарамі. Нарматыў таксама ўпершыню афіцыйна ўсталяваў суадносіны сцяга — 1:2. Гэты сцяг заставаўся ва ўжытку да прыняцця ў 1951 годзе новага сцяга.
Сцяг Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі 1951 года


Сцяг Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі быў прыняты указам 25 снежня 1951 года. Сцяг быў трохі зменены ў 1956 годзе, калі да чырвонай зоркі былі дададзеныя залатыя серп і молат. Характарыстыкі сцяга былі устаноўленыя ў артыкуле 120 Канстытуцыі Беларускай ССР і былі вельмі падобныя да цяперашняга беларускага сцяга. Сцяг меў суадносіны даўжыні да шырыні 1:2, гэтак жа, як сцяг Савецкага Саюза і сцягі іншых чатырнаццаці саюзных рэспублік. Асноўная частка сцяга была чырвонай (сімвалізавала рэвалюцыю), а астатняя — зялёнай (азначала беларускія лясы). Белы арнамент знаходзіўся на чырвоным фоне (падобны арнамент часта выкарыстоўваецца на беларускіх нацыянальных строях). У верхнім вугле сцяга ў чырвонай частцы былі дададзеныя залатыя серп і молат з чырвонаю зоркаю, размешчанай над імі і акрэсленай золатам. Молат сімвалізаваў пралетарыят, а серп — сялянства (у адпаведнасці з савецкай ідэалогіяй гэтыя два знакі разам сімвалізавалі супрацоўніцтва паміж двума сацыяльнымі класамі). Чырвоная зорка жа і дагэтуль звычайна выкарыстоўваецца камуністычнымі партыямі. Яна значыць пяць асноўных (на думку камуністаў) сацыяльных груп: пралетарыят, моладзь, сялянства, вайскоўцаў, навукоўцаў; пяць вядомых кантынентаў; пяць пальцаў рукі працоўнага. Молат, серп і зорка часам не адлюстроўваліся на адваротным баку сцяга. Мэта ўвядзення асобнага сцяга для БССР была наступнай: Беларуская ССР разам з Савецкім Саюзам і УССР у 1945 годзе сталі аднымі з краін-заснавальніц Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, таму ім былі патрэбныя розныя сцягі. Распрацоўшчыкам сцяга быў Мікалай Гусеў.
Гісторыя зацвярджэння на рэферэндуме 1995 года


Пасля атрымання Беларуссю незалежнасці ад СССР у 1991 г. дзяржаўным сцягам быў абвешчаны гістарычны нацыянальны бела-чырвона-белы сцяг. Рэферэндум, дзе прапанавалася прыняць новыя дзяржаўныя сімвалы, адбыўся 14 мая 1995 года. Яўка выбаршчыкаў склала 64,7 %. Новы сцяг быў ухвалены большасцю ў суадносінах 3:1 (75,1 % да 24,9 %). Астатнія тры пытанні таксама былі падтрыманыя выбаршчыкамі. Спосаб правядзення рэферэндуму, а таксама законнасць апытання па нацыянальных сімвалах на рэферэндуме раз’юшана крытыкаваліся апазіцыяй і нацыянальна скіраванай часткай беларускага грамадства. Калі ўлічыць яўку ў 64 %, то ў параўнанні з агульнай колькасцю выбаршчыкаў (насельніцтва з правам голасу) толькі 48,7 % выказаліся за прыняцце мадыфікаванай савецкай сімволікі. Апазіцыйныя партыі, а таксама шэраг грамадскіх арганізацый лічаць, што рэферэндум праваліўся і прызнанне яго вынікаў супярэчыць закону, але паводле беларускага заканадаўства для прызнання вынікаў рэферэндуму дастаткова простая большасць галасоў. Гаворачы пра ўдалыя для яго вынікі рэферэндуму, прэзідэнт Лукашэнка сказаў, што вяртанне сцяга ў савецкім стылі прынесла нацыі пачуццё маладосці і прыемных успамінаў.
Прэзідэнт Лукашэнка спрабаваў правесці аналагічны рэферэндум раней, у 1993 годзе, але не змог атрымаць падтрымку ў парламенце. 21 сакавіка 1995 года, за два месяцы да майскага рэферэндуму 1995 года, Лукашэнка прапанаваў сцяг, які складаўся з двух невялікіх прамавугольнікаў зялёнага і аднаго шырокага прамавугольніка чырвонага колеру. Лёс прапановы на дадзены момант застаецца невядомым. Праз некалькі дзён былі прапанаваныя новыя праекты, якія потым і былі вынесеныя на галасаванне рэферэндуму.
Адказнасць за знявагу над сцягам
з’яўляецца злачынствам, якое згодна з артыкулам 370 Крымінальнага кодэкса Беларусі «караецца грамадскімі работамі, або штрафам, або папраўчымі работамі на тэрмін да 2 гадоў, або арыштам, або абмежаваннем волі на тэрмін да 1 года».
Згодна з артыкулам 8 Закона «Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь» ад 5 ліпеня 2004 года № 301-З «выява Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь можа быць выкарыстана ў дэкаратыўных мэтах у якасці дзяржаўнага і нацыянальнага сімвала такім чынам, каб пры гэтым не была праяўлена непавага да Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь. Не дапускаецца размяшчэнне на Дзяржаўным сцягу Рэспублікі Беларусь надпісаў і графічных малюнкаў незалежна ад спосабу іх нанясення».
Звязаныя сцягі

З моманту ўвядзення сцяга ў 1995 годзе на яго аснове былі зроблены некалькі дадатковых сцягоў, прынятыя дзяржаўнымі органамі.
Прэзідэнцкі штандар, які выкарыстоўваецца з 1997 года, быў прыняты ўказам пад назвай «Аб Штандарце Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь». Штандар выглядае наступным чынам: дзяржаўны сцяг з даданнем беларускага дзяржаўнага герба ў залатым і чырвоным колерах. Суадносіны бакоў штандара (5:6) адрозніваюцца ад дзяржаўнага сцяга, таму штандар амаль квадратны. Ён выкарыстоўваецца на будынках і на транспартных сродках, каб пазначыць прысутнасць прэзідэнта.
У 2001 годзе прэзідэнт Лукашэнка выдаў указ аб стварэнні сцяга Узброеных сіл Беларусі. Сцяг (суадносіны — 1:1,7) мае нацыянальны арнамент па сваёй даўжыні. На пярэдняй частцы сцяга знаходзіцца беларускі герб з надпісам «УЗБРОЕНЫЯ СІЛЫ» (вышэй) і «РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ» (ніжэй); тэкст напісаны залацістым колерам. На адваротным баку сцяга цэнтр утрымлівае сімвал узброеных сіл, а іменна чырвоную зорку, вакол яе вянок з дуба і лаўра. Над сімвалам знаходзіцца фраза «ЗА НАШУ РАДЗІМУ», а ніжэй — поўная назва вайсковай часткі.
Плошча Дзяржаўнага Сцяга

У Мінску існуе плошча, названая ў гонар Дзяржаўнага Сцяга. Яна знаходзіцца на перакрыжаванні пр. Пераможцаў і вул. Арлоўскай насупраць Нацыянальнага выставачнага цэнтра «БелЭкспа» і дапаўняе архітэктурна-паркавы ансамбль, створаны з Палаца Незалежнасці, выставачнага цэнтра і парка Перамогі. Пад размяшчэнне плошчы разглядаліся таксама пляцоўкі каля Палаца Рэспублікі і на ўездзе ў горад. Плошча была адкрытая 2 ліпеня 2013 года.
Флагшток
Да пачатку рэканструкцыі тэрыторыі на гэтым месцы размяшчалася бетонная стэла з гадзіннікам і постаццю бога гандлю Меркурыя, якая была заменена на велізарны з нержавеючай сталі для Дзяржаўнага Сцяга Рэспублікі Беларусь. Дыяметр флагштока складае 30 сантыметраў уверсе і паўтара метра ля падножжа. Вышыня — 70 метраў, верхавіна флагштока з надыходам цемры міргае, выконваючы ролю гарадскога маяка, а таксама падсвечваецца пражэктарамі.
Плошча самога сцяга, выкананага са спецыяльнай воданепранікальнай і невыгаральнай тканіны, складае 100 м² і важыць 25 кг. Палатно сцяга ўздымаецца і апускаецца як аўтаматычна, гэтак і з дапамогай дыстанцыйнага кіравання.
У філатэліі
Падобныя сцягі
![]() | ![]() | ![]() | ![]() | ![]() |
Сцяг Мадагаскара | Сцяг Амана | Сцяг Літоўскай ССР | Сцяг Чачні | Сцяг Татарстана |
Гл. таксама
- Герб Беларусі
- Бела-чырвона-белы сцяг
- Чырвона-зялёны сцяг
- Сцяг Вялікага Княства Літоўскага
Заўвагі
- Дата Указа Прэзідэнта № 214. Невялікая колькасць дэпутатаў Вярхоўнага Савета на чале з Іванам Ціцянковым змянілі сцяг на рэзідэнцыі прэзідэнта яшчэ 16 мая 1995 года (т.б. раней за тое, як абвесцілі вынікі рэферэндуму). Пры гэтым папярэдні сцяг быў разарваны на кавалкі, на якіх распісаліся некаторыя з гэтых чыноўнікаў
Крыніцы
- Указ Президента Республики Беларусь Об утверждении Положения о Государственном флаге Республики Беларусь | Геральдика.ру . Geraldika.ru. Праверана 15 жніўня 2012.
- СТБ 911–2008: Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь. Тэхнічныя характарыстыкі.(нявызн.)(недаступная спасылка). Дзяржаўны камітэт па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь (2008). Архівавана з першакрыніцы 25 жніўня 2019. Праверана 5 жніўня 2010.
- «Нацыянальныя сімвалы» Архівавана 16 лютага 2017. Старонка на афіцыйным сайце Прэзідэнта Беларусі
- Глава государства Александр Лукашенко поздравил соотечественников с Днём Государственного герба и Государственного флага Республики Беларусь.(недаступная спасылка). Белорусские новости (9 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 15 мая 2010. Праверана 8 чэрвеня 2014.
- Рекомендации по использованию государственной символики в учреждениях образования(недаступная спасылка). Министерство образованния Республики Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 12 верасня 2014. Праверана 7 чэрвеня 2014.
- Флаг БЕЛАРУСИ - история, значение, цвета, фото(недаступная спасылка) (9 мая 2010). Архівавана з першакрыніцы 5 ліпеня 2014. Праверана 13 верасня 2014.
- Басаў А. Н., Куркоў І. М. Флагі Беларусі ўчора і сёння / Пер. А. Н. Найдовіч. — Мн.: Полымя, 1994. С. 24.
- «Belarusian Textiles» і «Belarusian Ruchnik» pages on the Virtual Guide to Belarus website
- Закон Рэспублікі Беларусь 5 ліпеня 2004 г. № 301-З «О государственных символах Республики Беларусь», Артыкул 5. Архівавана 4 сакавіка 2016.
- Исполкомы, больницы, лесхозы и тюрьмы массово закупают флаги
- Красно-зеленый флаг: что нужно знать о госсимволе Беларуси
- Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 11 декабря 1991 года № 1302-XII «Об утверждении Положения о Государственном флаге Республики Беларусь» (руск.)(недаступная спасылка). www.pravo.kulichki.com. Архівавана з першакрыніцы 19 чэрвеня 2018. Праверана 8 жніўня 2010.
- Еремеев Б. Гордо реют боевые стяги!(руск.) // Российское военное обозрение : Часопіс. — М.: Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі, верасень 2007. — В. 44. — № 9. Архівавана з першакрыніцы 7 жніўня 2019.
- Указ Президента Республики Беларусь от 7 июня 1995 года № 214 «Об утверждении Положения о Государственном флаге Республики Беларусь» (руск.)(недаступная спасылка). Bankzakonov.com. Архівавана з першакрыніцы 2 снежня 2018. Праверана 8 жніўня 2010.
- Уголовный кодекс Республики Беларусь от 9 июня 1999 года № 275-З (руск.)(недаступная спасылка). Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2011. Праверана 8 жніўня 2010.
- Ціцянкоў рве бел-чырвона-белы сцяг — архіўнае відэа. Артыкул на сайце газеты «Наша Ніва».
- «Чаму мяне адносяць да ворагаў народа, а Ціцянкова — не?» Архівавана 26 верасня 2015. Артыкул на сайце газеты «Народная Воля».
- Іван Ціцянкоў мяркуе, што рэфэрэндум 1995 году пра мову і сымболіку быў «правільны». Артыкул на сайце радыё «Свабода».
- Яшчэ пяць удзельнікаў Плошчы асудзілі на зняволенне.(недаступная спасылка) Артыкул на сайце тэлеканала «БелСат».
- 19-гадовы юнак спаліў у Маларыце дзяржаўны сцяг. Артыкул на сайце газеты «Наша Ніва».
- У Маларыце юнак спаліў дзяржаўны сцяг і выклаў фота ў інтэрнэце. Артыкул на сайце радыё «Еўрарадыё».
- Understanding Belarus and How Western Foreign Policy Misses the Mark — Grigoriĭ Viktorovich Ioffe — Google Books . Books.google.com. Праверана 26 жніўня 2012.
- Наша Ніва(недаступная спасылка). nashaniva.by. Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2012. Праверана 26 жніўня 2012.
- Wilson, Andrew (2021). Belarus. The last European Dictatorship (new edition). New Haven, London:: Yale University Press . p. 384. ISBN 978-0-300-25921-6.
{{cite book}}
: Папярэджанні CS1: залішняя пунктуацыя (спасылка) - Шаланда 2019, с. 6.
- Басаў, Куркоў 1994, с. 19.
- Турук 1921, с. 95.
- Варлыга 1964, с. 142.
- Ляшко М. На АНТ расказалі пра Першы Усебеларускі з’езд, але абрэзалі бела-чырвона-белы сцяг, Наша Ніва, 11 снежня 2017 г.
- (бел.)Андрэй Вашкевіч. Нашы сьцягі над Заходняй // Arche, № 4 (55) — 2007 Архівавана 20 кастрычніка 2007.
- Пытаньне дзяржаўнай сымболікі ў Беларусі: гісторыя і сучасны стан . Pahonia-plakat.narod.ru. Праверана 26 жніўня 2012.
- Цітоў 1999, с. 156.
- Polskie Radio Esperanto — Затрыманьні на рыцарскім фэсьце . .polskieradio.pl. Праверана 28 чэрвеня 2012.
- Congressional Record — Google Books . Books.google.com. Праверана 26 жніўня 2012.
- World Report 2011 - Human Rights Watch — Google Books . Books.google.com. Праверана 26 жніўня 2012.
- Минкульт отказался признать бело-красно-белый флаг историко-культурной ценностью (руск.)(недаступная спасылка). Интернет-портал Open.by. Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2010. Праверана 8 жніўня 2010.
- Статья 32, Конституция Социалистической Советской Республики Белоруссии (1919) Архівавана 28 чэрвеня 2014.. Pravo.by.
- Статья 75, Конституция (Основной закон) Белорусской Социалистической Советской Республики. (1927) Архівавана 28 чэрвеня 2014.. Pravo.by.
- Статья 120, Белорусской Советской Социалистической Республики (1937) Архівавана 27 чэрвеня 2014. — Национальный правовой портал Республики Беларусь «Pravo.by».
-
Указ Президиума ВС БССР от 25.12.1951 О государственном флаге Белорусской ССР (руск.) на Рускіх Вікікрыніцах («Указ Прэзідыума ВС БССР аб дзяржаўным сцягу Беларускай ССР»)
-
Указ Президиума ВС БССР от 8.05.1956 об утверждении Положения о Государственном флаге Белорусской ССР (руск.) на Рускіх Вікікрыніцах («Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР Аб зацвярджэнні Палажэння аб Дзяржаўным сцягу Беларускай ССР»)
- ЦИК РБ::Республиканский референдум 14 мая 1995 года(недаступная спасылка). Web.archive.org (20 ліпеня 2011). Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2011. Праверана 15 жніўня 2012.
- United Nations High Commissioner for Refugees. Refworld | Chronology for Poles in Belarus . UNHCR. Праверана 15 жніўня 2012.
- One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups — James Minahan — Google Books . Books.google.com. Праверана 15 жніўня 2012.
- Belarus: A Denationalized Nation — David Marples — Google Books . Books.google.com. Праверана 15 жніўня 2012.
- Выбарчы кодэкс Рэспублікі Беларусь. Раздзел 24, артыкул 121 . pravo.by. Праверана 7 чэрвеня 2014.(недаступная спасылка)
- Nationalisms Today — Tomasz Kamusella, Krzysztof Jaskułowski — Google Books . Books.google.com (15 чэрвеня 2009). Праверана 26 жніўня 2012.
- (руск.) «Государственный флаг Республики Беларусь» на сайце Vexillographia.ru.
- Уголовный Кодекс Республики Беларусь. Статья. 370. Надругательство над государственными символами (руск.). Kodeksy-by.com. Праверана 28 снежня 2020.
- Закон Республики Беларусь 5 июля 2004 г. № 301-З «О государственных символах Республики Беларусь» (руск.)(недаступная спасылка). Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь. Архівавана з першакрыніцы 5 студзеня 2022. Праверана 28 снежня 2020.
- (руск.) Указ Президента Республики Беларусь 27 марта 1997 г. № 217 Архівавана 10 верасня 2012.
- (руск.) «Флаги армии Беларуси» на сайце Vexillographia.ru.
- Аб прысваенні найменняў састаўным часткам г. Мінска. Рашэнні 26-га склікання № 359/25/26 — 20 верасня 2013 Архівавана 4 кастрычніка 2015.
- Президент Беларуси внес свой вклад в реконструкцию Площади Флага в Минске Архівавана 25 верасня 2013.
Літаратура
- Сцяг дзяржа́ўны Рэспу́блікі Белару́сь // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 316. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Басаў А. Н., Куркоў І. М. Сцягі Беларусі ўчора і сёння / А. Н. Басаў. — Мн.: «Полымя», 1994.
- Варлыга А. Усебеларускі Кангрэс у Менску 18—31 (5—18 ст.ст.) сьнежня 1917 г. (Успаміны дэлегата Кангрэсу) // Запісы Беларускага Інстытуту Навукі й Мастацтва. № 3 (9), 1964. С. 142.
- Турук Ф. Белорусское движение. Очерк истории национального и революционного движения белоруссов. — Москва: Государственное издательство, 1921; Мн.: Картографическая фабрика Белгеодезии, 1994.
- Цітоў А. К. Сфрагістыка і геральдыка Беларусі. — Мн.: РІВШ БДУ, 1999. — 176 с. — ISBN 985-6299-36-5.
- Шаланда А. Кароткі нарыс гісторыі беларускай нацыянальнай і дзяржаўнай сімволікі // Герольд Litherland. № 21, 2019. С. 3—10.
- Ткачоў М. А. Беларуская нацыянальная сімволіка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — С. 391—393. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
- Адамушко В. И., Гербы и флаги Беларуси. — Мн., 2006. — 253 с. — ISBN 985-01-0666-2. (руск.).
- Адамушко В. И., Елинская М. М. Современная геральдика Беларуси. — 2-е изд. — Минск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2014. — 536 с. — ISBN 978-985-11-0786-1. (руск.)
Спасылкі
- Закон Рэспублікі Беларусь 5 ліпеня 2004 г. № 301-З «О государственных символах Республики Беларусь» Архівавана 4 сакавіка 2016.
Гэты артыкул уваходзіць у лік добрых артыкулаў беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі. |
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Artykul pra dzyarzhayny scyag Belarusi y peryyad z 1995 g Pra dzyarzhayny scyag Belarusi y peryyad 1991 1995 gg gl Bela chyrvona bely scyag Dzyarzha yny scyag Respu bliki Belaru s dapushchalny varyyant Dzyarzhayny flag Respubliki Belarus chyrvona zyalyony scyag z belym i chyrvonym arnamentnym malyunkam kalya dreyka Dzyarzhayny scyag Respubliki BelarusZacverdzhany 7 chervenya 1995 aryginalny dyzajn z arnamentam 10 lyutaga 2012 dyzajn z tayscejshym malyunkam arnamentu yaki vykarystoyvaecca zaraz Praporcyya 1 2Kamp yutarny dyzajn Garyzantalny chyrvona zyalyony bikalor u suadnosinah 2 1 z chyrvonym arnamentam na belaj vertykalnaj palaseBela chyrvona bely scyag 19 verasnya 1991 7 chervenya 1995Scyag yaki prynyali pa vynikah referendumu 1995 goda 7 chervenya 1995 10 lyutaga 2012Praporcyya 1 2 Byaguchy dyzajn byy uvedzeny y 2012 godze Dzyarzhaynym kamitetam pa standartyzacyi Respubliki Belarus i adaptavany z agulnym vyglyadam scyaga zacverdzhanym na referendume maya 1995 goda Dzyarzhayny scyag prynyaty y 1995 godze z yaylyaecca madyfikacyyaj scyaga BSSR 1951 goda aytarstva Mikalaya Guseva yaki vykarystoyvaysya y toj chas kali kraina byla adnoj z respublik Saveckaga Sayuza Zmenami unesenymi y scyag saveckaj epohi byli vydalenne znakay kamunizmu syarpa molata i chyrvonaj zorki i peravarochvanne koleray arnamentu z belaga na chyrvonym da chyrvonaga na belym Getaya kanstrukcyya zamyanila gistarychny bela chyrvona bely scyag yaki vykarystoyvaysya Belaruskaj Narodnaj Respublikaj u 1918 godze persh chym Belarus stala adnoj z saveckih respublik i byy vernuty paslya adnaylennya nezalezhnasci y 1991 godze Bela chyrvona bely scyag nadalej vykarystoyvaecca nacyyanalna skiravanaj chastkaj gramadstva Belarusi sheragam gramadskih arganizacyj u tym liku y akcyyah pratestu suprac rezhymu Alyaksandra Lukashenki a taksama belaruskaj dyyasparaj KampazicyyaBudova belaruskaga dzyarzhaynaga scyaga Asnoynaya budova dzyarzhaynaga scyaga Belarusi byla ypershynyu apisana va Ukaze Prezidenta 214 ad 7 chervenya 1995 goda Scyag uyaylyae saboj pramavugolnae palotnishcha yakoe skladaecca z dzvyuh garyzantalnyh palos chyrvonaya verhnyaya palasa pakryvae dzve traciny vyshyni scyaga a zyalyonaya nizhnyaya palasa pakryvae adnu nizhnyuyu tracinu Vertykalny arnament chyrvony na belym yaki zajmae adnu dzyavyatuyu chastku dayzhyni scyaga zmyashchaecca vertykalna kalya flagshtoka Suadnosiny shyryni da dayzhyni scyaga 1 2 Scyag ne velmi adroznivaecca ad scyaga Belaruskaj SSR akramya vydalennya syarpa molata i zorki i perameny chyrvonaga kolera na bely y arnamence Prezident Alyaksandr Lukashenka patlumachyy shto chyrvony aznachae svabodu i ahvyary prodkay belarusay u baracbe za nezalezhnasc a zyalyony simvalizue zhyccyo Isnue trohi inshae tlumachenne chyrvony koler na scyagu Belarusi simvalizue shtandary belaruskih palkoy u peramozhnaj Grunvaldskaj bitve z kryzhakami koler scyagoy Chyrvonaj Armii i belaruskih partyzanskih brygad Zyalyony koler nadzeyu vyasnu i adradzhenne lyasy i pali Belaruski arnament starazhytnuyu kulturu naroda duhoynae bagacce adzinstva U 2008 godze Dzyarzhaynym kamitetam pa standartyzacyi Respubliki Belarus byy apublikavany ykaz STB 911 2008 Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus U im pryvedzeny tehnichnyya haraktarystyki dzyarzhaynaga scyaga napryklad padrabyaznaya infarmacyya ab kolerah i arnamence Arnament na dzyarzhaynym scyagu da 2012 goda zajmay 1 12 chastku shyryni scyaga i znahodziysya pasyaredzine belaga polya yakoe zajmala 1 9 chastku ysyago palatna U 2014 godze chyrvony yzor byy pashyrany na ysyo belae pole i stay zajmac 1 9 chastku ysyago palatna Kolery Kolery nacyyanalnaga scyaga regulyuyucca y adpavednasci z STB 911 2008 Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus i peralichany y CIE D65 Standartny koler yzoru Dzyarzhaynaga scyaga Koler Koleravyya kaardynaty Y10x10 y10Chyrvony 0 553 0 010 0 318 0 010 14 8 1 0Zyalyony 0 297 0 010 0 481 0 010 29 6 1 0Arnament Arnament na dzyarzhaynym scyagu Belarusi Tradycyjny dlya Belarusi arnament vykanany y 1917 godze Matronaj Markevich adlyustroyvaecca na levym baku scyaga yak geta bylo ranej na scyagu 1951 goda Padobnyya yzory chasam vykarystoyvayucca y tkanyh vyrabah takih yak narodnae adzenne ruchniki vykarystoyvayucca y shtodzyonnym uzhytku i va yrachystyh merapryemstvah religijnyya sluzhby pahavalnyya abrady hleb sol rusk i insh Vykarystanne scyagaScyag lunae nad administracyjnym budynkam u Minsku Aytazak u Minsku z chyrvona zyalyonym dzyarzhaynym scyagam Respubliki Belarus Zhniven 2020Saldat z chyrvona zyalyonym dzyarzhaynym scyagam padchas pratestay 2020 goda y Minsku Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus padymaecca abo ystanaylivaecca na budynku rezidencyi Prezidenta Respubliki Belarus pastayanna za vyklyuchennem vypadkay kali y adpavednasci z zakanadaystvam Respubliki Belarus na budynku rezidencyi Prezidenta Respubliki Belarus padymaecca dublikat shtandara scyaga Prezidenta Respubliki Belarus na budynku Palaty pradstaynikoy Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus i na budynku Saveta Respubliki Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus pastayanna na budynku Saveta Ministray Respubliki Belarus pastayanna na budynkah organay Kamiteta dzyarzhaynaga kantrolyu Respubliki Belarus i inshyh dzyarzhaynyh organay padparadkavanyh Prezidentu Respubliki Belarus pastayanna na budynkah respublikanskih organay dzyarzhaynaga kiravannya i inshyh dzyarzhaynyh arganizacyj padparadkavanyh Uradu Respubliki Belarus pastayanna na budynkah Kanstytucyjnaga Suda Respubliki Belarus agulnyh i gaspadarchyh sudoy Respubliki Belarus organay ustanoy Nacyyanalnaga banka Respubliki Belarus myascovyh Savetay deputatay myascovyh vykanaychyh i rasparadchyh organay pastayanna a na budynkah u yakih pravodzyacca pasyadzhenni myascovyh Savetay deputatay myascovyh vykanaychyh i rasparadchyh organay na chas pravyadzennya pasyadzhennyay na budynkah i abo terytoryyah dyplamatychnyh pradstaynictvay uklyuchayuchy rezidencyi kiraynikoy dyplamatychnyh pradstaynictvay konsulskih ustanoy pradstaynictvay Respubliki Belarus pry mizhnarodnyh arganizacyyah a taksama specyyalnyh misij Respubliki Belarus u adpavednasci z normami mizhnarodnaga prava pravilami zakonami pravilami i zvychayami dzyarzhavy znahodzhannya na transpartnyh srodkah kiraynikoy dzyarzhay uraday i parlamentay yakiya prybyli z aficyjnymi abo pracoynymi vizitami y Respubliku Belarus u vypadku kali ih supravadzhae aficyjnaya asoba yakaya pradstaylyae Respubliku Belarus na marskih sudnah i sudnah rachnoga flotu zaregistravanyh u Respublicy Belarus na abo gafeli na transpartnyh srodkah kiraynikoy dyplamatychnyh pradstaynictvay konsulskih ustanoy pradstaynictvay Respubliki Belarus pry mizhnarodnyh arganizacyyah a taksama specyyalnyh misij Respubliki Belarus u adpavednasci z normami mizhnarodnaga prava pravilami dyplamatychnaga pratakola zakonami pravilami i zvychayami dzyarzhavy znahodzhannya na transpartnyh srodkah marskih sudnah na tope pyarednyaj machty abo na signalnaj machce i inshyh srodkah peramyashchennya na yakih u yakasci aficyjnyh asob znahodzyacca Prem er ministr Respubliki Belarus abo asoby yakiya vykonvayuc ih abavyazki u vypadku znahodzhannya getyh asob u sluzhbovyh kamandziroykah za myazhoj kiraynik delegacyi nakiravanaj va ystanoylenym paradku Nacyyanalnym shodam Respubliki Belarus abo Savetam Ministray Respubliki Belarus pasol kiraynik konsulskaj ustanovy Respubliki Belarus pastayanny pradstaynik Respubliki Belarus pry mizhnarodnyh arganizacyyah abo kiraynik ci pradstaynik specyyalnaj misii Respubliki Belarus sa zgody getyh asob na budynkah i y pamyashkannyah u yakih pravodzicca galasavanne u dni vybaray i referendumay na budynkah i y pamyashkannyah u yakih pravodzyacca respublikanskiya shody u dni pravyadzennya takih shoday u ab yadnannyah zluchennyah i voinskih chascyah Uzbroenyh Sil Respubliki Belarus inshyh vojskay i voinskih farmiravannyay yakiya stvarayucca y adpavednasci z zakanadaystvam Respubliki Belarus u adpavednasci z agulnavajskovymi statutami Uzbroenyh Sil Respubliki Belarus u punktah propusku praz Dzyarzhaynuyu myazhu Respubliki Belarus na pamezhnyh zastavah pagranichnyh pasadah u inshyh padrazdzyalennyah organay pagranichnaj sluzhby Respubliki Belarus yakiya nyasuc sluzhbu pa ahove Dzyarzhaynaj myazhy Respubliki Belarus na spartyynyh arenah u chas pravyadzennya chempiyanatay i pyarshynstvay Respubliki Belarus mizhnarodnyh spartyynyh spabornictvay z udzelam nacyyanalnyh zbornyh kamand i padchas yznagarodzhannya belaruskih spartsmenay peramozhcay mizhnarodnyh spabornictvay u sluzhbovyh kabinetah Prezidenta Respubliki Belarus Starshyni Palaty pradstaynikoy Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Starshyni Saveta Respubliki Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Prem er ministra Respubliki Belarus Starshyni Kamiteta dzyarzhaynaga kantrolyu Respubliki Belarus i kiraynikoy inshyh dzyarzhaynyh organay padparadkavanyh Prezidentu Respubliki Belarus kiraynikoy respublikanskih organay dzyarzhaynaga kiravannya i inshyh dzyarzhaynyh arganizacyj padparadkavanyh Uradu Respubliki Belarus suddzyay Kanstytucyjnaga Suda Respubliki Belarus agulnyh i gaspadarchyh sudoy Respubliki Belarus Generalnaga prakurora Respubliki Belarus prakuroray ablascej gorada Minska rayonay garadoy i pryraynavanyh da ih prakuroray starshyn ablasnyh gorada Minska i mizhrayonnyh kamitetay dzyarzhaynaga kantrolyu Respubliki Belarus Starshyni Praylennya Nacyyanalnaga banka Respubliki Belarus nachalnikay galoynyh upraylennyay pa ablascyah i goradze Minsku kiraynikoy addzyalennyay Nacyyanalnaga banka Respubliki Belarus u garadah starshyn myascovyh Savetay deputatay kiraynikoy myascovyh vykanaychyh i rasparadchyh organay inshyh dzyarzhaynyh arganizacyj kamandziray ab yadnannyay zluchennyay voinskih chascej Uzbroenyh Sil Respubliki Belarus inshyh vojskay i voinskih farmiravannyay yakiya stvarayucca y adpavednasci z zakanadaystvam Respubliki Belarus u pamyashkannyah pasyadzhennyay Palaty pradstaynikoy Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Saveta Respubliki Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus Saveta Ministray Respubliki Belarus Kanstytucyjnaga Suda Respubliki Belarus myascovyh Savetay deputatay myascovyh vykanaychyh i rasparadchyh organay u zalah sudovyh pasyadzhennyay agulnyh i gaspadarchyh sudoy Respubliki Belarus u pamyashkannyah voinskih chascej pamyashkannyah organay zapisu aktay gramadzyanskaga stanu pamyashkannyah urachystaj registracyi naradzhennya i shlyubu pamyashkannyah dzyarzhaynyh nataryyalnyh kantor pamyashkannyah dzyarzhaynyh navukovyh arganizacyj i ystanoy adukacyi inshyh dzyarzhaynyh arganizacyj pamyashkannyah u yakih deputaty Palaty pradstaynikoy Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus deputaty myascovyh Savetay deputatay pastayanna prymayuc vybarshchykay na inshyh ab ektah u adpavednasci z zakanadaychymi aktami Respubliki Belarus Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus mozha vykarystoyvacca padchas dzyarzhaynyh svyat i svyatochnyh dzyon a taksama pry yrachystyh merapryemstvah yakiya pravodzyacca dzyarzhaynymi organami i inshymi arganizacyyami gramadzyanami padchas narodnyh pracoynyh syamejnyh svyat i y inshyya pamyatnyya daty u tym liku i bez vykarystannya dreyka flagshtoka pry zabespyachenni neabhodnaj pavagi da Dzyarzhaynaga scyaga Respubliki Belarus Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus vyrableny y nastolnym varyyance mozha byc ustanoyleny y pamyashkannyah yakiya vykarystoyvayucca arganizacyyami i gramadzyanami Respubliki Belarus Cyaperashnyae stanovishcha Z kanca 2020 goda chyrvona zyalyonyya scyagi Respubliki Belarus pachali vyveshvac ne tolki nad budynkami respublikanskih organay dzyarzhaynaga kiravannya ci padchas svyatay yany stali lunac nad administracyjnymi budynkami zavodami i yniversitetami turmami i aytazakami shto paspryyala rostu antaganizmu da dzyarzhaynaj simvoliki U suvyazi z vykarystannem chyrvona zyalyonaga scyaga dlya videa z dopytami zatrymanyh na yago fone nad budynkami turmay i nad aytazakami yon stay peratvaracca y vachah gramadzyan z nejtralnaga simvala y simval silavyh akcyj Naversha dreyka scyaga Naversha dreyka dlya bela chyrvona belaga scyaga Dlya bela chyrvona belaga scyaga na dreyku vykarystoyvalasya naversha metalichnae yprygazhenne na flagshtoku rombapadobnaj formy z uklyuchanym y yago shascikancovym kryzham z belaruskaga varyyanta gerba Pagonya patryyarshy kryzh z dzvyuma perakladzinami yaki pavodle formy vyadomy y Belarusi najpersh yak Kryzh Efrasinni Polackaj Nakanechnik dreyka scyaga Pavodle ykaza prezidenta Lukashenki 1995 goda dzyarzhayny scyag pavinen vyveshvacca na kii pafarbavanym u zalacisty vohravy koler U inshyh chastkah pratakola ykazana shto naversha mae rombapadobnuyu formu i pafarbavana y zhoyty koler U naversha yklyuchana pyacikancovaya zorka padobnaya da zorki z dzyarzhaynaga gerba Takaya forma naversha z yaylyaecca pracyagam tradycyj saveckaga scyaga Da 2004 goda navershy vykarystoyvalisya tolki pry pravyadzenni cyrymonij i inshyh yrachystyh merapryemstvay paslya 2004 goda taksama stali ystalyoyvacca y sluzhbovyh kabinetah bujnyh belaruskih dzyarzhaynyh sluzhboycay prezidenta starshyni Palaty Nacyyanalnaga shodu Respubliki Belarus prem er ministra starshyn Kanstytucyjnaga Vyarhoynaga i Vyshejshaga Gaspadarchaga Sudoy i insh Kryminalnaya adkaznasc za zdzek sa scyaga Kryminalnaj adkaznasci za zdzek z dzyarzhaynyh simvalay Respubliki Belarus u pryvatnasci sa scyaga prysvechany artykul 370 Kryminalnaga kodeksa Respubliki Belarus U im gavorycca shto zdzek sa scyaga cyagne za saboj gramadskiya raboty abo shtrafy abo papraychyya raboty na termin da dvuh gadoy abo arysht na termin da troh mesyacay abo abmezhavanne voli na termin da adnago goda Pershy vypadak zdzeku z dzyarzhaynaga scyaga Belarusi yaki mey shyroki gramadski rezanans byy vykanany tagachasnym kiraynikom spravami prezidenta Respubliki Belarus Ivanam Ivanavicham Cicyankovym 16 maya 1995 g praz 2 dni paslya referendumu 1995 g na yaki vynosilasya pytanne ab zamene dzyarzhaynyh simvalay Cicyankoy znyay z budynka Rezidencyi Prezidenta Respubliki Belarus bela chyrvona bely scyag na toj momant vyniki referendumu yashche ne nabyli zakonnuyu moc tamu scyag pracyagvay zastavacca dzyarzhaynym parvay yago na kavalki pastaviyshy na kozhnym svoj aytograf i chas z dataj paslya chago yznyay pa nad Rezidencyyaj chyrvona zyalyony scyag yaki z yaylyaecca dzyarzhaynym na syonnyashni dzen Padchas kryminalnaj spravy Cicyankoy abaranyaysya scvyardzhayuchy shto rabiy geta bez zlyh nameray ale kab byli suveniry na pamyac u vyniku chago byy apraydany Zdzeki z dzyarzhaynaga scyaga ne z yaylyayucca y suchasnaj Belarusi redkascyu nyagledzyachy na surovae pakaranne asobnyya pradstayniki apazicyi a taksama prosta huligany davoli chasta azhyccyaylyayuc getae zlachynstva 15 sakavika 1997 goda y padchas shescya demanstrantyi sarvali sa slupoy dzyasyatki dzyarzhaynyh scyagoy paslya chago byli raspachaty kryminalnyya spravy suprac nekalkih udzelnikay akcyi ale da suda yany ne dajshli bo byli spyneny na stadyi sledstva 21 lipenya 1999 goda nepaynaletnyaya Nadzeya Grachuha na Kastrychnickaj ploshchy Minska y znak pratestu suprac ulady spalila dzyarzhayny scyag u vyniku chago sud pakaray yae shtrafam Aktyvist apazicyjnaj gramadskaj kampanii Gavary praydu Pavel Vinagraday dvojchy znevazhay dzyarzhayny scyag adnojchy y 2007 g a potym 19 snezhnya 2010 g yon sarvay yago z budynka Kamiteta dzyarzhaynaj byaspeki Respubliki Belarus i kinuy pad nogi demanstrantay padchas masavyh pratestay paslya prezidenckih vybaray Vinagraday byy pakarany tolki za epizod 2007 g bo y 2010 2011 gg paralelna prahodziy abvinavachvanym pa yashche adnoj kryminalnaj sprave u vyniku chago y zdzeku sa scyaga skonchyysya termin daynasci 10 lipenya 2011 g dzevyatnaccacigadovy rabochy z Malaryty razam sa svaim znayomym sarvay dzyarzhayny scyag z budynka myascovaj dzicyachaj muzychnaj shkoly paslya chago 20 lipenya 2011 g spaliy yago na vognishchy y lyasnym masive razmeshchanym kalya gorada znyayshy svae dzeyanni na mabilny telefon Milicyya znajshla zlachynca pa troh zdymkah vykladzenyh im u internet 25 zhniynya 2011 g pa getym fakce byla raspachata kryminalnaya sprava GistoryyaDzyarzhaynyya scyagi Belarusi y XX XXI stst Vyyava Nazva dzyarzhavy Chas ApisanneBelaruskaya Narodnaya Respublika 1918 1919 gg Palotnishcha z suadnosinami bakoy 1 2 z troh roynyh garyzantalnyh palos dzvyuh belyh i adnoj chyrvonaj mizh imiSSRB 1919 g Pramavugolnae chyrvonae puncovae palotnishcha z zalatymi litarami y verhnim vugle lya tronka SSRB abo nadpisam Sacyyalistychnaya Saveckaya Respublika Belarus LitBel 1919 1920 gg Chyrvonae palotnishcha z suadnosinami bakoy 1 2SSRB 1920 1927 gg Pramavugolnae chyrvonae puncovae palotnishcha z zalatymi litarami y verhnim vugle lya tronka SSRB abo nadpisam Sacyyalistychnaya Saveckaya Respublika Belarus BSSR 1927 1937 gg Chyrvonae abo puncovae palotnishcha u verhnim vugle yakoga lya tronka zmyashchayucca zalatyya litary BSSR abo nadpis Belaruskaya Sacyyalistychnaya Saveckaya Respublika BSSR 1937 1951 gg Chyrvonae palotnishcha z suadnosinami bakoy 1 2 z vyyavaj u yago verhnim vugle lya tronka zalatyh syarpa i molata i nad imi chyrvonaj pyacikancovaj zorki ablyamavanaj zalatym shlyakam a ynize syarpa i molata zalatyya litary BSSRBSSR 1951 1991 gg Palotnishcha z dzvyuh garyzantalna razmeshchanyh palos verhnyaj chyrvonaga koleru i nizhnyaj zyalyonaga koleru y adnosinah 2 3 1 3 z vyyavaj u verhnim levym vugle chyrvonaj palasy zalatyh syarpa i molata i nad imi chyrvonaj pyacikancovaj zorki ablyamavanaj zalatym shlyakam Lya troka vertykalna razmyashchaecca arnament belaga koleru na chyrvonym poli yaki skladae 1 9 dayzhyni scyagaRespublika Belarus 1991 1995 gg Palotnishcha pamerami 1 2 z troh roynyh garyzantalnyh palosay dzvyuh belyh i adnoj chyrvonaj mizh imiRespublika Belarus 1995 2012 gg Palotnishcha pamerami 1 2 padzelenae garyzantalna na chyrvonuyu i zyalyonuyu palosy y praporcyi adpavedna 2 1 Uzdoyzh tronka razmyashchaecca arnament chyrvony na belym fone Respublika Belarus z 2012 Palotnishcha pamerami 1 2 padzelenae garyzantalna na chyrvonuyu i zyalyonuyu palosy y praporcyi adpavedna 2 1 Uzdoyzh tronka razmyashchaecca arnament chyrvony na belym fone Bela chyrvona bely scyag Asnoyny artykul Bela chyrvona bely scyag Byly scyag vykarystoyvaysya y 1918 godze neaficyjna y Zahodnyaj Belarusi da 1939 goda a taksama y peryyad z 19 verasnya 1991 g pa 5 chervenya 1995 g Scyag yaki byy aficyjnym y peryyad z 19 verasnya 1991 goda pa 5 chervenya 1995 goda pershapachatkova vykarystoyvaysya Belaruskaj Narodnaj Respublikaj sakavik snezhan 1918 g Aytaram scyaga lichycca Klaydzij Scyapanavich Duzh Dusheyski pry getym vykarystanne scyaga bela chyrvona belyh koleray belarusami vyadomae i ranej Chyrvony i bely kolery tradycyjna vykarystoyvalisya y dzyarzhaynaj geraldycy Vyalikaga Knyastva Litoyskaga i Rechy Paspalitaj Takiya zh kolery na tradycyjnym dlya belaruskih zemlyay gerbe Pagonya bely vershnik na chyrvonym fone Usprynyacce getaga scyaga yak nacyyanalnaga mozhna patlumachyc yago adpavednascyu koleravaj game y narodnaj tradycyi i mastackim gusce chyrvonyya elementy na belaj asnove nazyvayuc samym raspaysyudzhanym spaluchennem u belaruskim arnamence Svyatkavannya stagoddzya abvyashchennya nezalezhnasci Belaruskaj Narodnaj Respubliki y Minsku z bela chyrvona belymi scyagami Bela chyrvona belaya simvolika aktyyna yzhyvalasya belaruskim nacyyanalnym ruham kanca XIX pachatku XX stagoddzyay U 1909 1912 gadah stuzhki getyh koleray uzhyvalisya studentami belarusami y Sankt Pecyarburgu U 1909 1917 gadah im karystalisya nekatoryya belaruskiya demakratychnyya i nezalezhnickiya arganizacyi U 1916 godze bela chyrvona bely scyag mela arganizacyya Suvyaz nezalezhnasci i nepadzelnasci Belarusi pad kiraynictvam Vaclava Lastoyskaga Paslya Lyutayskaj revalyucyi 1917 goda bela chyrvona belym scyagam usyo chascej karystalisya yak scyagam belarusay naogul U sakaviku 1917 goda znachki z malyunkam bel chyrvona belaga scyaga yzho pradavalisya y Minsku 5 zhniynya 1917 goda na 1 j sesii Centralnaj rady belaruskih arganizacyj u Minsku bylo pastanoylena shto yse vajskoycy belarusy vojska Rasijskaj imperyi musyac nasic bela chyrvona beluyu stuzhku yak dadatkovy znak adroznennya Pad bela chyrvona belymi scyagami prahodzili z ezdy belaruskih vajskoycay na frantah u pryvatnasci z ezd belarusay vajskoycay Paynochnaga frontu y Vicebsku kastrychnik 1917 7 snezhnya 1917 goda pad bela chyrvona belymi scyagami y Minsku adkryysya Pershy Usebelaruski z ezd 18 snezhnya a 3 j gadzine nochy razagnany balshavikami Pa razgone Usebelaruskaga z ezda bela chyrvona bely scyag vykarystoyvaysya yago Vykanaychym kamitetam a potym Radaj BNR adpavedna stayshy scyagam Belaruskaj Narodnaj Respubliki y 1918 1919 gadah Bela chyrvona bely scyag dagetul vykarystoyvaecca yradam BNR u vygnanni Pamizh 1921 i 1939 gadami bela chyrvona bely scyag vykarystoyvaysya belaruskim nacyyanalnym ruham y Zahodnyaj Belarusi chastka Mizhvaennaj Polshchy yak palitychnymi arganizacyyami takimi yak Belaruskaya syalyanska rabotnickaya gramada abo Belaruskaya hrysciyanskaya demakratyya getak i nepalitychnymi arganizacyyami yak Tavarystva belaruskaj shkoly Scyag taksama vykarystoyvaysya Belaruskim asobnym batalyonam u armii Litoyskaj Respubliki Paslya pahodu Chyrvonaj Armii y zahodnebelaruskiya zemli i daluchennya Zahodnya Belarusi da BSSR u 1939 godze scyag byy zabaroneny saveckaj administracyyaj Taksama scyag vykarystoyvala belaruskaya supolnasc Chehaslavakii i Latvii Padchas nyameckaj akupacyi 1941 1944 gadoy belaruskiya nacyyanalnyya koly yakiya supracoynichali z nacystami karystalisya bela chyrvona belym scyagam neaficyjna i bespaspyahova damagalisya ad nyameckih uladay aficyjnaga pryznannya nacyyanalnaj simvoliki Pryznannya ne bylo da aposhnih dzyon akupacyi pra shto svedchyc rasparadzhenne Rejhsministra pa akupavanyh ushodnih terytoryyah ad 14 chervenya 1944 goda Paslya zakanchennya Drugoj susvetnaj vajny scyag vykarystoyvaysya belaruskaj dyyasparaj na zahadze i nevyalikimi grupami antysaveckaga supraciylennya y samoj Belarusi U kancy 1980 h gg scyag znoy pachay vykarystoyvacca yak simval nacyyanalnaga adradzhennya i demakratychnyh peramen u Belarusi Gety scyag stay dzyarzhaynym simvalam Belarusi paslya adnaylennya yae nezalezhnasci y 1991 godze Marsh za svabodu y Minsku 16 zhniynya 2020 goda Paslya 1995 goda bela chyrvona bely scyag vykarystoyvaecca yak simval apazicyi da rezhymu Alyaksandra Lukashenki najpersh u akcyyah pratestu paslya prezidenckih vybaray 2006 i 2010 gadoy u masavyh akcyyah na svyatkavanni Dnya Voli a taksama padchas memaryyalnyh shescyay Dzyady i Charnobylski shlyah Scyag aficyjna ne zabaranili dlya agulnaga karystannya ale yon razglyadaecca yladami yak nezaregistravany simval Geta aznachae shto demanstracyya yago palitychnymi aktyvistami abo amatarami sportu mozha pryvesci da aryshtu i kanfiskacyi scyagoy U pachatku 2010 goda palitychny aktyvist Syargej Kavalenka byy zatrymany za razmyashchenne bela chyrvona belaga scyaga na vyarshyni yolki na centralnaj ploshchy Vicebska Sud day Kavalenku try gady pazbaylennya voli ymoyna Ministerstva kultury Respubliki Belarus admovilasya pryznac scyag gistoryka kulturnaj kashtoynascyu u adroznenni ad gerba Pagonya Pershyya saveckiya scyagi Da 1951 goda vykarystoyvalisya nekalki roznyh scyagoy Samy ranni scyag byy prosty chyrvony Yon vykarystoyvaysya y 1919 godze y peryyad isnavannya litoyska belaruskaj SSR Paslya ytvarennya Belaruskaj SSR byy dadadzeny nadpis SSRB zalacistym koleram u verhnim pravym vugle Getaya kanstrukcyya byla stvorana na padstave pershaj Kanstytucyi Belaruskaj SSR Dalejshyya zmeny scyaga byli zamacavanyya y Kanstytucyi 1927 goda dze litary byli zameneny na BSSR ale agulny vyglyad zastaysya tym zha Budova scyaga y chargovy raz byla zmenena y 1937 godze kali serp molat i chyrvonaya zorka byli razmeshchany pa nad litarami Narmatyy taksama ypershynyu aficyjna ystalyavay suadnosiny scyaga 1 2 Gety scyag zastavaysya va yzhytku da prynyaccya y 1951 godze novaga scyaga Scyag Belaruskaj Saveckaj Sacyyalistychnaj Respubliki 1951 goda Asnoyny artykul Scyag Belaruskaj SSR Scyag Belaruskaj SSR z 1951 goda pa 1991 god Scyag Belaruskaj Saveckaj Sacyyalistychnaj Respubliki byy prynyaty ukazam 25 snezhnya 1951 goda Scyag byy trohi zmeneny y 1956 godze kali da chyrvonaj zorki byli dadadzenyya zalatyya serp i molat Haraktarystyki scyaga byli ustanoylenyya y artykule 120 Kanstytucyi Belaruskaj SSR i byli velmi padobnyya da cyaperashnyaga belaruskaga scyaga Scyag mey suadnosiny dayzhyni da shyryni 1 2 getak zha yak scyag Saveckaga Sayuza i scyagi inshyh chatyrnaccaci sayuznyh respublik Asnoynaya chastka scyaga byla chyrvonaj simvalizavala revalyucyyu a astatnyaya zyalyonaj aznachala belaruskiya lyasy Bely arnament znahodziysya na chyrvonym fone padobny arnament chasta vykarystoyvaecca na belaruskih nacyyanalnyh stroyah U verhnim vugle scyaga y chyrvonaj chastcy byli dadadzenyya zalatyya serp i molat z chyrvonayu zorkayu razmeshchanaj nad imi i akreslenaj zolatam Molat simvalizavay praletaryyat a serp syalyanstva u adpavednasci z saveckaj idealogiyaj getyya dva znaki razam simvalizavali supracoynictva pamizh dvuma sacyyalnymi klasami Chyrvonaya zorka zha i dagetul zvychajna vykarystoyvaecca kamunistychnymi partyyami Yana znachyc pyac asnoynyh na dumku kamunistay sacyyalnyh grup praletaryyat moladz syalyanstva vajskoycay navukoycay pyac vyadomyh kantynentay pyac palcay ruki pracoynaga Molat serp i zorka chasam ne adlyustroyvalisya na advarotnym baku scyaga Meta yvyadzennya asobnaga scyaga dlya BSSR byla nastupnaj Belaruskaya SSR razam z Saveckim Sayuzam i USSR u 1945 godze stali adnymi z krain zasnavalnic Arganizacyi Ab yadnanyh Nacyj tamu im byli patrebnyya roznyya scyagi Raspracoyshchykam scyaga byy Mikalaj Gusey Gistoryya zacvyardzhennya na referendume 1995 goda Asnoyny artykul Referendum u Belarusi 1995 Scyag prynyaty pavodle vynikay referendumu 1995 goda Trohi zmeneny y 2012 godze Praekt scyaga prapanavany Alyaksandram Lukashenkam 21 sakavika 1995 goda Paslya atrymannya Belarussyu nezalezhnasci ad SSSR u 1991 g dzyarzhaynym scyagam byy abveshchany gistarychny nacyyanalny bela chyrvona bely scyag Referendum dze prapanavalasya prynyac novyya dzyarzhaynyya simvaly adbyysya 14 maya 1995 goda Yayka vybarshchykay sklala 64 7 Novy scyag byy uhvaleny bolshascyu y suadnosinah 3 1 75 1 da 24 9 Astatniya try pytanni taksama byli padtrymanyya vybarshchykami Sposab pravyadzennya referendumu a taksama zakonnasc apytannya pa nacyyanalnyh simvalah na referendume raz yushana krytykavalisya apazicyyaj i nacyyanalna skiravanaj chastkaj belaruskaga gramadstva Kali ylichyc yayku y 64 to y paraynanni z agulnaj kolkascyu vybarshchykay naselnictva z pravam golasu tolki 48 7 vykazalisya za prynyacce madyfikavanaj saveckaj simvoliki Apazicyjnyya partyi a taksama sherag gramadskih arganizacyj lichac shto referendum pravaliysya i pryznanne yago vynikay supyarechyc zakonu ale pavodle belaruskaga zakanadaystva dlya pryznannya vynikay referendumu dastatkova prostaya bolshasc galasoy Gavorachy pra ydalyya dlya yago vyniki referendumu prezident Lukashenka skazay shto vyartanne scyaga y saveckim styli prynesla nacyi pachuccyo maladosci i pryemnyh uspaminay Prezident Lukashenka sprabavay pravesci analagichny referendum ranej u 1993 godze ale ne zmog atrymac padtrymku y parlamence 21 sakavika 1995 goda za dva mesyacy da majskaga referendumu 1995 goda Lukashenka prapanavay scyag yaki skladaysya z dvuh nevyalikih pramavugolnikay zyalyonaga i adnago shyrokaga pramavugolnika chyrvonaga koleru Lyos prapanovy na dadzeny momant zastaecca nevyadomym Praz nekalki dzyon byli prapanavanyya novyya praekty yakiya potym i byli vynesenyya na galasavanne referendumu Adkaznasc za znyavagu nad scyagamz yaylyaecca zlachynstvam yakoe zgodna z artykulam 370 Kryminalnaga kodeksa Belarusi karaecca gramadskimi rabotami abo shtrafam abo papraychymi rabotami na termin da 2 gadoy abo aryshtam abo abmezhavannem voli na termin da 1 goda Zgodna z artykulam 8 Zakona Ab dzyarzhaynyh simvalah Respubliki Belarus ad 5 lipenya 2004 goda 301 Z vyyava Dzyarzhaynaga scyaga Respubliki Belarus mozha byc vykarystana y dekaratyynyh metah u yakasci dzyarzhaynaga i nacyyanalnaga simvala takim chynam kab pry getym ne byla prayaylena nepavaga da Dzyarzhaynaga scyaga Respubliki Belarus Ne dapuskaecca razmyashchenne na Dzyarzhaynym scyagu Respubliki Belarus nadpisay i grafichnyh malyunkay nezalezhna ad sposabu ih nanyasennya Zvyazanyya scyagiShtandar prezidenta Z momantu yvyadzennya scyaga y 1995 godze na yago asnove byli zrobleny nekalki dadatkovyh scyagoy prynyatyya dzyarzhaynymi organami Prezidencki shtandar yaki vykarystoyvaecca z 1997 goda byy prynyaty ykazam pad nazvaj Ab Shtandarce Prezidenta Respubliki Belarus Shtandar vyglyadae nastupnym chynam dzyarzhayny scyag z dadannem belaruskaga dzyarzhaynaga gerba y zalatym i chyrvonym kolerah Suadnosiny bakoy shtandara 5 6 adroznivayucca ad dzyarzhaynaga scyaga tamu shtandar amal kvadratny Yon vykarystoyvaecca na budynkah i na transpartnyh srodkah kab paznachyc prysutnasc prezidenta U 2001 godze prezident Lukashenka vyday ukaz ab stvarenni scyaga Uzbroenyh sil Belarusi Scyag suadnosiny 1 1 7 mae nacyyanalny arnament pa svayoj dayzhyni Na pyarednyaj chastcy scyaga znahodzicca belaruski gerb z nadpisam UZBROENYYa SILY vyshej i RESPUBLIKI BELARUS nizhej tekst napisany zalacistym koleram Na advarotnym baku scyaga centr utrymlivae simval uzbroenyh sil a imenna chyrvonuyu zorku vakol yae vyanok z duba i layra Nad simvalam znahodzicca fraza ZA NAShU RADZIMU a nizhej poynaya nazva vajskovaj chastki Ploshcha Dzyarzhaynaga ScyagaAsnoyny artykul Ploshcha Dzyarzhaynaga Scyaga Minsk Ploshcha Dzyarzhaynaga Scyaga U Minsku isnue ploshcha nazvanaya y gonar Dzyarzhaynaga Scyaga Yana znahodzicca na perakryzhavanni pr Peramozhcay i vul Arloyskaj nasuprac Nacyyanalnaga vystavachnaga centra BelEkspa i dapaynyae arhitekturna parkavy ansambl stvorany z Palaca Nezalezhnasci vystavachnaga centra i parka Peramogi Pad razmyashchenne ploshchy razglyadalisya taksama plyacoyki kalya Palaca Respubliki i na yezdze y gorad Ploshcha byla adkrytaya 2 lipenya 2013 goda Flagshtok Da pachatku rekanstrukcyi terytoryi na getym mescy razmyashchalasya betonnaya stela z gadzinnikam i postaccyu boga gandlyu Merkuryya yakaya byla zamenena na velizarny z nerzhaveyuchaj stali dlya Dzyarzhaynaga Scyaga Respubliki Belarus Dyyametr flagshtoka skladae 30 santymetray uverse i paytara metra lya padnozhzha Vyshynya 70 metray verhavina flagshtoka z nadyhodam cemry mirgae vykonvayuchy rolyu garadskoga mayaka a taksama padsvechvaecca prazhektarami Ploshcha samoga scyaga vykananaga sa specyyalnaj vodanepranikalnaj i nevygaralnaj tkaniny skladae 100 m i vazhyc 25 kg Palatno scyaga yzdymaecca i apuskaecca yak aytamatychna getak i z dapamogaj dystancyjnaga kiravannya U filateliiPadobnyya scyagiScyag Madagaskara Scyag Amana Scyag Litoyskaj SSR Scyag Chachni Scyag TatarstanaGl taksamaGerb Belarusi Bela chyrvona bely scyag Chyrvona zyalyony scyag Scyag Vyalikaga Knyastva LitoyskagaZayvagiData Ukaza Prezidenta 214 Nevyalikaya kolkasc deputatay Vyarhoynaga Saveta na chale z Ivanam Cicyankovym zmyanili scyag na rezidencyi prezidenta yashche 16 maya 1995 goda t b ranej za toe yak abvescili vyniki referendumu Pry getym papyaredni scyag byy razarvany na kavalki na yakih raspisalisya nekatoryya z getyh chynoynikayKrynicyUkaz Prezidenta Respubliki Belarus Ob utverzhdenii Polozheniya o Gosudarstvennom flage Respubliki Belarus Geraldika ru nyavyzn Geraldika ru Praverana 15 zhniynya 2012 STB 911 2008 Dzyarzhayny scyag Respubliki Belarus Tehnichnyya haraktarystyki nyavyzn nedastupnaya spasylka Dzyarzhayny kamitet pa standartyzacyi Respubliki Belarus 2008 Arhivavana z pershakrynicy 25 zhniynya 2019 Praverana 5 zhniynya 2010 Nacyyanalnyya simvaly Arhivavana 16 lyutaga 2017 Staronka na aficyjnym sajce Prezidenta Belarusi Glava gosudarstva Aleksandr Lukashenko pozdravil sootechestvennikov s Dnyom Gosudarstvennogo gerba i Gosudarstvennogo flaga Respubliki Belarus nyavyzn nedastupnaya spasylka Belorusskie novosti 9 maya 2010 Arhivavana z pershakrynicy 15 maya 2010 Praverana 8 chervenya 2014 Rekomendacii po ispolzovaniyu gosudarstvennoj simvoliki v uchrezhdeniyah obrazovaniya nyavyzn nedastupnaya spasylka Ministerstvo obrazovanniya Respubliki Belarus Arhivavana z pershakrynicy 12 verasnya 2014 Praverana 7 chervenya 2014 Flag BELARUSI istoriya znachenie cveta foto nyavyzn nedastupnaya spasylka 9 maya 2010 Arhivavana z pershakrynicy 5 lipenya 2014 Praverana 13 verasnya 2014 Basay A N Kurkoy I M Flagi Belarusi ychora i syonnya Per A N Najdovich Mn Polymya 1994 S 24 Belarusian Textiles i Belarusian Ruchnik pages on the Virtual Guide to Belarus website Zakon Respubliki Belarus 5 lipenya 2004 g 301 Z O gosudarstvennyh simvolah Respubliki Belarus Artykul 5 Arhivavana 4 sakavika 2016 Ispolkomy bolnicy leshozy i tyurmy massovo zakupayut flagi Krasno zelenyj flag chto nuzhno znat o gossimvole Belarusi Postanovlenie Verhovnogo Soveta Respubliki Belarus ot 11 dekabrya 1991 goda 1302 XII Ob utverzhdenii Polozheniya o Gosudarstvennom flage Respubliki Belarus rusk nedastupnaya spasylka www pravo kulichki com Arhivavana z pershakrynicy 19 chervenya 2018 Praverana 8 zhniynya 2010 Eremeev B Gordo reyut boevye styagi rusk Rossijskoe voennoe obozrenie Chasopis M Ministerstva abarony Rasijskaj Federacyi verasen 2007 V 44 9 Arhivavana z pershakrynicy 7 zhniynya 2019 Ukaz Prezidenta Respubliki Belarus ot 7 iyunya 1995 goda 214 Ob utverzhdenii Polozheniya o Gosudarstvennom flage Respubliki Belarus rusk nedastupnaya spasylka Bankzakonov com Arhivavana z pershakrynicy 2 snezhnya 2018 Praverana 8 zhniynya 2010 Ugolovnyj kodeks Respubliki Belarus ot 9 iyunya 1999 goda 275 Z rusk nedastupnaya spasylka Nacionalnyj pravovoj Internet portal Respubliki Belarus Arhivavana z pershakrynicy 7 verasnya 2011 Praverana 8 zhniynya 2010 Cicyankoy rve bel chyrvona bely scyag arhiynae videa Artykul na sajce gazety Nasha Niva Chamu myane adnosyac da voragay naroda a Cicyankova ne Arhivavana 26 verasnya 2015 Artykul na sajce gazety Narodnaya Volya Ivan Cicyankoy myarkue shto referendum 1995 godu pra movu i symboliku byy pravilny Artykul na sajce radyyo Svaboda Yashche pyac udzelnikay Ploshchy asudzili na znyavolenne nedastupnaya spasylka Artykul na sajce telekanala BelSat 19 gadovy yunak spaliy u Malaryce dzyarzhayny scyag Artykul na sajce gazety Nasha Niva U Malaryce yunak spaliy dzyarzhayny scyag i vyklay fota y internece Artykul na sajce radyyo Eyraradyyo Understanding Belarus and How Western Foreign Policy Misses the Mark Grigoriĭ Viktorovich Ioffe Google Books nyavyzn Books google com Praverana 26 zhniynya 2012 Nasha Niva nyavyzn nedastupnaya spasylka nashaniva by Arhivavana z pershakrynicy 26 lyutaga 2012 Praverana 26 zhniynya 2012 Wilson Andrew 2021 Belarus The last European Dictatorship new edition New Haven London Yale University Press ukr p 384 ISBN 978 0 300 25921 6 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a Papyaredzhanni CS1 zalishnyaya punktuacyya spasylka Shalanda 2019 s 6 Basay Kurkoy 1994 s 19 Turuk 1921 s 95 Varlyga 1964 s 142 Lyashko M Na ANT raskazali pra Pershy Usebelaruski z ezd ale abrezali bela chyrvona bely scyag Nasha Niva 11 snezhnya 2017 g bel Andrej Vashkevich Nashy scyagi nad Zahodnyaj Arche 4 55 2007 Arhivavana 20 kastrychnika 2007 Pytanne dzyarzhaynaj symboliki y Belarusi gistoryya i suchasny stan nyavyzn Pahonia plakat narod ru Praverana 26 zhniynya 2012 Citoy 1999 s 156 Polskie Radio Esperanto Zatrymanni na rycarskim fesce nyavyzn polskieradio pl Praverana 28 chervenya 2012 Congressional Record Google Books nyavyzn Books google com Praverana 26 zhniynya 2012 World Report 2011 Human Rights Watch Google Books nyavyzn Books google com Praverana 26 zhniynya 2012 Minkult otkazalsya priznat belo krasno belyj flag istoriko kulturnoj cennostyu rusk nedastupnaya spasylka Internet portal Open by Arhivavana z pershakrynicy 11 lyutaga 2010 Praverana 8 zhniynya 2010 Statya 32 Konstituciya Socialisticheskoj Sovetskoj Respubliki Belorussii 1919 Arhivavana 28 chervenya 2014 Pravo by Statya 75 Konstituciya Osnovnoj zakon Belorusskoj Socialisticheskoj Sovetskoj Respubliki 1927 Arhivavana 28 chervenya 2014 Pravo by Statya 120 Belorusskoj Sovetskoj Socialisticheskoj Respubliki 1937 Arhivavana 27 chervenya 2014 Nacionalnyj pravovoj portal Respubliki Belarus Pravo by Ukaz Prezidiuma VS BSSR ot 25 12 1951 O gosudarstvennom flage Belorusskoj SSR rusk na Ruskih Vikikrynicah Ukaz Prezidyuma VS BSSR ab dzyarzhaynym scyagu Belaruskaj SSR Ukaz Prezidiuma VS BSSR ot 8 05 1956 ob utverzhdenii Polozheniya o Gosudarstvennom flage Belorusskoj SSR rusk na Ruskih Vikikrynicah Ukaz Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta BSSR Ab zacvyardzhenni Palazhennya ab Dzyarzhaynym scyagu Belaruskaj SSR CIK RB Respublikanskij referendum 14 maya 1995 goda nyavyzn nedastupnaya spasylka Web archive org 20 lipenya 2011 Arhivavana z pershakrynicy 20 lipenya 2011 Praverana 15 zhniynya 2012 United Nations High Commissioner for Refugees Refworld Chronology for Poles in Belarus nyavyzn UNHCR Praverana 15 zhniynya 2012 One Europe Many Nations A Historical Dictionary of European National Groups James Minahan Google Books nyavyzn Books google com Praverana 15 zhniynya 2012 Belarus A Denationalized Nation David Marples Google Books nyavyzn Books google com Praverana 15 zhniynya 2012 Vybarchy kodeks Respubliki Belarus Razdzel 24 artykul 121 nyavyzn pravo by Praverana 7 chervenya 2014 nedastupnaya spasylka Nationalisms Today Tomasz Kamusella Krzysztof Jaskulowski Google Books nyavyzn Books google com 15 chervenya 2009 Praverana 26 zhniynya 2012 rusk Gosudarstvennyj flag Respubliki Belarus na sajce Vexillographia ru Ugolovnyj Kodeks Respubliki Belarus Statya 370 Nadrugatelstvo nad gosudarstvennymi simvolami rusk Kodeksy by com Praverana 28 snezhnya 2020 Zakon Respubliki Belarus 5 iyulya 2004 g 301 Z O gosudarstvennyh simvolah Respubliki Belarus rusk nedastupnaya spasylka Nacionalnyj pravovoj Internet portal Respubliki Belarus Arhivavana z pershakrynicy 5 studzenya 2022 Praverana 28 snezhnya 2020 rusk Ukaz Prezidenta Respubliki Belarus 27 marta 1997 g 217 Arhivavana 10 verasnya 2012 rusk Flagi armii Belarusi na sajce Vexillographia ru Ab prysvaenni najmennyay sastaynym chastkam g Minska Rashenni 26 ga sklikannya 359 25 26 20 verasnya 2013 Arhivavana 4 kastrychnika 2015 Prezident Belarusi vnes svoj vklad v rekonstrukciyu Ploshadi Flaga v Minske Arhivavana 25 verasnya 2013 LitaraturaScyag dzyarzha yny Respu bliki Belaru s Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 15 Sledaviki Tryo Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 15 S 316 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0251 2 t 15 Basay A N Kurkoy I M Scyagi Belarusi ychora i syonnya A N Basay Mn Polymya 1994 Varlyga A Usebelaruski Kangres u Mensku 18 31 5 18 st st snezhnya 1917 g Uspaminy delegata Kangresu Zapisy Belaruskaga Instytutu Navuki j Mastactva 3 9 1964 S 142 Turuk F Belorusskoe dvizhenie Ocherk istorii nacionalnogo i revolyucionnogo dvizheniya belorussov Moskva Gosudarstvennoe izdatelstvo 1921 Mn Kartograficheskaya fabrika Belgeodezii 1994 Citoy A K Sfragistyka i geraldyka Belarusi Mn RIVSh BDU 1999 176 s ISBN 985 6299 36 5 Shalanda A Karotki narys gistoryi belaruskaj nacyyanalnaj i dzyarzhaynaj simvoliki Gerold Litherland 21 2019 S 3 10 Tkachoy M A Belaruskaya nacyyanalnaya simvolika Encyklapedyya gistoryi Belarusi U 6 t T 1 A Belica Redkal M V Bich i insh Pradm M Tkachova Mast E E Zhakevich Mn BelEn 1993 S 391 393 20 000 ekz ISBN 5 85700 074 2 Adamushko V I Gerby i flagi Belarusi Mn 2006 253 s ISBN 985 01 0666 2 rusk Adamushko V I Elinskaya M M Sovremennaya geraldika Belarusi 2 e izd Minsk Belaruskaya encyklapedyya imya Petrusya Broyki 2014 536 s ISBN 978 985 11 0786 1 rusk SpasylkiZakon Respubliki Belarus 5 lipenya 2004 g 301 Z O gosudarstvennyh simvolah Respubliki Belarus Arhivavana 4 sakavika 2016 Gety artykul uvahodzic u lik dobryh artykulay belaruskamoynaga razdzela Vikipedyi