ФАТХ араб فتح Fatḥ Палесцінскі рух за нацыянальнае вызваленне палесцінская нацыяналістычная сацыял дэмакратычная палітыч

ФАТХ (араб.: فتح Fatḥ) — "Палесцінскі рух за нацыянальнае вызваленне", палесцінская нацыяналістычная сацыял-дэмакратычная палітычная партыя і найбуйнейшая фракцыя канфедэратыўнай шматпартыйнай арганізацыі вызвалення Палесціны. Другая па велічыні партыя у Палесцінскім заканадаўчым савеце. Прэзідэнт Палецінскай адміністрацыі з'яўляецца членам ФАТХ.

ФАТХ
араб. فتح‎

Лідар	Махмуд Абас
Заснавальнік	Ясір Арафат, Khalil al-Wazir^[d], Adel Abdel Karim Yassin^[d] і ʻAbd Allāh Dannān^[d]
Дата заснавання	1959
Штаб-кватэра	Рамала
Краіна	Дзяржава Палесціна
Ідэалогія	Палесцінскі нацыяналізм і свецкасць
Інтэрнацыянал	Прагрэсіўны альянс Сацыялістычны інтэрнацыянал
Сайт	fatehmedia.ps
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Рух быў заснаваны ў другой палове 1950-х гадоў (розныя крыніцы спасылаюцца на даты з 1954 па 1959 гады) у Кувейце. Аднак яго афіцыйны дзень нараджэння 1 студзеня 1965 года — дзень першай тэрарыстычнай аперацыі ў Ізраілі. Гэта была няўдалая спроба дыверсіі на ізраільскім водаправодзе. Стваральнікамі ФАТХ лічаць Ясіра Арафата і Абу-Джыхада. У 1969 годзе Ясір Арафат узначаліў Арганізацыю вызвалення Палесціны, і з таго часу прадстаўнікі ФАТХ склалі большасць у выканаўчым камітэце АВП і вызначылі яе палітыку.

З 1975 года баявікі арганізацыі праходзілі навучанне ў СССР у 165-м навучальным цэнтры замежнай службы.На выбарах 20 студзеня 1996 года Ясір Арафат быў абраны прэзідэнтам Палесцінскай адміністрацыі, а ФАТХ атрымаў большасць — 47 з 88 месцаў у Палесцінскім заканадаўчым савеце першага склікання.Пасля смерці Ясіра Арафата ў 2004 годзе пасаду кіраўніка ФАТХ змяніў Фарук Каддумі, які негатыўна ставіўся да пагаднення ў Осла і адмовіўся перайсці з туніскага выгнання ў 1994 годзе ў тагачасную Палесцінскую адміністрацыю. Большасць членаў кіруючых органаў ФАТХ у Цэнтральным камітэце і Рэвалюцыйным савеце падтрымалі новага старшыню Выканкама Махмуда Абаса.

25 лістапада 2004 года Рэвалюцыйная рада Руху ФАТХ ўхваліла рашэнне Цэнтральнага камітэта Фата аб вылучэнні Махмуда Абаса, кандыдата ў прэзідэнты ПНА, за яго прагаласавалі 100 са 129 членаў савета.

13 снежня 2005 г. Цэнтральны камітэт ФАТХ высунуў выбарчы спіс на чале з прэм'ер-міністрам аўтаноміі Ахмедам Кураем. У адказ 14 снежня група маладых лідараў на чале з Марванам Баргуці абвясціла рух ФАТХ, які абвясціў пра стварэнне ўласнай партыі Аль-Мустакаба (Партыі будучыні). У выбарчы спіс новай партыі ўвайшлі такія вядомыя дзеячы ФАТХ, як Махамед Далан і Джыбрыл Раджуб, якіх "непрымірымыя" палесцінскія палітыкі лічаць "заходнімі" палітыкамі. У канцы снежня 2005 года першапачаткова члены арганізацыі, якая першапачаткова адмовілася ад удзелу ў руху, усё ж пагадзіліся вярнуцца ў спіс выбараў ФАТХ на чале з Баргуці.

На выбарах у Палесцінскую заканадаўчую раду другога склікання 25 студзеня 2006 года ў партыйных спісах Фат нязначна прайграў па колькасці галасоў, аддадзеных рухам ХАМАС (41,43% супраць 44,45%, гэта значыць 28 мандатаў супраць 29), і прайграў у большасці мажарытарных выбарчых акруг, прайграўшы большасць у парламенце аўтаноміі (у Хамасе - 74 месцы з 132, у ФАТХ- 45). ФАТХ заставаўся пад уладай прэзідэнта Аўтаноміі Абаса (гэта значыць кіравання большасцю органаў унутраных спраў) і Выканаўчага савета Арганізацыі вызвалення Палесціны (органаў, якія кантралююць міжнародныя кантакты Палесціны і перамовы з Ізраілем).

У лютым 2006 года лідары ФАТХ дамовіліся з прадстаўнікамі "Хамаса" аб магчымым уступленні ў новы кабінет аўтаноміі. Аднак, па выніках перамоў, ФАТХ адмовіўся ўвайсці ва ўрад, бо Хамас не пагадзіўся ўключыць у праграму дзеянняў урада меркаванне, што АВП з'яўляецца адзіным законным прадстаўніком палесцінскага народа.13 жніўня 2009 г. 6-ы з'езд, які прыняў палітычную платформу руху, завяршыўся. У Статут ФАТХ, які прадугледжвае знішчэнне Ізраіля, не ўносіліся змены.

На гэтым кангрэсе ізраільцянін габрэйскага паходжання Уры Дэвіс быў упершыню абраны ў Рэвалюцыйную раду ФАТХ. У тым жа годзе ў ФАТХ увайшоў яшчэ адзін яўрэй, Ілан Галеві.

Гл. таксама

Зямля Ізраільская
Сірыя Палесцінская
Святая зямля
Палесцінская нацыянальная адміністрацыя
Дзяржава Палесціна
Араба-ізраільскі канфлікт

Зноскі

http://progressive-alliance.info/2810-2/ Праверана 15 сакавіка 2019.
http://www.socialistinternational.org/viewArticle.cfm?ArticlePageID=931 Праверана 15 сакавіка 2019.
https://eng.alzaytouna.net/
https://www.britannica.com/biography/Yasser-Arafat
Jerusalem-born Jew elected to Fatah Revolutionary Council Архівавана 7 кастрычніка 2009.
Elhanan Miller. Palestinians: Yes to Jews, no to settlers in our state (англ.). (27 студзеня 2014). Праверана 17 лістапада 2018.

[_fad097301f0163b3-1] ttp://progressive-alliance.info/2810-2/ Праверана 15 сакавіка 2019.

[_fa4ad360c3771851-2] ttp://www.socialistinternational.org/viewArticle.cfm?ArticlePageID=931 Праверана 15 сакавіка 2019.

[3] ttps://eng.alzaytouna.net/

[4] ttps://www.britannica.com/biography/Yasser-Arafat

[5] Jerusalem-born Jew elected to Fatah Revolutionary Council Архівавана 7 кастрычніка 2009.

[6] Elhanan Miller. Palestinians: Yes to Jews, no to settlers in our state (англ.). (27 студзеня 2014). Праверана 17 лістапада 2018.