Эле́гія (стар.-грэч.: ἐλεγεία) — жанр лірычнай паэзіі; у ранняй антычнай паэзіі — верш, напісаны элегічным дыстыхам, незалежна ад зместу; пазней (Калімах, Авідзій) — верш з характарам задуменнага суму. У новаеўрапейскай паэзіі элегія захоўвае ўстойлівыя рысы: інтымнасць, матывы расчаравання, нешчаслівага кахання, адзіноты, тленнасці зямнога быцця, вызначае рытарычнасць у выяве эмоцый; класічны жанр сентыменталізму і рамантызму.
Элегія ў антычнай літаратуры
Першапачаткова ў старажытнагрэчаскай паэзіі элегія пазначала верш, напісаны страфой пэўнага памеру, а менавіта двухрадкоўем — гекзаметр-пентаметр. Слова έ̓λεγος, азначала ў грэкаў сумную песню пад акампанемент флейты. Элегія ўтварылася з эпасу каля пачатку алімпіяд у іанійскага племя ў Малой Азіі, у якога ўзнік і квітнеў таксама эпас.
Маючы агульны характар лірычнага разважання, элегія ў старажытных грэкаў была вельмі разнастайнай па зместу, напрыклад, сумнай і выкрывальнай у Архілоха і Сіманіда, філасофскай у Салона ці , ваяўнічай у Каліна і , палітычнай у . Адзін з лепшых грэчаскіх аўтараў элегіі — Калімах.
У рымлян элегія стала больш вызначанай па характары, але і больш свабоднай па форме. Моцна ўзрасло значэнне любоўных элегій. Знакамітыя рымскія аўтары элегій — Праперцый, Тыбул, Авідзій, Катул.
Асаблівае распаўсюджанне элегія атрымала ў сентыменталістаў і рамантыкаў. Стваралі элегіі Гётэ («Рымскія элегіі»), А. Пушкін («Брожу ли я вдоль улиц шумных»), М. Лермантаў («Выхожу один я на дорогу»), М. Някрасаў («Внимая ўжасам войны»), Т. Шаўчэнка («Думы мае») і іншыя паэты. Вытокі беларускай літаратурнай элегіі — у народнай песні (працоўнай, сямейна-абрадавай), у вопыце рускай і сусветнай літаратур, што ўплывалі на беларускую. Упершыню ў беларускай паэзіі элегія як жанр з’явілася ў XIX стагоддзі («Думка» Ф. Багушэвіча, «Могілкі» невядомага аўтара).
Літаратура
- Вячаслаў Рагойша. Паэтычны слоўнік / . — 3-е выд., дапрац. і дапоўн.. — Мінск: Беларуская навука, 2004. — 576 с. — 2 000 экз. — ISBN 985-08-0598-6.(недаступная спасылка)
- Вячаслаў Рагойша. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 2001. — 384 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-11-0197-4. Архівавана 6 сакавіка 2016.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Elegiya znachenni Ele giya star grech ἐlegeia zhanr lirychnaj paezii u rannyaj antychnaj paezii versh napisany elegichnym dystyham nezalezhna ad zmestu paznej Kalimah Avidzij versh z haraktaram zadumennaga sumu U novaeyrapejskaj paezii elegiya zahoyvae ystojlivyya rysy intymnasc matyvy rascharavannya neshchaslivaga kahannya adzinoty tlennasci zyamnoga byccya vyznachae rytarychnasc u vyyave emocyj klasichny zhanr sentymentalizmu i ramantyzmu Elegiya y antychnaj litaraturyPershapachatkova y starazhytnagrechaskaj paezii elegiya paznachala versh napisany strafoj peynaga pameru a menavita dvuhradkoyem gekzametr pentametr Slova e legos aznachala y grekay sumnuyu pesnyu pad akampanement flejty Elegiya ytvarylasya z epasu kalya pachatku alimpiyad u ianijskaga plemya y Maloj Azii u yakoga yznik i kvitney taksama epas Mayuchy agulny haraktar lirychnaga razvazhannya elegiya y starazhytnyh grekay byla velmi raznastajnaj pa zmestu napryklad sumnaj i vykryvalnaj u Arhiloha i Simanida filasofskaj u Salona ci vayaynichaj u Kalina i palitychnaj u Adzin z lepshyh grechaskih aytaray elegii Kalimah U rymlyan elegiya stala bolsh vyznachanaj pa haraktary ale i bolsh svabodnaj pa forme Mocna yzraslo znachenne lyuboynyh elegij Znakamityya rymskiya aytary elegij Prapercyj Tybul Avidzij Katul Asablivae raspaysyudzhanne elegiya atrymala y sentymentalistay i ramantykay Stvarali elegii Gyote Rymskiya elegii A Pushkin Brozhu li ya vdol ulic shumnyh M Lermantay Vyhozhu odin ya na dorogu M Nyakrasay Vnimaya yzhasam vojny T Shaychenka Dumy mae i inshyya paety Vytoki belaruskaj litaraturnaj elegii u narodnaj pesni pracoynaj syamejna abradavaj u vopyce ruskaj i susvetnaj litaratur shto yplyvali na belaruskuyu Upershynyu y belaruskaj paezii elegiya yak zhanr z yavilasya y XIX stagoddzi Dumka F Bagushevicha Mogilki nevyadomaga aytara LitaraturaVyachaslay Ragojsha Paetychny sloynik 3 e vyd daprac i dapoyn Minsk Belaruskaya navuka 2004 576 s 2 000 ekz ISBN 985 08 0598 6 nedastupnaya spasylka Vyachaslay Ragojsha Teoryya litaratury y terminah Minsk Belaruskaya encyklapedyya 2001 384 s 1 000 ekz ISBN 985 11 0197 4 Arhivavana 6 sakavika 2016