Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Селен (лац.: Selenium) Se — хімічны элемент VI групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 34; атамная маса 78,96. Адкрыты ў 1817 годзе Ё. Я. Берцэліусам.
| |||||
| Уласцівасці атама | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| , сімвал, нумар | Селен, 34 | ||||
Прыродны селен складаецца з 6 стабільных ізатопаў. Асноўны — 80Se (49,82 %). Мае некалькі алатрофных мадыфікацый. Устойлівая крышталічная мадыфікацыя — шэры («металічны») селен. Яго шчыльнасць 4807 кг/м³, тэмпература плаўлення 221 °C, тэмпература кіпення 685 °C. На паветры ўстойлівы. З’яўляецца тыповым паўправадніком. Злучэнні селену з менш электраадмоўнымі элементамі — селеніды.
Прыродныя крыніцы
Рассеяны ў прыродзе элемент. У зямной кары ўтрымліваецца каля 6×10−5 % па масе. Пастаянны спадарожнік серы. Не ўтварае ўласных мінералаў, а ўваходзіць у склад сульфідных мінералаў медзі, цынку, свінцу.
Выкарыстанне
Выкарыстоўваецца для вырабу выпрамляльнікаў пераменнага току, вентыльных фотаэлементаў, у якасці люмінафораў у тэлевізійных, аптычных прыладах.
Акісляльнік і каталізатар арганічнага сінтэзу.
Адзін з важнейшых для разумовай дзейнасці чалавека.
Зноскі
- Болсун А. И. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 310. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
Літаратура
- Селен // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 305. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Болсун А. И. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 310. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
Спасылкі
- Селен(недаступная спасылка) // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Селен
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Selen lac Selenium Se himichny element VI grupy peryyadychnaj sistemy atamny numar 34 atamnaya masa 78 96 Adkryty y 1817 godze Yo Ya Berceliusam 34 Mysh yak Selen BromPeryyadychnaya sistema elementay34 SeUlascivasci atama simval numar Selen 34Chornaya sheraya i chyrvonaya madyfikacyi selenu Pryrodny selen skladaecca z 6 stabilnyh izatopay Asnoyny 80Se 49 82 Mae nekalki alatrofnyh madyfikacyj Ustojlivaya kryshtalichnaya madyfikacyya shery metalichny selen Yago shchylnasc 4807 kg m temperatura playlennya 221 C temperatura kipennya 685 C Na pavetry ystojlivy Z yaylyaecca typovym paypravadnikom Zluchenni selenu z mensh elektraadmoynymi elementami selenidy Pryrodnyya krynicyRasseyany y pryrodze element U zyamnoj kary ytrymlivaecca kalya 6 10 5 pa mase Pastayanny spadarozhnik sery Ne ytvarae ylasnyh mineralay a yvahodzic u sklad sulfidnyh mineralay medzi cynku svincu VykarystanneVykarystoyvaecca dlya vyrabu vypramlyalnikay peramennaga toku ventylnyh fotaelementay u yakasci lyuminaforay u televizijnyh aptychnyh pryladah Akislyalnik i katalizatar arganichnaga sintezu Adzin z vazhnejshyh dlya razumovaj dzejnasci chalaveka ZnoskiBolsun A I Kratkij slovar fizicheskih terminov Sost A I Bolsun Mn Vyshejshaya shkola 1979 S 310 416 s 30 000 ekz rusk LitaraturaSelen Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 305 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 Bolsun A I Kratkij slovar fizicheskih terminov Sost A I Bolsun Mn Vyshejshaya shkola 1979 S 310 416 s 30 000 ekz rusk SpasylkiSelen nedastupnaya spasylka Vyalikaya saveckaya encyklapedyya rusk Na Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Selen