Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Фрызскія мовы (саманазва Fryske talen) — група моў фрызаў, якая адносіцца да заходняй групы германскіх моў.
| Фрызскія мовы | |
|---|---|
 | |
| Саманазва | Frysk |
| Краіны | Нідэрланды, Германія, Данія |
| Рэгіёны | Фрысландыя, Ніжняя Саксонія, Шлезвіг-Гольштэйн, Гронінген, Ютландыя |
| Афіцыйны статус | Нідэрланды |
| Арганізацыя, якая рэгулюе | Fryske Akademy[d] |
| Агульная колькасць носьбітаў | 350 000 - 750 000 |
| Класіфікацыя | |
| Катэгорыя | Мовы Еўразіі |
| Індаеўрапейская сям'я
| |
| Пісьменнасць | лацініца |
| Моўныя коды | |
| ДАСТ 7.75–97 | фри 750 |
| ISO 639-1 | fy |
| ISO 639-2 | fry |
| ISO 639-3 | fry — заходная stq — усходная frr — паўночная |
| fri | |
| Linguasphere | 52-ACA |
| Glottolog | fris1239 |
Цёмна-сінім — заходнефрызская мова,
сінім — паўночнафрызская,
блакітным — усходнефрызская
Распаўсюджаны галоўным чынам у правінцыі Фрысландыя ў Нідэрландах, уключаючы і (каля 350 тыс. чал.), а таксама на паўночным захадзе Германіі, у (зямля Ніжняя Саксонія; каля 3 тыс. чал., часам лічыцца самастойнай мовай, гл. «Усходнефрызская мова») і на крайняй поўначы (зямля Шлезвіг-Гольштэйн, уключаючы Паўночна-Фрызскія астравы і востраў Гельгаланд; каля 16 тыс. чал., гл. «»).
Раней мова была распаўсюджана на шырокай тэрыторыі па ўзбярэжжы Паўночнага мора (ад заліва Зёйдэрзэ ў Нідэрландах да паўднёвай Даніі). Пасля страты (да XVI стагоддзя) Фрысландыяй самастойнасці мова была выцеснена з афіцыйнай сферы абарачэння нідэрландскай, стаўшы мовай бытавых зносін.
Фрызская з'яўляецца найбольш блізкім сваяком старажытнаанглійскай мовы. Прытым цяперашнія фрызскамоўныя і англійскамоўныя не разумеюць мовы адно аднаго.
Унутраная класіфікацыя
Група фрызскіх моў падзяляецца на тры мовы: заходнефрызскую, усходнефрызскую і паўночнафрызскую. Між усімі трыма мовамі не існуе ўзаемаразумення, аднак некаторыя лінгвісты лічаць усе тры мовы дыялектамі адзінай фрызскай мовы.
Заходнефрызская мова гістарычна знаходзілася пад моцным уплывам галандскай мовы, тады як паўночна- і ўсходнефрызская мовы зазнавалі ўплыў з боку нямецкай, ніжненямецкай і дацкай моў.
Паўночнафрызская мова вылучаецца вялікай дыялектнай раздробненасцю. Усходнефрызская мова часам можа лічыцца апошнім жывым дыялектам уласна ўсходнефрызскай мовы і можа праз гэта пазначацца тэрмінам .
Распаўсюджанне
Колькасць носьбітаў
Большасць носьбітаў фрызскіх моў пражывае ў Нідэрландах, галоўным чынам у правінцыі , што на поўначы краіны. Колькасць носьбітаў мовы ў правінцыі складае прыкладна 350 тыс чал. З 1997 года правінцыя Фрысланд на афіцыйным узроўні выкарыстоўвае фрызскую назву — Fryslân. За апошнім часам адсочваецца тэндэнцыя да вывучэння нідэрандцамі, якія жывуць у гэтай правінцыі, заходнефрызскай мовы.
У Германіі налічваецца каля дзвюх тысяч носьбітаў усходнефрызскай мовы. Затэрланд, арэал усходнефрызскай мовы, меў прыродную адасобленасць ад суседніх рэгіёнаў, будучы аточаным забалочанымі раёнамі, што дапамагло захаванню мовы. Гэты рэгіён знаходзіцца на паўночным захадзе федэральнае зямлі Ніжняя Саксонія.
У рэгіёне Нордфрысланд нямецкае федэральнае зямлі Шлезвіг-Гольштэйн пражываюць каля 10 тыс чал., якія размаўляюць на паўночнафрызскай мове. Мова падзяляецца на кантынентальныя дыялекты, распаўсюджаныя на ўзбярэжжы Нордфрысланда, і дыялекты астравоў, якія месцяцца насупраць узбярэжжа.
Усходнефрызская мова і большая частка дыялектаў паўночнафрызскай на цяперашні момант знаходзяцца пад значнай .
Афіцыйны статус
Усходнефрызская і паўночнафрызская мовы з'яўляюцца афіцыйна прызнанымі ўрадам Германіі як мовы меншасці, заходнефрызская мова мае афіцыйны статус у правінцыі Фрысланд поруч з нідэрландскай мовай.
Лінгвістычная характарыстыка
Арфаграфія
Фрызская карыстаецца лацініцай з дадатковымі літарамі «â», «ê», «ô», «û», «ú». Літара «y» лічыцца варыянтам літары «i». Выкарыстоўваюцца таксама і .
Падвоеныя галосныя пазначаюць даўгату галоснага, падвоеныя зычныя — кароткасць папярэдняга галоснага.
Марфалогія
Назоўнік
Для назоўніка ў сучаснай фрызскай мове характэрны род, колькасць, склон і артыкль. Маюцца два граматычныя роды — агульны і сярэдні, якія выражаюцца з дапамогай пэўнага артыкля (іншых знешніх прыкмет няма). Існуе два склоны — агульны і родны (ужыванне якога дастаткова абмежавана).
Гісторыя
Старажытнафрызскі перыяд
У раннім Сярэднявеччы фрызскія землі распасціраліся ад горада Бругэ, што на паўночным захадзе сучаснае Бельгіі, да ракі Везэр (паўночны захад Германіі). На цяперашні момант гэты гістарычны рэгіён часам называюць Вялікай Фрызіяй, а некаторыя з яго жыхароў, нягледзячы на страту мовы, дагэтуль адзначаюць у гісторыі сваіх рэгіёнаў фрызскую прысутнасць.
Фрызскія мовы з'яўляюцца блізкімі да англійскай мовы і мовы скотс, разам з гэтым, гістарычна яны зазнавалі ўплыў з боку нідэрландскай мовы. Павелічэнню адрознення фрызскіх моў ад англійскай таксама спрыялі павелічэнне ўплыву на фрызскія мовы з боку нідэрландскай і ніжненямецкай, а на англійскую — нармандскай. Нягледзячы на значнае змяншэнне ўзаемаразумення паміж дзвюма мовамі, англійскі дыялект Нартамберленда (рэгіён на паўночным усходзе Англіі) мае шэраг рыс, якія збліжаюць яго з фрызскімі мовамі.
, між тым, адзначаецца вялікай ступенню падабенства ў дачыненні да стараанглійскай мовы.
На фоне астатніх заходнегерманскіх моў фрызскія і англійская мова разам вылучаюцца наяўнасцю выпадзення насавых зычных у шэрагу слоў (напр., ням. uns — фрызск. ús, анг. us; ням. sanft — фрызск. sêft, анг. soft; ням. Gans — фрызск. goes, goose) і памякчэння k перад некаторымі галоснымі ў ch (напр., анг. cheese, church; фрызск. tsiis, tsjerke; але нідэрландскае kaas, kerk; высок.-ням. Käse, Kirche). Тым не менш, гэтая з'ява не адлюстравалася ў фрызскіх словах, адпаведных англійскім chin, choose — kin, kieze.
Адным з асноўных адрозненняў паміж старажытнафрызскай і сучаснымі фрызскімі мовамі з'яўляецца адсутнасць склонаў у апошніх.
Перыяд існавання старажытнафрызскай мовы адзначаецца паміж сярэдзінай XII і сярэдзінай XVI ст. Большасць захаваных тэкстаў на старажытнафрызскай мове прыпадае на перыяд XIV—XV стст., аднак некаторыя прыходзяцца на перыяд XII—XIII стст. Як правіла, гэтыя тэксты адносяцца да заканадаўчае галіны. На мове існуюць і ранейшыя дакументальныя сведчанні, у прыватнасці, рунічным пісьмом, якія пачалі з'яўляцца прыкладна з ІХ ст. Тым не менш, гэтыя надпісы звычайна прадстаўляюць з сябе запісы некалькіх слоў, з-за чаго іх нельга лічыць першымі прыкладамі літаратуры.
У сярэдзіне XVI ст. адбыўся ўмоўны пераход старажытнафрызскай мовы ў перыяд сярэднефрызскай мовы, прычынаю чаго стаў абрыў літаратурнай традыцыі на мове.
Сярэднефрызскі перыяд
Да XV ст. старажытнафрызская мова была распаўсюджана ў вусным маўленні і пісьмовым абарачэнні, аднак з XVI ст. яе сфера ўжытку звузілася да вуснага маўлення сярод жыхароў сельскай мясцовасці. Адной з асноўных прычын гэтага стала ўваходжанне сучаснага Фрысланда ў склад уладанняў герцага Альберта Саксонскага і ўсталяванне нідэрландскай мовы як афіцыйнай. Між тым, нават пасля аднаўлення незалежнасці Нідэрландаў, старажытнафрызская мова не здолела вярнуць свой статус. Прычынай гэтага было ўзвышэнне Галандыі сярод іншых правінцый Нідэрландаў, праз што мова мова правінцыі, галандская (цяпер вядомая як нідэрландская), стала дамінаваць у афіцыйных і рэлігійных сферах ужытку. Да гэтага перыяду адносіцца творчасць паэта Гюсберта Япікса (1603—1666), чые творы ў значнай ступені паўплывалі на стварэнне фрызскай арфаграфіі і літаратуры.
Аўтараў, падобных Г. Япіксу, не было да XIX ст., калі з'явілася вялікая колькасць фрызскіх пісьменнікаў і паэтаў. Гэты перыяд супаў з узнікненнем новага літаратурнага стандарту, і таму з 1820-х гадоў пачынаюць адлічваць перыяд існавання сучаснай заходнефрызскай мовы.
Прыклад
Параўнанне фрызскіх моў з некаторымі іншымі германскімі мовамі на прыкладзе аднаго тэксту.
- Затэрландская фрызская: Die Wänt strookede dät Wucht uum ju Keeuwe un oapede hier ap do Sooken.
- Паўночнафрызская, бекінгардскі дыялект: Di dreng aide dåt foomen am dåt kan än mäket har aw da siike.
- Заходнефрызская: De jonge streake it famke om it kin en tute har op 'e wangen.
- Гронінгенская дыялектная група
ніжнесаксонскіх дыялектаў
ніжненямецкае мовы: De jonge streake it famke om it kin en tute har op 'e wangen. - Усходнефрызскі дыялект
ніжнесаксонскіх дыялектаў
ніжненямецкае мовы: De Fent/Jung straktde dat Wicht um't Kinn to un tuutjede hör up de Wangen. - Дацкая: Drengen strøg/aede pigen på hagen og kyssede hende på kinden.
- Нідэрландская: De jongen aaide/streek het meisje langs haar kin en kuste/zoende haar op haar wangen.
- Ніжнесаксонскія дыялекты Нідэрландаў: De jonge strek 't dearntje um de kinne en gaf heur een smok op de wangen.
- : Dä Fänt/Jong strech däm Weech öm_et Kenn un büzd_em op de Backe.
- Нямецкая: Der Junge streichelte das Mädchen ums Kinn und küsste es auf die Wange.
- Англійская: The boy stroked the girl around the chin and kissed her on the cheeks.
- Ланкашырскі дыялект: Th' lad strorkt 'lass on 'jib an busst er on th' cheaks.
- Сучасная мова скотс: The laddie straikit the lassie aboot the chin an kisst her on the chowk.
- Пераклад: Хлопчык пагладзіў дзяўчынку ля падбародку і пацалаваў яе ў шчокі.
У артыкуле або раздзеле ёсць спіс крыніц або , але крыніцы асобных сцвярждэнняў няясныя праз неўжыванне зносак. |
Зноскі
- Marron C. Fort. Das Saterfriesische / Horst Haider Munske,Nils Århammar. — Handbuch des Friesischen. — Tübingen: Niemayer, 2001.
- Frisian, Northern | Ethnologue
- Matthias Brenzinger. Language Diversity Endangered. — Mouton de Gruter, The Hague. — С. 222.
- Friesisch-Gesetz, нямецкія .
- Rolf H. Bremmer Jr. An Introduction to Old Frisian. History, Grammar, Reader, Glossary. — Amsterdam, Philadelphia, 2009.
Літаратура
- В. П. Берков. Современные германские языки. — 2-е изд. — М.: АСТ, 2001. — 336 с. — 5 000 экз. — ISBN 5-17-010576-2.
Спасылкі
- Frisian languages, alphabets and pronunciation (англ.). , Omniglot (31 снежня 2013).
- Курс фрызскай мовы Архівавана 29 жніўня 2010. (на нек. мовах)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Fryzskiya movy samanazva Fryske talen grupa moy fryzay yakaya adnosicca da zahodnyaj grupy germanskih moy Fryzskiya movySamanazva FryskKrainy Niderlandy Germaniya DaniyaRegiyony Fryslandyya Nizhnyaya Saksoniya Shlezvig Golshtejn Groningen YutlandyyaAficyjny status NiderlandyArganizacyya yakaya regulyue Fryske Akademy d Agulnaya kolkasc nosbitay 350 000 750 000KlasifikacyyaKategoryya Movy EyraziiIndaeyrapejskaya syam ya Germanskaya galinaZahodnegermanskaya grupaAngla fryzskaya padgrupa dd dd Pismennasc lacinicaMoynyya kodyDAST 7 75 97 fri 750ISO 639 1 fyISO 639 2 fryISO 639 3 fry zahodnaya stq ushodnaya frr paynochnayafriLinguasphere 52 ACAGlottolog fris1239Fryzskiya movy na karce Zahodnyaj Eyropy Cyomna sinim zahodnefryzskaya mova sinim paynochnafryzskaya blakitnym ushodnefryzskaya Raspaysyudzhany galoynym chynam u pravincyi Fryslandyya y Niderlandah uklyuchayuchy i kalya 350 tys chal a taksama na paynochnym zahadze Germanii u zyamlya Nizhnyaya Saksoniya kalya 3 tys chal chasam lichycca samastojnaj movaj gl Ushodnefryzskaya mova i na krajnyaj poynachy zyamlya Shlezvig Golshtejn uklyuchayuchy Paynochna Fryzskiya astravy i vostray Gelgaland kalya 16 tys chal gl Ranej mova byla raspaysyudzhana na shyrokaj terytoryi pa yzbyarezhzhy Paynochnaga mora ad zaliva Zyojderze y Niderlandah da paydnyovaj Danii Paslya straty da XVI stagoddzya Fryslandyyaj samastojnasci mova byla vycesnena z aficyjnaj sfery abarachennya niderlandskaj stayshy movaj bytavyh znosin Fryzskaya z yaylyaecca najbolsh blizkim svayakom starazhytnaanglijskaj movy Prytym cyaperashniya fryzskamoynyya i anglijskamoynyya ne razumeyuc movy adno adnago Unutranaya klasifikacyyaGrupa fryzskih moy padzyalyaecca na try movy zahodnefryzskuyu ushodnefryzskuyu i paynochnafryzskuyu Mizh usimi tryma movami ne isnue yzaemarazumennya adnak nekatoryya lingvisty lichac use try movy dyyalektami adzinaj fryzskaj movy Zahodnefryzskaya mova gistarychna znahodzilasya pad mocnym uplyvam galandskaj movy tady yak paynochna i yshodnefryzskaya movy zaznavali yplyy z boku nyameckaj nizhnenyameckaj i dackaj moy Paynochnafryzskaya mova vyluchaecca vyalikaj dyyalektnaj razdrobnenascyu Ushodnefryzskaya mova chasam mozha lichycca aposhnim zhyvym dyyalektam ulasna yshodnefryzskaj movy i mozha praz geta paznachacca terminam RaspaysyudzhanneKolkasc nosbitay Bolshasc nosbitay fryzskih moy prazhyvae y Niderlandah galoynym chynam u pravincyi shto na poynachy krainy Kolkasc nosbitay movy y pravincyi skladae prykladna 350 tys chal Z 1997 goda pravincyya Frysland na aficyjnym uzroyni vykarystoyvae fryzskuyu nazvu Fryslan Za aposhnim chasam adsochvaecca tendencyya da vyvuchennya niderandcami yakiya zhyvuc u getaj pravincyi zahodnefryzskaj movy U Germanii nalichvaecca kalya dzvyuh tysyach nosbitay ushodnefryzskaj movy Zaterland areal ushodnefryzskaj movy mey pryrodnuyu adasoblenasc ad susednih regiyonay buduchy atochanym zabalochanymi rayonami shto dapamaglo zahavannyu movy Gety regiyon znahodzicca na paynochnym zahadze federalnae zyamli Nizhnyaya Saksoniya U regiyone Nordfrysland nyameckae federalnae zyamli Shlezvig Golshtejn prazhyvayuc kalya 10 tys chal yakiya razmaylyayuc na paynochnafryzskaj move Mova padzyalyaecca na kantynentalnyya dyyalekty raspaysyudzhanyya na yzbyarezhzhy Nordfryslanda i dyyalekty astravoy yakiya mescyacca nasuprac uzbyarezhzha Ushodnefryzskaya mova i bolshaya chastka dyyalektay paynochnafryzskaj na cyaperashni momant znahodzyacca pad znachnaj Aficyjny status Ushodnefryzskaya i paynochnafryzskaya movy z yaylyayucca aficyjna pryznanymi yradam Germanii yak movy menshasci zahodnefryzskaya mova mae aficyjny status u pravincyi Frysland poruch z niderlandskaj movaj Lingvistychnaya haraktarystykaArfagrafiya Fryzskaya karystaecca lacinicaj z dadatkovymi litarami a e o u u Litara y lichycca varyyantam litary i Vykarystoyvayucca taksama i Padvoenyya galosnyya paznachayuc daygatu galosnaga padvoenyya zychnyya karotkasc papyarednyaga galosnaga Marfalogiya Nazoynik Dlya nazoynika y suchasnaj fryzskaj move harakterny rod kolkasc sklon i artykl Mayucca dva gramatychnyya rody agulny i syaredni yakiya vyrazhayucca z dapamogaj peynaga artyklya inshyh zneshnih prykmet nyama Isnue dva sklony agulny i rodny uzhyvanne yakoga dastatkova abmezhavana GistoryyaStarazhytnafryzski peryyad U rannim Syarednyavechchy fryzskiya zemli raspasciralisya ad gorada Bruge shto na paynochnym zahadze suchasnae Belgii da raki Vezer paynochny zahad Germanii Na cyaperashni momant gety gistarychny regiyon chasam nazyvayuc Vyalikaj Fryziyaj a nekatoryya z yago zhyharoy nyagledzyachy na stratu movy dagetul adznachayuc u gistoryi svaih regiyonay fryzskuyu prysutnasc Fryzskiya movy z yaylyayucca blizkimi da anglijskaj movy i movy skots razam z getym gistarychna yany zaznavali yplyy z boku niderlandskaj movy Pavelichennyu adroznennya fryzskih moy ad anglijskaj taksama spryyali pavelichenne yplyvu na fryzskiya movy z boku niderlandskaj i nizhnenyameckaj a na anglijskuyu narmandskaj Nyagledzyachy na znachnae zmyanshenne yzaemarazumennya pamizh dzvyuma movami anglijski dyyalekt Nartamberlenda regiyon na paynochnym ushodze Anglii mae sherag rys yakiya zblizhayuc yago z fryzskimi movami mizh tym adznachaecca vyalikaj stupennyu padabenstva y dachynenni da staraanglijskaj movy Na fone astatnih zahodnegermanskih moy fryzskiya i anglijskaya mova razam vyluchayucca nayaynascyu vypadzennya nasavyh zychnyh u sheragu sloy napr nyam uns fryzsk us ang us nyam sanft fryzsk seft ang soft nyam Gans fryzsk goes goose i pamyakchennya k perad nekatorymi galosnymi y ch napr ang cheese church fryzsk tsiis tsjerke ale niderlandskae kaas kerk vysok nyam Kase Kirche Tym ne mensh getaya z yava ne adlyustravalasya y fryzskih slovah adpavednyh anglijskim chin choose kin kieze Adnym z asnoynyh adroznennyay pamizh starazhytnafryzskaj i suchasnymi fryzskimi movami z yaylyaecca adsutnasc sklonay u aposhnih Peryyad isnavannya starazhytnafryzskaj movy adznachaecca pamizh syaredzinaj XII i syaredzinaj XVI st Bolshasc zahavanyh tekstay na starazhytnafryzskaj move prypadae na peryyad XIV XV stst adnak nekatoryya pryhodzyacca na peryyad XII XIII stst Yak pravila getyya teksty adnosyacca da zakanadaychae galiny Na move isnuyuc i ranejshyya dakumentalnyya svedchanni u pryvatnasci runichnym pismom yakiya pachali z yaylyacca prykladna z IH st Tym ne mensh getyya nadpisy zvychajna pradstaylyayuc z syabe zapisy nekalkih sloy z za chago ih nelga lichyc pershymi prykladami litaratury U syaredzine XVI st adbyysya ymoyny perahod starazhytnafryzskaj movy y peryyad syarednefryzskaj movy prychynayu chago stay abryy litaraturnaj tradycyi na move Syarednefryzski peryyad Da XV st starazhytnafryzskaya mova byla raspaysyudzhana y vusnym maylenni i pismovym abarachenni adnak z XVI st yae sfera yzhytku zvuzilasya da vusnaga maylennya syarod zhyharoy selskaj myascovasci Adnoj z asnoynyh prychyn getaga stala yvahodzhanne suchasnaga Fryslanda y sklad uladannyay gercaga Alberta Saksonskaga i ystalyavanne niderlandskaj movy yak aficyjnaj Mizh tym navat paslya adnaylennya nezalezhnasci Niderlanday starazhytnafryzskaya mova ne zdolela vyarnuc svoj status Prychynaj getaga bylo yzvyshenne Galandyi syarod inshyh pravincyj Niderlanday praz shto mova mova pravincyi galandskaya cyaper vyadomaya yak niderlandskaya stala daminavac u aficyjnyh i religijnyh sferah uzhytku Da getaga peryyadu adnosicca tvorchasc paeta Gyusberta Yapiksa 1603 1666 chye tvory y znachnaj stupeni payplyvali na stvarenne fryzskaj arfagrafii i litaratury Aytaray padobnyh G Yapiksu ne bylo da XIX st kali z yavilasya vyalikaya kolkasc fryzskih pismennikay i paetay Gety peryyad supay z uzniknennem novaga litaraturnaga standartu i tamu z 1820 h gadoy pachynayuc adlichvac peryyad isnavannya suchasnaj zahodnefryzskaj movy PrykladParaynanne fryzskih moy z nekatorymi inshymi germanskimi movami na prykladze adnago tekstu Zaterlandskaya fryzskaya Die Want strookede dat Wucht uum ju Keeuwe un oapede hier ap do Sooken Paynochnafryzskaya bekingardski dyyalekt Di dreng aide dat foomen am dat kan an maket har aw da siike Zahodnefryzskaya De jonge streake it famke om it kin en tute har op e wangen Groningenskaya dyyalektnaya grupa nizhnesaksonskih dyyalektay nizhnenyameckae movy De jonge streake it famke om it kin en tute har op e wangen Ushodnefryzski dyyalekt nizhnesaksonskih dyyalektay nizhnenyameckae movy De Fent Jung straktde dat Wicht um t Kinn to un tuutjede hor up de Wangen Dackaya Drengen strog aede pigen pa hagen og kyssede hende pa kinden Niderlandskaya De jongen aaide streek het meisje langs haar kin en kuste zoende haar op haar wangen Nizhnesaksonskiya dyyalekty Niderlanday De jonge strek t dearntje um de kinne en gaf heur een smok op de wangen Da Fant Jong strech dam Weech om et Kenn un buzd em op de Backe Nyameckaya Der Junge streichelte das Madchen ums Kinn und kusste es auf die Wange Anglijskaya The boy stroked the girl around the chin and kissed her on the cheeks Lankashyrski dyyalekt Th lad strorkt lass on jib an busst er on th cheaks Suchasnaya mova skots The laddie straikit the lassie aboot the chin an kisst her on the chowk Peraklad Hlopchyk pagladziy dzyaychynku lya padbarodku i pacalavay yae y shchoki U artykule abo razdzele yosc spis krynic abo ale krynicy asobnyh scvyarzhdennyay nyayasnyya praz neyzhyvanne znosak Scvyardzhenni ne padmacavanyya krynicami moguc byc pastayleny pad sumnenne i vydaleny Vy mozhace palepshyc artykul dadayshy dakladnejshyya spasylki na krynicy ZnoskiMarron C Fort Das Saterfriesische Horst Haider Munske Nils Arhammar Handbuch des Friesischen Tubingen Niemayer 2001 Frisian Northern Ethnologue Matthias Brenzinger Language Diversity Endangered Mouton de Gruter The Hague S 222 Friesisch Gesetz nyameckiya Rolf H Bremmer Jr An Introduction to Old Frisian History Grammar Reader Glossary Amsterdam Philadelphia 2009 LitaraturaV P Berkov Sovremennye germanskie yazyki 2 e izd M AST 2001 336 s 5 000 ekz ISBN 5 17 010576 2 SpasylkiRazdzel Vikipedyi na zahodnefryzskaj moveRazdzel Vikipedyi na ushodnefryzskaj moveRazdzel Vikipedyi na paynochnafryzskaj moveFrisian languages alphabets and pronunciation angl Omniglot 31 snezhnya 2013 Kurs fryzskaj movy Arhivavana 29 zhniynya 2010 na nek movah