Курск

Курск (руск.: Курск) — горад (з 1779 года) у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Курскай вобласці. Насельніцтва 406,4 тыс. чалавек (2005). Размешчаны на берагах Сейма і яго прытока Тускара.

Горад Курск руск.: Курск Герб^[d] Сцяг^[d] Краіна  Расія Рэгіён Курская вобласць Каардынаты 51°43′ пн. ш. 36°11′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Ігар Куцак^[d] Заснаваны 1032 Першая згадка 1032 Горад з 1779 Плошча 190 км² Вышыня цэнтра 250 м Насельніцтва ▲ 413 528  чалавек (2010) Шчыльнасць 2176 чал./км² Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 4712 Паштовы індэкс 305000 Аўтамабільны код 46 Афіцыйны сайт glava-kurska.ru Курск на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Заснаваны ў 10 ст., упершыню згадваецца пад 1032 годам (патэрык Пячэрскі) і 1095 годам (Лаўрэнцеўскі летапіс). Быў крэпасцю Кіеўскай Русі. Падчас татара-мангольскага нашэсця ў 1238 годзе быў разбураны, у 14 ст. захоплены войскамі ВКЛ. У 1508 годзе ўвайшоў у склад Маскоўскай дзяржавы. З канца 16 ст. Курская крэпасць была адным з апорных пунктаў абароны ад крымскіх татар. У 1648 годзе ў Курску адбылося буйное паўстанне. У 18 ст. страціў ваеннае значэнне, стаў гандлёвым горадам. З 1780 года — цэнтр намесніцтва, з 1797 года — губернскі горад. З 13 чэрвеня 1934 года — абласны цэнтр. З 3 лістапада 1941 па 8 лютага 1943 быў акупаваны нямецкімі войскамі.

Насельніцтва

Статыстыка колькасці насельніцтва з 1811 па 2025 Год Колькасць 1811 23 500 1825 15 800 1833 20 050 1840 30 469 1847 24 776 1856 40 771 1862 34 196 1863 28 565 1867 28 921 1870 31 754 1885 49 657 1897 75 721 1910 82 456 1913 85 400 1914 87 800 1917 53 565 1920 48 825 1923 56 067 1926 96 928 Год Колькасць 1931 92 280 1933 102 500 1937 104 667 1939 119 977 1956 179 000 1959 204 712 1962 228 000 1967 255 000 1970 284 162 1973 327 000 1975 353 000 1976 353 000 1979 375 345 1982 397 000 1985 405 000 1986 409 000 1987 434 000 1989 424 239 1990 426 000 Год Колькасць 1991 433 000 1992 435 000 1993 437 000 1994 439 000 1995 438 000 1996 438 000 1997 444 000 1998 441 000 1999 445 400 2000 443 500 2001 437 400 2002 412 442 2003 412 400 2004 408 400 2005 406 400 2006 405 500 2007 405 900 2007 408 148 2008 408 100 Год Колькасць 2009 410 840 2010 415 159 2011 416 298 2012 423 181 2013 428 741 2014 431 171 2015 435 117 2016 443 212 2017 449 063 2018 448 733 2019 449 556 2020 452 976 2021 440 052 2023 434 703 2024 436 678 2025 434 696

Прамысловасць

Курск — буйны прамысловы цэнтр, у горадзе развіта электратэхнічная прамысловасць, прыбора- і станкабудаванне, вытворчасць машын і абсталявання для аграрнага сектара, харчовай і перапрацоўчай прамысловасці, вытворчасць гандлёвага абсталявання, падшыпнікаў і акумулятараў, Вытворчасць хімічных валокнаў і гуматэхнічных вырабаў, мэблі, вытворчасць лекаў, харчовая прамысловасць і іншага, энергетычныя прадпрыемствы горада — Курская ЦЭЦ-1, Курская ЦЭЦ-4 і Курская ЦЭЦ СЗР.

Буйнейшыя прамысловыя прадпрыемствы горада Курска

• ААТ «Авіяаўтаматыка імя У. У. Тарасава» (завод «Прыбор»)
• Курская падшыпнікавая кампанія «АПЗ-20»
• Курскі завод ККД
• Курскі завод «Акумулятар»
• ТАА «Курскхімвалакно»
• ААТ «Курскрэзінатэхніка»
• АТ «Электраагрэгат»
• Курскі завод будаўнічых канструкцый
• ТАА «Фармстандарт-Лексредства»
• ТАА «Спецтэхналогія-Агра»
• ААТ «Курскі электраапаратны завод» (КЭАЗ)
• ЗАТ «Лічмаш»
• ТАА НВА «Кампазіт»

Адукацыя і культура

• Курскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт

Вядомыя асобы

• Барыс Сяргеевіч Косціч (нар. 1951) — беларускі архітэктар.
• Альберт Паўловіч (1875—1951) — беларускі паэт-гумарыст.
• Аляксандр Уладзіміравіч Паветкін (нар. 1979) — баксёр.
• Мікалай Мікалаевіч Сідарэнка (1905—1980) — паэт і перакладчык.
• Вера Міхайлаўна Слабадзянюк (нар. 1938) — беларуская спартсменка (парашутны спорт).
• Уладзімір Іванавіч Слаўкоў (1926—1995) — беларускі акцёр.
• Алег Конанаў (нар. 1966) — футбольны трэнер.

Гарады-пабрацімы

•  Бар, Чарнагорыя (2008)
•  Белгарад, Расія (2019)
•  Верыя^[d], Грэцыя (2016)
•  Відзяева, Расія (2001)
•  Вітэн, Германія (20 жніўня 1990)
•  /  Гагарынскі раён^[d], Украіна / Расія (2001)
•  Гомель, Беларусь (5 лістапада 2004)
•  Гюмры, Арменія (2016)
•  Данецк, Украіна (2008)
•  Дрокіеўскі раён^[d], Малдова (2017)
•  Дэмбна, Польшча (2001)
•  /  Еўпаторыя, Украіна / Расія (2015)
•  Наваполацк, Беларусь (2014)
•  Ніш, Сербія (2006)
•  Полацк, Беларусь (2014)
•  /  Піцунда, Грузія / Аўтаномная Рэспубліка Абхазія (2008)
•  Северадзвінск, Расія (10 лютага 2001)
•  Сухумі, Грузія (2009)
•  Тчэў, Польшча (2007)
•  Ужыцэ, Сербія (24 верасня 2007)
•  Феадосія, Украіна (2002)
•  Цвайбрукен, Германія
•  /  Ціраспаль, Малдова / Прыднястроўе (2003)
•  Чычэстэр, Вялікабрытанія (2006)
•  Чэрнь (Тульская вобласць), Расія
•  Шпаер, Германія (1989)

Зноскі

1. Города с численностью постоянного населения от 250 тыс. до 500 тыс. человек
2. https://web.archive.org/web/20131016141056/http://www.mojgorod.ru/kursk_obl/kursk/index.html
3. http://elib.shpl.ru/ru/nodes/16868-vyp-20-kurskaya-guberniya-po-svedeniyam-1862-goda-1867
4. https://web.archive.org/web/20131110040429/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2011/year/year2011.rar
5. http://elib.shpl.ru/ru/nodes/46864#mode/flipbook/page/37/zoom/8
6. http://docs.historyrussia.org/ru/nodes/47581-vsesoyuznaya-perepis-naseleniya-1937-goda-obschie-itogi#mode/inspect/page/64/zoom/4
7. https://istmat.org/files/uploads/17630/sssr_ad-ter_delenie_1931_rsfsr.pdf
8. https://istmat.org/files/uploads/53487/adm._delenie_sssr_1934.pdf
9. https://web.archive.org/web/20131224034020/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php
10. https://web.archive.org/web/20140716031938/http://istmat.info/files/uploads/17165/narhoz_sssr_1956_svodnyy.pdf
11. https://web.archive.org/web/20130528132740/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
12. https://web.archive.org/web/20130929064431/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
13. https://istmat.org/files/uploads/41385/rossiyskiy_statisticheskiy_ezhegodnik_1998_g.pdf
14. https://web.archive.org/web/20211107083940/http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
15. https://istmat.org/files/uploads/15623/narodnoe_hozyaystvo_sssr_1922-1982.pdf
16. https://web.archive.org/web/20141116000850/http://istmat.info/files/uploads/21317/nx_5.pdf
17. https://web.archive.org/web/20160624150219/http://istmat.info/files/uploads/18276/stat._ezh._rf_1994_demografiya.pdf
18. http://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987
19. https://web.archive.org/web/20110926215253/http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
20. https://istmat.org/files/uploads/43527/rossiyskiy_statisticheskiy_ezhegodnik_2002.pdf — ISBN 5-89476-123-9
21. https://web.archive.org/web/20161122150432/http://istmat.info/files/uploads/45329/4naselenie.pdf
22. https://web.archive.org/web/20161129232919/http://istmat.info/files/uploads/45390/07naselenie.pdf
23. https://web.archive.org/web/20161125045909/http://istmat.info/files/uploads/45859/07_naselenie.pdf
24. https://web.archive.org/web/20120203125040/http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls
25. https://web.archive.org/web/20161129232015/http://istmat.info/files/uploads/46358/r_05.doc
26. https://web.archive.org/web/20250000000000*/http://www.gks.ru/doc_2005/year05.zip
27. https://web.archive.org/web/20160730175830/http://www.gks.ru/doc_2006/year06.zip
28. https://web.archive.org/web/20160305135034/http://www.gks.ru/doc_2007/year07.zip
29. https://web.archive.org/web/20150518102941/http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
30. http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667"></a>
31. http://kurskstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kurskstat/resources/ee617b804e86dcf6bf81ffb8fc91c3ba/том%201.pdf
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127173285"></a>
32. Курская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2016 годов
33. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683726"></a>
34. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996"></a>
35. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963"></a>
36. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>
37. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>
38. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
39. http://kurskstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kurskstat/resources/ddc623004fa17a7bb12dbd9b972d8349/численность_2018_районы.pdf
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127204131"></a>
40. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684775"></a>
41. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520"></a>
42. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>
43. https://web.archive.org/web/20240109051148/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Bul_MO_2023.xlsx
44. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — М.: Росстат, 2024.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126076461"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
45. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2025 года — М.: Росстат, 2025.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133797648"></a>
46. http://www.kurskadmin.ru/node/911
47. https://win.witten.de/staedtepartnerschaften/kursk/
48. https://gomel.gov.by/en/content/economics/vneshneekonomicheskaya-deyatelnost/goroda-partnyery/?sphrase_id=12939
49. https://www.debno.pl/strona/6
50. https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237
51. https://www.speyer.de/de/kultur/staedtepartnerschaften/kursk-russische-foederation/

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Курск
• Афіцыйны сайт адміністрацыі Курска Архівавана 1 ліпеня 2014. (руск.)