Барбадас

Барба́дас (англ.: Barbados) — дзяржава на аднайменным востраве ў архіпелагу Малыя Антыльскія астравы ў Атлантычным акіяне. Тэрыторыя — 431 км². Насельніцтва — каля 280 тыс. чалавек, 90 % — негры і мулаты. Сталіца — Брыджтаўн (прыкладна 8 тыс. жыхароў, з прыгарадамі — больш за 90 тысяч). Дзяржаўная мова — англійская. Нацыянальнае свята — 30 лістапада (1966) — Дзень незалежнасці. Грашовая адзінка — барбадаскі долар.

Барбадас
англ.: Barbados

Сцяг Барбадаса Герб Барбадаса
Дэвіз: «Pride and Industry»
Гімн:
Дата незалежнасці	30 лістапада 1966 (ад Вялікабрытаніі)
Афіцыйная мова	англійская
Сталіца	Брыджтаўн
Найбуйнейшыя гарады	Брыджтаўн
Форма кіравання	Парламенцкая рэспубліка
	Сандра Мейсан Міа Мотлі
Плошча • Агулам • % воднай паверхні	183-я ў свеце 439 км² нязнач.
Насельніцтва • Ацэнка (2021) • Шчыльнасць	301.865 чал. 660 чал./км²
ВУП (ППЗ)   • Разам (2010)   • На душу насельніцтва	$6.175 млрд $22,296
ВУП (намінал)   • Разам (2010)   • На душу насельніцтва	$3.963 млрд $14,307
ІРЧП (2011)	▲ 0,793  (вельмі высокі) (47-ы)
Валюта
Інтэрнэт-дамен	.bb
Код ISO (Alpha-2)	BB
Код ISO (Alpha-3)	BRB
Код МАК	BAR
Тэлефонны код	+1-246
Часавыя паясы	-4

Карта

Гісторыя

Барбадас быў адкрыты еўрапейцамі ў 1518 годзе. Назва «Барбадас» пайшла ад партугальскага даследчыка Пэдра Кампоса ў 1536 годзе, які спачатку назваў востраў Os Barbados («Барадатыя») з-за вялікай колькасці абвітых падобнымі на бароды эпіфітамі фігавых дрэў, якія раслі на ім.

У 1627 годзе брытанцы заснавалі на востраве сваю калонію. У 1961 годзе Барбадас атрымаў статус «асацыяванай з Вялікабрытаніяй дзяржавы». Незалежнасць была абвешчана 30 лістапада 1966 года.

Дзяржаўны лад

У адпаведнасці з канстытуцыяй 1966 г. кіраўніком дзяржавы з’яўлялася каралева Вялікабрытаніі, прадстаўленая на востраве генерал-губернатарам. Для Барбадаса характэрныя ўстойлівыя традыцыі парламентарызму. Першыя заканадаўчыя акты, якія рэгулююць парадак фарміравання і дзейнасці Заканадаўчага сходу як ключавога органа самакіравання вострава, былі прынятыя задоўга да здабыцця ім незалежнасці (1639). У верасні 2020 года краіна заявіла аб пераходзе да рэспубліканскай формы кіравання. 21 кастрычніка 2021 года парламент Барбадаса ўпершыню выбраў прэзідэнта (якім стала апошні генерал-губернатар вострава Сандра Мэйсан), а 30 лістапада 2021 краіна афіцыйна стала парламенцкай рэспублікай.

Заканадаўчая ўлада належыць Парламенту, які складаецца з Палаты сходу (30 членаў, абіраных насельніцтвам на 5 гадоў) і Сената (21 сенатар, прызначаемы прэзідэнтам).

Выканаўчую ўладу здзяйсняе ўрад на чале з прэм’ер-міністрам (лідар партыі парламенцкай большасці), які зацвярджаецца генерал-губернатарам. З 25 мая 2018 года ўрад узначальвае Мія Мотлі.

Асноўныя палітычныя партыі:

• Барбадаская лейбарысцкая партыя (заснаваная ў 1938, кіруючая з 1994, умеранага сацыял-рэфармісцкага толку),
• Дэмакратычная лейбарысцкая (левацэнтрысцкая апазіцыйная палітычная арганізацыя, створаная ў 1955),
• Нацыянальная дэмакратычная,
• Працоўная партыя Барбадаса,
• Народны палітычны саюз.

Эканоміка

Рост ВУП у 2006 — 3,5 %. Аснова эканомікі — турызм (больш за 500 тыс. турыстаў штогод; занята 13 тыс. чалавек з 130 тыс. працаздольнага насельніцтва) і сельская гаспадарка, якая спецыялізуецца галоўным чынам на вырошчванні цукровага трыснягу (вытворчасць цукру складала 38 тыс. тон у 2005 г.). Культывіруецца таксама кукуруза, бавоўна, трапічная садавіна, гародніна, тытунь. Развіта жывёлагадоўля і рыбалоўства.

Развіваецца рынак фінансавых паслуг, страхавання, а таксама афшорны бізнес (11 тыс. занятых). Гэтаму ў немалой ступені спрыяюць нізкія стаўкі падаткаў, якія не перавышаюць 2,5 %, спрошчаная працэдура афармлення, падатковыя палёгкі і дамовы аб пазбяганні падвойнага падаткаабкладання.

Біржа Барбадаса з’яўляецца трэцяй паводле памеру сярод краін Карыбскага рэгіёна.

Прамысловасць прадстаўленая прадпрыемствамі лёгкай і харчовай прамысловасці, па перапрацоўцы цукровага трыснягу, нафты, вытворчасці электроннага абсталявання, хімікатаў, мэблі, лакафарбавай прадукцыі, якія працуюць у асноўным на прывазной сыравіне і арыентаваныя першым чынам на экспарт. У краіне здабываюцца нафта, прыродны газ, вапняк. За кошт падводнага свідравання Барбадас на 70 % (2006) пакрывае свае патрэбнасці ў энерганосьбітах.

Аб’ём рэзерваў цэнтральнага банка вострава перавышае 500 млн долараў. Інфляцыя — каля 7 %. Узровень беспрацоўя застаецца стабільным — парадку 10 %.

Асноўнымі спажыўцамі барбадаскіх тавараў (цукар, ром, прадукты харчавання, хімікаты, электронныя кампаненты, вопратка) з’яўляюцца краіны Карыбскай супольнасці, ЗША, Вялікабрытанія. Імпарт тавараў (харчаванне, прамысловае абсталяванне, хімікаты, паліва) у асноўным ажыццяўляецца з ЗША, Вялікабрытаніі, Японіі, Канады.

Рэлігія

Пераважная частка насельніцтва вызнае хрысціянства (95 %), дамінуючае месца сярод хрысціянскіх канфесій займае англіканскае супольніцтва (40 %). Да іншых рэлігій, распаўсюджаных на востраве, адносяцца індуізм, іслам, вера бахаі і іўдаізм.

Зноскі

1. [1] World Factbook of CIA
2. Barbados (нявызн.). International Monetary Fund. Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2011. Праверана 6 кастрычніка 2010.
3. Human Development Report 2011 (англ.). United Nations Development Program (2011). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 6 лістапада 2011.
4. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/northamerica

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Барбадас
• Афіцыйны сайт урада Барбадаса (англ.)
• Афіцыйны сайт Парламента Барбадаса (англ.)
• Парламент — некаторыя факты пра Барбадас Архівавана 1 снежня 2008. (англ.)
• Сайт Цэнтральнага банка Барбадаса (англ.)
• Інвестыцыі і развіццё Барбадаса Архівавана 5 лістапада 2005. (англ.)