1 верасня — дзвесце сорак чацвёрты (дзвесце сорак пяты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.
← верасень → | ||||||
п | а | с | ч | п | с | н |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | |||||
2025 |
Падзеі
- 852: Архібіскуп Майнца Рабан Маўр асвяціў у Франкфурце базіліку Выратавальніка, на месцы якой потым з’явіўся Франкфурцкі сабор.
- 1057: Ісаак I Камнін стаў імператарам Візантыі.
- 1067: Бадуэн VI Фландрскі становіцца графам Фландрыі.
- 1435: Бітва пад Вількамірам, войскі Жыгімонта Кейстутавіча разам з палякамі разбілі Свідрыгайлу і яго саюзнікаў.
- 1482: Крымскія татары на чале з Менглі-Гірэем разрабавалі і спалілі Кіеў, кіеўскі ваявода Івашка Хадкевіч трапіў у палон.
- 1804: Нямецкі астраном Карл Людвіг Хардынг адкрыў астэроід Юнону.
- 1827: У Расійскай імперыі забаронена прымаць сялян у вышэйшыя і сярэднія навучальныя ўстановы.
- 1870: Франка-пруская вайна: французскія войскі разбіты пад Седанам, імператар Напалеон III узяты ў палон.
- 1906: У Вільні выйшла першая легальная беларуская газета «Наша доля». Адбылося першае выступленне ў друку Я. Коласа.
- 1920: Францыя абвясціла аб стварэнні дзяржавы Ліван са сталіцай у Бейруце.
- 1923: У Токіа адбыўся вельмі моцны землятрус, ахвярамі якога сталі дзесяткі тысяч чалавек.
- 1928: Албанія стала каралеўствам.
- 1939: Нападам нацысцкай Германіі на Польшчу пачалася першая ваенная кампанія II сусветнай вайны.
- 1944: Пачалі працаваць беларускія гімназіі ў Бельску і Гайнаўцы, беларуска-руская ў Беластоку і беларускія пачатковыя школы ва ўсёй Усходняй Беласточчыне, у 1945 г. гэтыя школы былі ліквідаваныя польскімі ўладамі.
- 1946: На рэферэндуме ў Грэцыі большасць насельніцтва прагаласавала за аднаўленне ў краіне манархіі.
- 1951:
- У Лондане адкрыўся першы супермаркет.
- Дагавор пра стварэнне блока АНЗЮС падпісаны ў Сан-Францыска.
- 1969: У Лівіі Муамар Кадафі зрынуў караля Ідрыса I.
- 1970: У Нью-Ёрку распачаты першы ў свеце камп’ютарны турнір па шахматах.
- 1971: Катар абвясціў сябе незалежнай дзяржавай.
- 1973: Тэрарыст у маўзалеі Леніна (Масква) узарваў бомбу — цела Леніна не было пашкоджана, загінула некалькі наведвальнікаў.
- 1977: Зацверджаны новы тэкст гімна СССР, з якога выключылі словы пра І. Сталіна.
- 1978: Пуск першага тралейбуса ў Віцебску
- 1983: Савецкія вайскоўцы збілі паўднёвакарэйскі Boeing.
- 1985: Знойдзены карабель «Тытанік», які патануў у 1912 годзе.
- 1991: Аб’яўлены суверэнітэт Узбекістана.
- 1992: Адкрыты Чэрвеньскі раённы краязнаўчы музей.
- 1996: Спынена вяшчанне «Радыё 101,2» — адзінай незалежнай беларускамоўнай радыёстанцыі ў Беларусі.
- 2004: Вывяржэнне вулкана Асама ў Японіі.
- 2007: У Полацку адкрыты помнік Усяславу Чарадзею.
- 2015: Адкрыты Верхнядзвінскі гісторыка-краязнаўчы музей.
Нарадзіліся

- 1743: Кароль Антоні Жэра, польскі і беларускі пісьменнік (пам. пасля 1798)
- 1751: Эмануэль Шыканедэр, нямецкі оперны спявак, імпрэсарыа, драматург і лібрэтыст (пам. 21.9.1812)
- 1887: Блез Сандрар, швейцарска-французскі пісьменнік
- 1895: Генрых Хёрле, нямецкі мастак
- 1896: Андрэ Юнебель, французскі рэжысёр
- 1900: Сымон Баранавых, беларускі празаік (пам. 10.11.1942)
- 1913: Масей Сяднёў, беларускі пісьменнік (пам. 2002)
- 1933: Энн Рычардс, амерыканскі палітык
- 1935: Сэйдзі Адзава, японскі дырыжор
- 1937: Ален Джонс, брытанскі мастак
- 1940: Анні Эрно, французская пісьменніца, лаўрэатка Нобелеўскай прэміі
- 1942: Іван Басюк, беларускі гісторык
- 1953: Андрэс Мустанен, эстонскі кампазітар, скрыпач
- 1953: Ахмад Шах Масуд, афганскі палявы камандзір
- 1956: Уладзімір Салодкі, беларускі спявак
- 1984: Людвіг Ёрансан, шведскі кампазітар
Памерлі

- 1159: Адрыян IV, Папа Рымскі
- 1715: Людовік XIV, кароль французскі
- 1715: Франсуа Жырардон, французскі мастак
- 1723: Дзмітрый Кантэмір, гаспадар малдаўскі
- 1938: Адам Пучкар-Хмялеўскі, беларускі рэлігійны дзеяч, каталіцкі святар (нар. 24.12.1891)
- 1950: Карл Эдуард Сёэт, эстонскі паэт
- 1951: Вольс, французскі жывапісец, фотамастак
Святкуюць
ААН: Сусветны Дзень міру
- Дзень Руху недалучэння
Арменія,
Беларусь,
Казахстан,
Кыргызстан,
Латвія,
Малдова,
Туркменістан,
Расія: Дзень ведаў
Сінгапур: Дзень настаўніка
Славакія: Дзень Канстытуцыі
Узбекістан: Дзень незалежнасці
![]() | 1 верасня на Вікісховішчы |
---|
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
1 verasnya dzvesce sorak chacvyorty dzvesce sorak pyaty y vysakosny god dzen goda pa Grygaryyanskim kalendary verasen p a s ch p s n1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 1415 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30 2025Padzei852 Arhibiskup Majnca Raban Mayr asvyaciy u Frankfurce baziliku Vyratavalnika na mescy yakoj potym z yaviysya Frankfurcki sabor 1057 Isaak I Kamnin stay imperataram Vizantyi 1067 Baduen VI Flandrski stanovicca grafam Flandryi 1435 Bitva pad Vilkamiram vojski Zhygimonta Kejstutavicha razam z palyakami razbili Svidrygajlu i yago sayuznikay 1482 Krymskiya tatary na chale z Mengli Gireem razrabavali i spalili Kiey kieyski vayavoda Ivashka Hadkevich trapiy u palon 1804 Nyamecki astranom Karl Lyudvig Hardyng adkryy asteroid Yunonu 1827 U Rasijskaj imperyi zabaronena prymac syalyan u vyshejshyya i syaredniya navuchalnyya ystanovy 1870 Franka pruskaya vajna francuzskiya vojski razbity pad Sedanam imperatar Napaleon III uzyaty y palon 1906 U Vilni vyjshla pershaya legalnaya belaruskaya gazeta Nasha dolya Adbylosya pershae vystuplenne y druku Ya Kolasa 1920 Francyya abvyascila ab stvarenni dzyarzhavy Livan sa stalicaj u Bejruce 1923 U Tokia adbyysya velmi mocny zemlyatrus ahvyarami yakoga stali dzesyatki tysyach chalavek 1928 Albaniya stala karaleystvam 1939 Napadam nacysckaj Germanii na Polshchu pachalasya pershaya vaennaya kampaniya II susvetnaj vajny 1944 Pachali pracavac belaruskiya gimnazii y Belsku i Gajnaycy belaruska ruskaya y Belastoku i belaruskiya pachatkovyya shkoly va ysyoj Ushodnyaj Belastochchyne u 1945 g getyya shkoly byli likvidavanyya polskimi yladami 1946 Na referendume y Grecyi bolshasc naselnictva pragalasavala za adnaylenne y kraine manarhii 1951 U Londane adkryysya pershy supermarket Dagavor pra stvarenne bloka ANZYuS padpisany y San Francyska 1969 U Livii Muamar Kadafi zrynuy karalya Idrysa I 1970 U Nyu Yorku raspachaty pershy y svece kamp yutarny turnir pa shahmatah 1971 Katar abvyasciy syabe nezalezhnaj dzyarzhavaj 1973 Teraryst u mayzalei Lenina Maskva uzarvay bombu cela Lenina ne bylo pashkodzhana zaginula nekalki navedvalnikay 1977 Zacverdzhany novy tekst gimna SSSR z yakoga vyklyuchyli slovy pra I Stalina 1978 Pusk pershaga tralejbusa y Vicebsku 1983 Saveckiya vajskoycy zbili paydnyovakarejski Boeing 1985 Znojdzeny karabel Tytanik yaki patanuy u 1912 godze 1991 Ab yayleny suverenitet Uzbekistana 1992 Adkryty Chervenski rayonny krayaznaychy muzej 1996 Spynena vyashchanne Radyyo 101 2 adzinaj nezalezhnaj belaruskamoynaj radyyostancyi y Belarusi 2004 Vyvyarzhenne vulkana Asama y Yaponii 2007 U Polacku adkryty pomnik Usyaslavu Charadzeyu 2015 Adkryty Verhnyadzvinski gistoryka krayaznaychy muzej NaradzilisyaBlez Sandrar1743 Karol Antoni Zhera polski i belaruski pismennik pam paslya 1798 1751 Emanuel Shykaneder nyamecki operny spyavak impresarya dramaturg i libretyst pam 21 9 1812 1887 Blez Sandrar shvejcarska francuzski pismennik 1895 Genryh Hyorle nyamecki mastak 1896 Andre Yunebel francuzski rezhysyor 1900 Symon Baranavyh belaruski prazaik pam 10 11 1942 1913 Masej Syadnyoy belaruski pismennik pam 2002 1933 Enn Rychards amerykanski palityk 1935 Sejdzi Adzava yaponski dyryzhor 1937 Alen Dzhons brytanski mastak 1940 Anni Erno francuzskaya pismennica layreatka Nobeleyskaj premii 1942 Ivan Basyuk belaruski gistoryk 1953 Andres Mustanen estonski kampazitar skrypach 1953 Ahmad Shah Masud afganski palyavy kamandzir 1956 Uladzimir Salodki belaruski spyavak 1984 Lyudvig Yoransan shvedski kampazitarPamerliLyudovik XIV1159 Adryyan IV Papa Rymski 1715 Lyudovik XIV karol francuzski 1715 Fransua Zhyrardon francuzski mastak 1723 Dzmitryj Kantemir gaspadar maldayski 1938 Adam Puchkar Hmyaleyski belaruski religijny dzeyach katalicki svyatar nar 24 12 1891 1950 Karl Eduard Syoet estonski paet 1951 Vols francuzski zhyvapisec fotamastakSvyatkuyucAAN Susvetny Dzen miru Dzen Ruhu nedaluchennya Armeniya Belarus Kazahstan Kyrgyzstan Latviya Maldova Turkmenistan Rasiya Dzen veday Singapur Dzen nastaynika Slavakiya Dzen Kanstytucyi Uzbekistan Dzen nezalezhnasci 1 verasnya na Vikishovishchy